Τῇ Ιζ΄ τοῦ Φεβρουαρίου
μηνὸς τὴν
μνήμην ἑορτάζομεν
τοῦ ἁγίου
νεομάρτυρος Θεοδώρου
Η
ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ: ΜΙΚΡΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ
Νικηφόρου Χίου‐Νικοδήμου
Ἁγιορείτου
Παρατίθεται ἀπό: Ν = Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Νέον Μαρτυρολόγιον, Ἐνετίησιν 1799, παρά
Νικολάω Γλυκεῖ τῷ ἐξ Ἰωαννίνων,
σσ.291‐292.
Ἐν τῷ Μικρῷ Ἐσπερινῷ ἱστῶμεν στίχους δʹ καὶ ψάλλομεν στιχηρὰ προσόμοια
Ἦχος αʹ. Τῶν οὐρανίων ταγμάτων
Νυν
ή σεβάσμιος μνήμη της σης αθλήσεως ημάς συναγαγοϋσα, ευφημήσαι προτρέπει τά
τρόπαια, τους άθλους και τάς λαμπράς άριστείας έν άσμασιν, έν τή παρούση εσπέρα
και τή νυκτί, άξιάγαστε Θεόδωρε.
Ίσχύϊ θεία νομίμως τον δρόμον ήνυσας του θείου
μαρτυρίου και τήν πίστιν βεβαίαν έτήρησας, παμμάκαρ, προς τον Χριστόν
και το στέφος, Θεόδωρε, ως καρτερώς έναθλήσας υπέρ αύτοϋ το άκήρατον άπείληφας.
2
Κανόνες, μέθοδοι, τέχναι των εγκωμίων, σοφέ,
ηττώνται τφ μεγέθει των λαμπρών σου αγώνων, Θεόδωρε στερρόφρον, ους άνδρικώς
και γενναίως ύπήνεγκας και δυσμενών αοράτων και ορατών και έθριάμβευσας την
δύναμιν.
Ηδέα κόσμου και κόσμον πάντα κατέλιπες, Θεόδωρε,
έμφρόνως Μωϋσέως τφ ζήλω και γάρ την κακουχίαν τών ηδονών, αθλοφόρε, προέκρινας
και το θανεΐν υπέρ πίστεως ή το ζην, ώς ό Παύλος προετίμησας.
Δόξα. Ἦχος δ
Φαιδρώς
τον λαμπρόν άριστέα του Χριστου Θεόδωρον και στερρόν άθλοφόρον έορτάσωμεν,
πιστοί υπέρ γάρ της ευσεβειας καλώς άγωνισάμενος, το βραβεΐον της νίκης επαξίως
άπείληφε και τφ Θεφ νυν μετά παρρησίας μαρτυρικής αριστάμενος, πρεσβεύει
άπαύστως υπέρ τών ψυχών ημών.
Καὶ νῦν. Ἐκ παντοίων κινδύνων
Εἰς
τὸν στίχον
Ἦχος βʹ. Οἶκος τοῦ Ἐφραθᾶ
Όλλυται ό εχθρός βέλει της καρτερίας της σης,
Χριστου όπλΐτα Θεόδωρε γενναίε, ό σου κατακαυχώμενος.
Στίχ.
Δίκαιος ὡς
φοῖνιξ ἀνθήσει…
'Ρείθροις προκαθαρθείς δακρύων ώς ό Πέτρος,
Θεόδωρε, έγένου συμμέτοχος έκείνω Χριστού παθών, μακάριε.
Στίχ.
Πεφυτ ευμένος ἐν τῷ οἴκῳ…
Όντως δώρον Θεφ επάξιον προσήχθη Θεόδωρος
ό θείος και κόσμω διανέμει θεοπαρόχους χάριτας.
Δόξα καὶ νῦν
Ύπέρθεε Τριάς, Πάτερ, Τίέ και Πνεύμα,
λιταΐς της Θεοτόκου και ταΐς τού Θεοδώρου θέωσον τους ύμνοΰντάς σε.
Απολυτίκον
3
Ἦχος αʹ. Τῆς ἐρήμου
πολίτης
Τφ Θεφ ώσπερ δώρον φερωνύμως, Θεόδωρε, δι'
αθλήσεως πόνων προσηνέχθης πολύτιμον και άμωμον θϋμα8 και δεκτή, παμμάκαρ,
έγένου προσφορά δθεν πόθω συνελθόντες τους σους αγώνας έν ύμνοις γεραίρομεν και
δόξαν προσάγομεν Θεφ, τφ θαυμαστώς σε ένισχύσαντι , κατ' έχθρων όρωμένων και
αοράτων, πολύαθλε.
Δόξα καὶ νῦν τοῦ Γαβριὴλ φθεγξαμένου καὶ ἀπόλυσις 2)
ΜΕΓΑΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΚΑΙ ΟΡΘΡΟΣ
Νικηφόρου
Χίου‐Νικοδήμου
Ἁγιορείτου
Ἐκδίδεται ἀπό: Ν = Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Νέον Μαρτυρολόγιον, Ἐνετίησιν 1799,
Γλυκεῖ τῷ
ἐξ Ἰωαννίνων, παρὰ Νικολάου σσ. 292‐31 Β. Δ = Χφ Βατοπεδινῆς Σκήτης
Ἁγίου Δημητρίου 4, τοῦ ἔτους 1797, φφ. 32‐66. Ι = Χφ Βατοπεδίου 815, τοῦ ἔτους 1856,
σσ.
4‐42.
Ἐν
δὲ τῷ
Μεγάλῳ Ἐσπερινῷ,
μετὰ τὸν
Προοιμιακόν, Τὸ
Μακάριος ἀνήρ.
Εἰς τὸ Κύριε
ἐκέκραξα, ἱστῶμεν στίχους η καὶ ψάλλομεν τὰ παρόντα προσόμοια, Νικοδήμου
Μοναχοῦ,
Ἦχος αʹ. Πανεύφημοι μάρτυρες
Παμμάκαρ Θεόδωρε, Χριστόν έκ ψυχής ήγάπησας και
δι' αυτόν τήν εύπάθειαν σαρκός έμίσησας, νεότητα, κάλλος και τρυφήν τήν ρέουσαν
και χαίρων το σον αίμα έξέχεας, διό τήν μνήμην σου την έτήσιον
γεραίρομεν τον Σωτήρα Χριστόν μεγαλύνοντες.
Παμμάκαρ Θεόδωρε, ροαΐς Των σεπτών αιμάτων σου
Λευϊαθάν τον άρχέκακον τόν σε νικήσαντα έβύθισας όντως καί τοις θείοις άθλοις
σου τελείς άφανεία παρέδωκας, Χριστόν ικέτευε, δωρηθήναι ταΐς ψυχαΐς ημών τήν
είρήνην καί το μέγα έλεος.
Παμμάκαρ Θεόδωρε, ήμΐν ώς αστήρ έξέλαμψας
νεοφανής, τήν σκοτόμαιναν τής πλάνης άπασαν τήν καταχυθεΐσαν είς τά
κόσμου πέρατα άκτΐσι του λαμπρού μαρτυρίου σου λύων, πανεύφημε, καί
φωτίζων τους τιμώντας σε καί θερμαίνων προς πόθον του κτίσαντος.
4
Μωσέως τφ ζήλω, άθλητά ένδοξε Θεόδωρε,
τρυφήν έάσας την πρόσκαιρον καί την άπόλαυσιν την έν βασιλείοις καί σπεύσας
άπείληφας, την έν τοις ούρανοΐς αίωνίζουσαν πόνοις αθλήσεως, το υπόδειγμα μιμούμενος
Ιακώβου του Πέρσου, μακάριε.
Παμμάκαρ Θεόδωρε, Θεόν
ϊλεων άπέργασαι ήμΐν ταΐς θείαις πρεσβείαις σου τοις
έορτάζουσι την πανίερόν σου καί άγίαν άθλησιν καί την προς Χριστόν σήν
άνάλυσιν δι' ης άπείληφας, Τα βραβεία των αγώνων σου συν άγγέλοις αεί
έορτάζουσι την πανίερόν σου καί άγίαν άθλησιν καί την προς Χριστόν σήν
άνάλυσιν δι' ης άπείληφας, Τα βραβεία των αγώνων σου συν άγγέλοις αεί
άγαλλό μενος.
Δόξα. Ἦχος δʹ
Κροτήσωμεν σήμερον έπί τη μνήμη Θεοδώρου του
νέου μάρτυρος όμωνυμήσας γάρ ούτος Θεοδώρψ τφ πάλαι μεγαλομάρτυρι τη μιμήσει
τοΰ μαρτυρίου καί συνώνυμος αληθώς έκείνψ έγένετο όθεν ώς επώνυμος τών τοΰ Θεού
δωρεών τοις αυτόν εύφημοΰσι δώρα πλουτοποιά τών θείων χαρίτων παρέχει καί
πρεσβεύει άπαύστως υπέρ τών ψυχών ημών.
Και
νῦν. Ὁ διὰ σὲ Θεοπάτωρ προφήτης Δαβὶδ
Εἴσοδος:
Τὸ Φῶς ἱλαρόν.
Τὸ προκείμενον
τῆς ἡμέρας
καὶ ἀναγνώσματα
τοῦ ἁγίου
Γεωργίου.
Εἰς τὴν
λιτήν.
Ἦχος
αʹ
Εύφραίνου έν Κυρίψ,
μάρτυς Θεόδωρε, ό τον Χριστόν δοξάσας έν τοις τιμίοις σου
μέλεσι•εί γάρ καί προς καιρόν αυτού έχωρίσθης διά τής αρνήσεως, άλλα τούτω
πάλιν ήνώθης διά τής πίστεως καί τής έπί τή πίστει πεπαρρησιασμένης
ομολογίας• προσθήκη δέ τής ενώσεως ή τών αυτού παθών καί τοΰ θανάτου
όμοιότης καί κοινωνία σοι γέγονε• δι' ής τούτω, ώς κεφαλή μέλος έπί πλείστον
συνήφθης και συνημμένος έση εις αιώνα τον άπαντα δόξης τής αύτφ
μέλεσι•εί γάρ καί προς καιρόν αυτού έχωρίσθης διά τής αρνήσεως, άλλα τούτω
πάλιν ήνώθης διά τής πίστεως καί τής έπί τή πίστει πεπαρρησιασμένης
ομολογίας• προσθήκη δέ τής ενώσεως ή τών αυτού παθών καί τοΰ θανάτου
όμοιότης καί κοινωνία σοι γέγονε• δι' ής τούτω, ώς κεφαλή μέλος έπί πλείστον
συνήφθης και συνημμένος έση εις αιώνα τον άπαντα δόξης τής αύτφ
πρεπούσης συναπολαύων•Όθεν, ώς παρρησίαν έχων
προς αυτόν πρέσβευε άπαύστως υπέρ ημών τών τιμώντων σε.
Δόξα.Ἦχος πλ. αʹ
5
Γενναίε μάρτυς του Χριστου Θεόδωρε, επαξίως
εύφημοϋμεν την μνήμην σου• Σε γαρ ού βίαι τυραννικαί, ού θωπεΐαι άπατηλαί, ού
μαστιγων έπιφοραί, ού στρέβλωσις κεφαλής, ούκ οφθαλμών έξωσις, ούκ οδόντων
έκρίζωσις, ούτε ό δι' αγχόνης θάνατος, τής προς Χριστόν αγάπης χωρίσαι ίσχυσαν
• καί νυν έν ούρανοΐς μετά Ιακώβου καίΜείρακος καί τών λοιπών μαρτύρων
συναγαλλόμενος, μή παύση πρεσβεύων υπέρ τών ψυχών ημών.
Καί νῦν.
Μακαρίζομέν
σε
Εἰς
τὸν στίχον
Ἦχος πλ. αʹ. Χαίροις, ἀσκητικῶν ἀληθῶς
Χαίροις, ό έν ύστέροις καιροΐς τήν τών έξ
Άγαρ άπελέγξας δυσσέβειαν καί πίστιν Χριστού, παμμάκαρ, άνακηρύξας ψυχής έν
άνδρικωτάτω παραστήματι• ό νουν τον άρχέκακον καί τά τούτου στρατεύματα, λύπης
πληρώσας τών αγγέλων δέ τάγματα, πλήσας άπαντα θυμηδίας καί
τέρψεως•οΐς καί συναυλιζόμενος, γενναίε Θεόδωρε, αϊτησαι πάσι τοις πόθω
έπιτελοΰσι τήν μνήμην σου ήμΐν δωρηθήναι ίλασμόν αμαρτημάτων καί μέγα έλεος.
Στίχ.
Θαυμαστὸς ὁ
Θεὸς ἐν
τοῖς ἁγίοις
αὐτοῦ
Χαίροις, τής καθ' ημάς γενεάς στήριγμα μέγα,
αθλοφόρε Θεόδωρε, ό πάντων έξωμοσάντων ύπογραμμός αληθής, ό πολλάς βασάνους διά
Κύριον, οδόντων έκρίζωσιν καί ομμάτων τήν έξωσιν καί τοΰ προσώπου ύπομείνας τήν
στρέβλωσιν καί τον θάνατον χαρμοσύνως δεξάμενος•δόξα καί έγκαλλώπισμα πιστών ό
γενόμενος, τών δέ άπιστων αισχύνη καί ατιμία αιώνιος. Χριστόν έκδυσώπει, ταΐς
ψυχαΐς ημών δοθήναι Το μέγα έλεος.
Στίχ.Τοῖς ἁγίοις
τοῖς ἐν
τῇ γῇ...
Χαίροις, γενναίε μάρτυς Χριστοΰ,ό έν
χωρίω τής χαράς διαιτώμενος χαρίτων τών ακηρατων τφ πεπλησμένω άεί, όπου τών
αγγέλων τά στρατεύματα, χαρά τερπνή χαίρουσι και δικαίων τά πνεύματα γελώσιν
όντως τον μακάριον γέλωτα και έμπίπλανται χαρμονής τε καί τέρψεως, όπου ό
χαριέστατος Χριστός ό Θεάνθρωπος πάσι τάς χάριτας νέμει τοις όλοψύχως
ποθήσασιν, αυτόν καί παρέχει τήν χαράν τής άϊδίου μακαριότητας.
6
Δόξα. Ἦχος δʹ
Έθαυμαστώθη, Χριστέ, το κράτος της
δυνάμεως σου και πάλαι και νυν έξαιρέτως δε έν τη ασθενείς του σου νεομάρτυρος
Θεοδώρου•ιδού γάρ ούτος ό κατά ψυχήν και σώμα ασθενής τε και άνανδρος, την
άμαχον ίσχύν σου περιφραξάμενος, ανδρείως εις το στάδιον της αθλήσεως ήλατο,
και βασάνους ύπομείνας, αϊ κάμπτουσι και τον άλκιμώτατον, τόν δυνατόν έν κακία
ώς άσθενέστατον στρουθίον καταπεπάτηκεν • δθεν πάντας εγείρει εις δόξαν τοΰ σοΰ
παντοδυνάμου ονόματος, τοΰ άπαύστως δοξαζομένου έν τοις άγίοις σου.
Καὶ νῦν. Ἐκ παντοίων κινδύνων
Ἀπολυτίκιον ζήτει εἰς τὸν Μικρὸν Ἑσπερινὸν
<Καὶ ἀπόλυσις>.
Εἰς τὸν Ὄρθρον μετὰ τὴν α στιχολογίαν κάθισμα
Ἦχος αʹ. Τὸν τάφον σου, Σωτὴρ
Αδάμας ό στερρός ώς ακλόνητος πύργος ώς άκμων
άκαμπής προσβολάς τών βασάνωνύπήνεγκας, Θεόδωρε, καί ούδ' όλως είσδέδεξαι τήν
δυσσέβειαν•την δέ όρθόδοξον πίστιν άνεκήρυξας έν τφ σταδίω γενναίως• διό σέ
γεραίρομεν.
Δόξα
καὶ νῦν.
Θεοτοκίον
Μαρία ή τάς τρεις ανηκουστους ενώσεις, ενώσασα
φρικτώς παρθενίαν καί τόκον, Θεόν τε καί άνθρωπον, πίστιν τε τήν
πιστεύουσαν τοις ξενίζουσι τούτοις καρδίαν άνθρωπου, ημάς ένωσον τή τοΰ υίοΰ
σου αγάπη καί σώσον πανύμνητε.
Μετά τὴν βʹ στιχολογίαν κάθισμα
Ἦχος δʹ. Ταχὺ προκατάλαβε
Το πΰρ άγαπήσεως τής προς Χριστόν τόν Θεόνέν
βάθει καρδίας σου έχων, σοφέ, το γλυκύ, μή φέρων τήν φλόγα δέ έσπευσας διαβήναι
προς αυτόν, αθλοφόρε, θάττον διά θανάτου καί βασάνων ποικίλων καί νΰν Χριστφ
ενωθείς έστης τοΰ πόθου σου.
Δόξα
καὶ νῦν.
Θεοτοκίον
Ταχύ δέξαι, Δέσποινα,
τάς ικεσίας ημών και ταύτας προσάγαγε τφ σφ υίφ καί Θεφ,
7
κυρία πανάμωμε• λϋσον τάς περιστάσεις του
παρόντος αιώνος, πράϋνον μηχανίας και κατάβαλε θράσος Των
όπλιζομένων, άχραντε, κατά των δούλων σου.
Μετά τὸν πολυέλεον
Ἦχος δʹ. Ὁ ὑψωθείς ἐν τῷ
σταυρῷ
Διαφυγών τον σε πειράζοντα, μάρτυς, και
μαρτυρίου σου το έργον τελέσας, προς τον Χριστόν άνέδραμες τόν σοι ποθητόν.
ώσπερ πρώην έλεγες και νυν έστης του πόθου δόξης έμφορούμενος και χαράς
ανεκφραστου• ης έκδυσώπει πάντας μετασχεΐν τους την ση ν μνήμην τελοϋντας,
Θεόδωρε.
Ἕτερον. Ἐπεφάνης σήμερον
Την φθαρτήν υίότητατοϋ επιγείου βασιλέως
έλιπες, μάρτυς Θεόδωρε, σοφώς•και νυν υιός έχρημάτισας έν αληθείς Χριστου του
παντάνακτος.
Δόξα
καὶ νῦν.
Θεοτοκίον
Προστασία άμαχε Τών έν άνάγκαις καί λιμήν
αχείμαστε Τών ναυαγούντων έν δεινοΐς•τής ένεστώσης ανάγκης με καί τρικυμίας
παθών έλευθέρωσον.
Οἱ ἀναβαθμοί.
Τὸ αʹ ἀντίφωνον
τοῦ δʹ ἤχου
Προκείμενον:
Θαυμαστός ὁ Θεὸς ἐν
τοῖς ἁγίοις
αὐτοῦ•
Στίχ.
Τοῖς ἁγίοις
τοῖς ἐν
τῇ γῇ αὐτοῦ...
Τὸ Πᾶσα πνοή. Εὐαγγέλιον μαρτυρικὸν Εἰς τὸ κατὰ Λουκᾶν
Δόξα.Ταῖς
τοῦ ἀθλοφόρου.
Και νῦν. Ταῖς τῆς Θεοτόκου.
Εἰς τὸ Ἐλεῆμον,
ἐλέησον
με.
Ἦχος πλ.βʹ.
Παριστάμενος τφ θρόνω Χριστου του Θεοϋ καί της
εκείθεν άπορρεούσης δόξης καί φωτοχυσίας άναπιμπλάμενος, μάρτυς Θεόδωρε,
αϊτησαι πρεσβείαις σου δωρηθήναι ήμΐν το μέγα έλεος.
8
Κανών
εις τής Θεοτόκου, οίον βούλει, είς ς', καί οι κανόνες τού άγιου
είς η'.
<
Ό
α'>, ού ή άκροστιχίς: Ύμνον προσάδω Θεοδώρω τω ν εφ
Ωδή α'. Ηχος
πλ. δ'. Ἁρματηλάτην Φαραὼ
Ύμνον προσςδειν Τη σεπτή άθλήσει σου έπιποθοΰντι
μοι νυν, χάριν έν τφ λόγω καί λόγον έν χάριτι δίδου, μάρτυς Θεόδωρε, ώς
άν μέλψω άξίως ταύτην και χάριν δωρήσωμαι τοις άκροωμένοις καί ψάλλουσι.
Μείνας έν τόπω ησυχίας, ένδοξε μάρτυς Θεόδωρε,
είς αϊσθησιν ήλθες του κακοϋ ού πέπονθας καί την ψυχήν σου βέλεσι κατανύξεως
βάλλεις καί θείου φόβου, άοίδιμε, κλαίων καί πικρώς όδυρόμενος
Νέων μαρτύρων τού Χριστού την άθλησιν καί τά
μαρτύρια σύ άναγινώσκων συνεχώς, Θεόδωρε καί έξαιρέτως άθλησιν Πολυδώρου τού
νέου, είς πόθον ήλθες καί έρωτα τού διά Χριστόν μαρτυρήσαι σε.
Θεοτοκίον
Όμματα ώσπερ της παιδίσκης βλέπουσιν άεί κυρίας αυτής
είς τάς χείρας, ούτω τά όμματα βλέπουσιν ημών αγνή τών δούλων σου εις
τάς χείρας άπαύστως σοΰ τής κυρίας τής κτίσεως, έως άν ημάς
οίκτειρήσειας.
Άλλος.
Πόνημα Μιχαήλ Εύμορφόπουλου.
Ηχος
δ'. Θαλάσσης τὸ ἐρυθραῖον
Ύμνήσαι προθυμουμένω σήμερον, τήν θείαν
άθλησιν καί τους σεπτούς αγώνας τού κλεινού αθλοφόρου σου, Κύριε, αμαρτημάτων
άφεσιν και φωτισμόν, Χριστέ, παράσχου μοι.
Μετάγνωσιν αληθή, Θεόδωρε, έφ οΐς πέρ έπραξας
δακρυρροών σύ έδειξας πικρώς, δια τούτο καί δύναμιν παρά Χριστού
άπείληφας, είς το νικήσαι τον άντίπαλον.
Ύπαρχων έν βασιλείοις, ένδοξε, Χριστόν ήθέτησας τή τού
νοός κουφότητι τού σοΰ και σατάν δολιότητι, είς εαυτόν δ' άνέδραμες υπέρ
Χριστού στερρώς τ' ένήθλησας.
Θεοτοκίον
9
Παρθένος μετά τον τόκον άφθορος διαμεμένηκας τον
δι' ημάς όφθέντα επί γης υπέρ λόγον κυήσασα, δν εκτενώς ικέτευε φωταγωγήσαι τάς
ψυχάς ημών.
Ὠδή
γ΄. Οὐρανίας
ἀψῖδος
Νέον ρόδον έφάνης κοκκοβαφές, εύοσμον, έν
καιρώ χειμώνος άνθησαν της νυν ψυχρότητος της καθ' ημάς γενεάς•όψιν και ρίνα
εύφραίνων ημών τών ποθούντων σε, μάρτυς Θεόδωρε.
Πολύν πόλεμον έσχες και πειρασμούς ένδοθεν έν
τοις λογισμοΐς σπειρομένους ύπό τού δράκοντος, μάρτυς Θεόδωρε, άλλα σταυρού τη
δυνάμει απαντας διέλυσας διά της πίστεως.
'Ρώμην
θείαν πλουτήσας την τού Χριστού ένδοθεν την τους ασθενείς δυναμοΰσαν και
ένισχύουσαν, μάρτυς Θεόδωρε, και
ασθενής ών το σώμα ένευρώθης, ένδοξε, προς το μαρτύριον.
Θεοτοκίον
Ό μέν σκύλα εύρίσκων καί θησαυρόν τέρπεται• έγώ
δέ εύρων, Θεοτόκε, σόν θείον όνομα καί την εικόνα σου καταφυγήν έν άνάγκαις,
χαίρω όνομάζων σε καί άσπαζόμενος.
Ἄλλος. Οὐκ ἐν
σοφίᾳ καὶ δυνάμει
Έπείπερ έγνως έν τη Χίω αδύνατον εΐναι σε
τόν έχθρόν καταβαλεΐν ύφ' ού το πριν έξηπάτησαι, την Λέσβον κατέλαβες τούτον
τρωσόμενος.
Ιδού έβόας τφ τυραννώ σοί δίδωμι σήμερον
τήν ψευδή καί μυσαράν πίστιν, ήν πάλαι μοί έδωκας κηρύττω δέ άντικρυς, ήν εΐχον
πρότερον.
Πυνθανομένω
τφ τυραννώ τις ούτος; άντέλεγον οι όντες περί αυτόν, άφρων υπάρχει• σύ δ' έφησας Χριστού δούλος
πέφηνα ουχί δ' ανόητος.
Θεοτοκίον
Σε τήν τεκοΰσαν τόν Θεόν, Θεοτόκε, δοξάζομεν τφ
γεννήματι τφ σφ προσηγορίαν αρμόζοντες καί κλήσιν κατάλληλον, πάναγνε Δέσποινα.
Κάθισμα
10
Ἦχος δʹ. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ
σταυρῷ
Καθάπερ έμπορος έχέφρων ήλλάξω των επιγείων τά ουράνια,
μάρτυς•καί την ζωήν την πρόσκαιρον λιπών, ω άθλητά, εύρες την αίώνιον και την
άπειρον, μάκαρ, βραχυτάτου αίματος βασιλείαν ώνήσω και συν χοροΐς εύφραίνη
αθλητών υπέρ του κόσμου Θεόν ίλεούμενος.
Δόξα
καὶ νῦν.
Θεοτοκίον
Οὐ σιωπήσομεν ποτέ, Θεοτόκε…
Ὠδή δʹ.
Σύ μου ἰσχὺς
Συ μέν πυκνώς καταφιλών ού διέλιπες τας όσιους
χείρας, ώ Θεόδωρε, και ταΐς ροαΐς δακρύων τών σών κατέβρεχες πόδας του
συνοδίτου σοι γέροντος ευχαριστώ σοι, πάτερ, δι' έμέ άνακράζων, ότι κόπον
τοσούτον ύπέμεινας.
Αλλ' έκ ψυχής ό συνοδίτης σοι
έλεγε•παΰσαι, τέκνον, και μη ταύτα λέγε μοι•καί γάρ ει συ υπέρ του
Χριστου άθλήσαι έπείγη, πώς ούκ έγώ αγαπήσω σε; άπόστηθι ούν λύπης και τών
θρήνων άπόσχου και δειλίαν άπέλασον άπασαν.
Δύω ομού σύ τε κάκεΐνος όν έσχηκας συνοδίτην,
ένδοξε Θεόδωρε, Τή τής ψυχής οδύνη πικρςί συνείχεσθε όλως μη στέγοντες τήν
διάζευξιν•δακρυρροοΰντες άμφω συνθρηνοΰντες άλλήλοις, έως ού άπ' αλλήλων
διέστητε.
Θεοτοκίον
Ώ Μαριάμ, γλυκύ και πράγμα και όνομα• σύ έν μέσω
Θεού τε ανθρώπων τε στάσα, τον μέν άνθρωπου υίόν εϊργασαι, Παρθένε, τους δέ
ανθρώπους άνέδειξας υιούς Θεού• διό με, άποκήρυκτον όντα τώ Θεώ, υίοποίησον,
άχραντε.
Ἄλλος. Ἐπαρθέντα σε
Ουδέν δέδοικα έβόας γενναιοφρόνων τάς παρ' ημών,
δεινοί, άπειλουμένας βασάνους •Χριστός γάρ μοι δύναμις φ κράζω γηθόμενος, δόξα
τή δυνάμει σου, Κύριε.
Βεβλημένον σε, θεόφρον, τής είρκτής ένδον, Τών
άσεβων πλείστοι τινες είσεληλυθότες δεινώς μέν έμάστιζον έγέλων δέ κράζοντος
δόξα τή δυνάμει σου, Κύριε.
11
Έλθέ σοι έλεγον πάλιν οι άσεβοΰντες επί
την πίστιν την ημών ημείς δ'άντί ταύτης χρήματα σοι δίδομεν άξίαν και
έπιπλα πίστιν την ημών προτιμήσαντι
Θεοτοκίον
Την ψυχήν μου φαρμαχθεΐσαν τοις ίοβόλοις
τών εναντίων δήγμασι δραστικώ φαρμάκω πρεσβειών θεράπευσον, Χριστέ, της
τεκούσης σε και του ίεροϋ αθλοφόρου σου.
Ὠδή εʹ.
Ἵνα τί
με ἀπώσω
Θείω έρωτι, μάρτυς, τφ του μαρτυρίου
δεινώς συνεχόμενος, προς Χριστόν υπάγω, προς Χριστόν μου πορεύσομαι έλεγες καί
ταχύ τελέσω έργον δ έχων άνά χείρας, ϊνα θάττον σατάν λυτρωθήσομαι.
Εύθαρσεΐ παρησία ήλεγξας απίστους,
παμμάκαρ Θεόδωρε, καί ψευδοπροφήτην τόν αυτών άρχηγόν άνεκήρυξας καί θρησκείαν
τούτου πλάνην ώνόμασας πανσόφως καί παρέδως αυτήν άναθέματι.
Ό κριτής έξεπλάγη καί οι μετ' αυτού
συνεδρεύοντες άπαντες άκούοντες τούτων•καί ψυχής το άνδρεΐον παράστημα
βλέποντες σου, μάρτυς, τις ούτος έλεγον υπάρχει; προς αλλήλους όρώντες σύν
θαύματι.
Θεοτοκίον
Δόξα αύτη σοι μόνη πάντων τών ανθρώπων,
Παρθένε, δεδώρηται, λογισμών φανήναι σαρκικών άνωτέραν, πανάχραντε• όθεν ώς
Παρθένος καί ήγεμών παρθενευόντων, παρθενεύειν κάμε ένδυνάμωσον.
Ἄλλος•. Σύ, Κύριέ μου, φῶς
Συ, Κύριε μου, φώς καί σοφία
καί στήριγμα έν σοι θαρρών κάγώ, Σώτερ, τάς ποινάς υπομένω έβόα ό Θεόδωρος
Μιμούμενος, σοφέ, τόν Σωτήρα καί Κύριον τόν έπί
ξύλου ταθέντα καί αυτός τή αγχόνη, μετέωρος έκρέμασο.
Ούκ ίσχυσαν, σοφέ, τής ψυχής σου το εύτονον
σαλεΰσαι οι τυραννοΰντες•έπί πέτραν γάρ όντως Χριστού τεθεμελίωτο.
12
Θεοτοκίον
Σώσόν με ό Θεός, ώς φιλάνθρωπος• σώσον με
δεήσεσι της άφράστως σε τεκούσης Παρθένου καί πάντων των άγιων σου.
Ὠδή ςʹ.
Τὴν δέησιν
ἐκχεῶ
Ώς άγριοι αιμοφόροι λέοντες καί ώς λύκοι οι
απόγονοι Άγαρ, σοι τφ Χριστου , έφορμώντες άρνίω ώθουν, έλάκτιζον, έδερον και
ήκιζον παντοδαπώς και είρκτή σε εποίησαν έγκλειστον.
'Ραβδίζουσαι ώς άσκόν το σώμα σου, άπενάρκησαν
δημίων αϊ χεΐρες•σύ δ' ώς τρυφάς τάς πληγάς έλογίζου, καθάπερ πάσχοντος άλλου,
Θεόδωρε• και έψαλλες χαρμονικώς Θεοτόκου ώδήν χαριστήριον.
Ώς έλαφος ή διψώσα έσπευδες ψαλμικώς έπί πηγάς
μαρτυρίου, όθεν θερμώς τι βραδύνετε έφης, ώ δικασταί, καί ού θάττόν με
κτείνετε; ένοΰντές με προς τον Χριστόν, τόν Θεόν καί δεσπότην καί πλάστην μου.
Θεοτοκίον
Τάς χείρας σου καί μαστούς, ώ Δέσποινα, τφ υίφ
σου μεσιτεύουσα δεΐξον μΐξον τοις σοΐς τά εκείνου, Παρθένε, σταυρόν καί λόγχην
καί σπόγγον καί κάλαμον, καί ούτως ίλέωσαι αυτόν, έφ' ήμΐν τοις πολλά
άμαρτήσασι.
Ἄλλος. Ἐβόησε προτυπῶν
Ύπήκουσεν ό τών όλων δεσπότης καί Κύριος
τοΰ δικαίου Γεωργίου την δέησιν, ένδοξε, δι' όπερ σοι τούτον Τη είρκτή
συγκλεισθήναι ηύδόκησε.
Μιμούμενος τον έν Σμύρνη Αλέξανδρον, ένδοξε, καί
τόν θείον έν Έφέσω Πολύδωρον ήθλησας, δια τούτο πάντες εύφημοΰμέν σε, μάρτυς
Θεόδωρε.
Ώς έμαθεν ό Γεώργιος, μάρτυς Θεόδωρε, έν είρκτή
σε διατρίβοντα, τρόπον ένόησε δι' ούπερ έμβαίνει καί ποιεί προς αγώνας
δρανέστερον.
Θεοτοκίον
Άγνείας σέ καθαρόν εύρηκώς ενδιαίτημα έν
γαστρί σου καθαρός ό Δεσπότης έσκήνωσεν έκκαθάραι θέλων Τών ανθρώπων, Παρθένε,
το φύραμα.
13
Κοντάκιον
Ἦχος δʹ. Έπεφάνης σήμερον
Ή
καινή σου άθλησις ώς εωσφόρος φαεινός
ανέτειλε και συνεκίνησεν ημάς Χριστόν δοξάσαι, Θεόδωρε, τόν σὲ ἐν ἄθλοις στεῤῥὸν ἀναδείξαντα.
Ὁ Οἶκος
Μετανοίας τελειοτατης και όλοκαρδίου
υπόδειγμα σεαυτόν πάσι τοις άρνησιχρίστοις προέθηκας, μάρτυς Θεόδωρε· μεταγνούς
γάρ πικρώς έφ' φ πέπονθας πτώματι, πάντων των τήδε καλών κατεφρόνησας,
βασιλικήν υίότητα και άνθος νεότητας και κάλλος σώματος και ζωής αυτής το
περισπούδαστον χρήμα εις ουδέν λογισάμενος• όθεν εις το στάδιον του μαρτυρίου
ανδρείως αποδυθείς και βασάνους πολυειδεΐς ύπομείνας, μετά παρρησίας Θεόν
άληθινόν τόν Χριστόν άνεκήρυξας, τόν σὲ ἐν τοῖς ἄθλοις στεῤῥὸν ἀναδείξαντα.
Τῷ αὐτῷ
μηνὶ ιζʹ μνήμη
τοῦ ἁγίου
Νεομάρτυρος Θεοδώρου.
Στίχοι
Ύμνος
νεάζων Θεοδώρω τω νέω
Χριστου
αθλητή ένδίκως άρμοστέος
Βή
δε ες ονλνμποιο φαεινόν δώ Θεόδωρος
Ούτος
ό ευλογημένος Θεόδωρος ... να εναρεστήσωμεν αύτω δια μετανοίας• ω ή δόξα και το
κράτος εϊς τους αιώνας τών αιώνων αμήν.
Ὠδὴ ζʹ. Παίδες Εβραίων
Ώσπερ
χαρίτων ουρανίων δώρον δέδοσαι ήμΐν, ώ Χριστου μάρτυς, τοις τιμώσι θερμώς και
σέ ήγαπηκόσι παρά Θεοϋ, Θεόδωρε, Έπ' έσχατων τούτων χρόνων
Νίκην
κατά του πολεμίου, μάρτυς, έστησας του
πριν νικήσαντος σε• και τρωθείς ύπ' αύτοϋ άντέτρωσας γενναίως αυτόν και
έθανάτωσας Τή πολλή υπομονή σου.
Έχων
έγκάρδιον, τρισμάκαρ, τήν ταπείνωσιν σεαυτοϋ κατεμέμφου· και ών διά Χριστόν έν
είρκτή και βασάνοις εύλογηθήναι ήθελες και μή άλλους εύλογήσαι.
14
Θεοτοκίον
Ώ Παρθένε, συ μεν υψηλότερα άγνότητι
πάντων, εγώ δ' έσχατος τούτων άμαρτίαις ειμί· συ ούν ανόρθωσαν με, Το πλήρωμα
της χάριτος, πλήρωμα το τής κακίας.
Ἄλλος. Ὁ διασώσας ἐν πυρὶ
Ό ένισχύσας προ μικρού όντως τον Αλέξανδρον,
Σώτερ, και τον Πολύδωρον αυτός, διασώζεις και νυν τον Θεόδωρον, ύπερύμνητε,
κράζοντα, ό Θεός ό τών πατέρων εύλογητός ει.
Ό προ μικρού απατηθείς έτ' έν βασιλείοις υπάρχων
τόν άπατήσαντά σε πριν Μυτιλήνην καταλαβών έτρωσας, ύπερύμνητε, δ' έκραζες, ό
Θεός ό τών πατέρων εύλογητός ει.
'Ρήξον πταισμάτων τάς σειράς άθλοφορική πα^ησίοί
τών εύσεβώς τε και πιστώς μελωδούντων, παμμάκαρ Θεόδωρε •ύπερύμνητε Κύριε,
ό Θεός ό τών πατέρων εύλογητός ει.
Θεοτοκίον
Πεποικιλμένη άρεταΐς τοΰ παμβασιλέως
παρέστης έκ δεξιών τοΰ έκ τών σών σαρκωθέντος αιμάτων, ανύμφευτε, εκτενώς
ίκετεύουσα λυτρωθήναι άπό πάσης ημάς ανάγκης.
Ὠδή ηʹ. Τὸν ἐν ὄρει
Κεφαλής σου τήν σύνθλιψιν γενναίως ύπομείνας
ήνώθης, αθλοφόρε, τή κεφαλή τοΰ σώματος, Θεόδωρε, τοΰ τής Εκκλησίας, ήτις εστί
μόνος Χριστός• ό ζωοδότης.
Όφθαλμών
σου έξώσει, αθλοφόρε, τής ψυχής σου έφώτισας το όμμα· προσώπου δέ στρεβλώσει κατηξίωσαι ίθυτενώς
βλέπειν προσώπου τοΰ θείου το κάλλος το ώραΐον.
Εκριζώσει οδόντων σου, ώ μάρτυς, τών λεόντων
συνέθλασας τάς μύλας κεράμων δέ παιδεία ίσχύν έλαβες, ώσπερ κεραμέως τά σκεύη
συντρίβειν τήν κάραν διαβόλου.
Θεοτοκίον
15
Χριστου μήτηρ και μήτηρ χριστωνύμων συ υπάρχεις,
δι' δ σε δυσωποΰμεν τά κατά χάριν τέκνα σου έλέησον ημάς ταΐς πρεσβείαις ταΐς
προς τον υίόν σου τόν κατά φύσιν, κόρη.
Ἄλλος. Λυτρωτὰ τοῦ παντὸς
Αϊ βαφαί των αιμάτων έπέχρωσαν πορφυρίδα
την σήν, άξιάγαστε, ην στολισθείς, μακάριε, στεφηφόρος ταΐς νίκαις τφ έν
ύψίστοις βασιλεΐ αίωνίω παρίστασαι.
Απεφάνθην τοις κτήνεσιν όμοιος ύποκύψας άλογων
τοις πάθεσι, μάρτυς Χριστου Θεόδωρε, διά τοϋτό με σώσον ταΐς σαΐς πρεσβείαις,
αθλοφόρε, Κυρίου στερρότατε,
Θεοτοκίον
Ώς πηγή της ημών αναπλάσεως συντριβέντα με όλον
άνάπλασον ταΐς προσβολαΐς του όφεως, όπως πίστει καί πόθω σε μακαρίζω, Θεοτόκε
Παρθένε πανύμνητε.
Ὠδή θʹ•
Ἐξέστη ἐπὶ τούτου
Μιμούμενος, τρισμάκαρ, τόν έν σταυρφ κρεμασθέντα
Χριστόν τόν Δεσπότην σου εφ' υψηλού ξύλου έκρεμάσθης, ω άθλητά, και καθωράθης
όμοιος άποκαθηλώσει τη τού Χριστού- δι' ό ώς κοινωνήσας παθών τοΰ σοΰ Δεσπότου
και κοινωνός της δόξης γέγονας.
Έκρότησαν αγγέλων αϊ στρατιαί σέ όρώσαι τόν
δρόμον τελέσαντα και ό Χριστός στεφάνω της δόξης περιχαρώς κατέστεψε, Θεόδωρε,
ώς άγωνισάμενον άνδρικώς υπέρ αυτού, παμμάκαρ• και την κακίστην πλάνην
καταβαλόντα την άντίχριστον.
Ήνοίγη σοι ή είσοδος,
άθλητά, παραδείσου, Θεόδωρε ένδοξε•τρύφα, λοιπόν,
εύφραίνου και χόρευε νοητώς και βλέπε τόν Σωτήρα σου πρόσωπον προς
εύφραίνου και χόρευε νοητώς και βλέπε τόν Σωτήρα σου πρόσωπον προς
πρόσωπον έναργώς σύν πάσι τοις άγίοις και μνείαν
ημών ποίει Τών άγαπώντων και τιμώντων σε.
Θεοτοκίον
Παρθένε, έξιλέωσαι σον υίόν ήμΐν πάσι
πρεσβεύοντας έχουσαν υπέρ ημών υιού και Θεού σου τους άθλητάς Πολύδωρον,
Θεόδωρον, ϊνα άξιώσης έπιτυχεΐν ημάς τού παραδείσου δοξάζοντας άπαύστως Πατέρα,
Λόγον, Πνεύμα Άγιον.
Ἄλλος. Ἅπας γηγενὴς
16
Δέχου προσηνώς , τουτί δη το ψέλλισμα,
μάρτυς Θεόδωρε, τους άνευφημούντας δε και άνυμνοΰντας τα σα παλαίσματα νυν
εποπτεύεις άνωθεν θείαις πρεσβείαις σου τη Τριάδι παρεστώς, μακάριε, υπέρ ης
τον αγώνα τετέλεκας.
Χαίρει και σκιρτά ή Κωνσταντινουπολις και γάρ
έπλούτησεν, ένδοξε Θεόδωρε, σε πολιοΰχον και αντιλήπτορα• ην περιέπεις άνωθεν,
το δ' έν αύτη άσεβες έκδιώξοις έθνος, παμμακάριστε, ταΐς προς Κύριον θείαις
πρεσβείαις σου.
Ήδη προς αυτά, σοφέ,τά ουράνια σύ κατεσκήνωσας,
δόξης δε λαβόμενος της άϊδίου και ταΐς μεθέξεσι ταΐς ίεραΐς θεούμενος μέμνησο
πάντων ημών τών τιμώντων πίστει την πανίερον και σεπτήν τελετήν σου, Θεόδωρε.
Θεοτοκίον
Φώτισον, Αγνή, τους πόθψ ύμνοΰντάς σε και
μεγαλύνοντας• λΰσον τών παθών ημών το σκότος, κόρη, παΰσον τον κλύδωνα, τοΰ
πονηρού τά σκάνδαλα έκ μέσου ποίησον, τους τής Αγαρ γόνους καθυπόταξον βασιλεΐ
εύσεβεΐ ταΐς πρεσβείαις σου.
Ἐξαποστειλάριον. Γυναῖκες ἀκουτίσθητε
Περιχαρώς τήν μνήμην σου έορτάζομεν άπαντες και
λείψανα σου τά θεία, Θεόδωρε, προσκυνοΰμεν και τήν σεπτήν εικόνα σου σχετικώς
άσπαζόμεθα· σύ ούν ημάς περισωζε άπό παντοίας ανάγκης και βλάβης τοΰ αλλότριου.
Θεοτοκίον
Θεόν όν έσωμάτωσεν ή Θεοτόκος, Δέσποινα,
βαστάζουσα έν άγκάλαις πρεσβευτικώς άνεβόα· έπεί σπλάγχνον γλυκύτατον ηύδόκησας
μητέρα σου γενέσθαι με τήν δούλην σου τους εις έμέ προσφυγόντας τής σής άξίωσον
δόξης.
Εἰς
τοὺς αἴνους
Ἦχος αʹ. Τῶν οὐρανίων ταγμάτων
Tόν τοΰ Χριστού στρατιώτην και νεομάρτυρα
Θεόδωρον συμφώνως εύφημήσωμεν ύμνοις, αύτώ άναβοώντες άπό ψυχής ταΐς εύχαΐς σου
περισωζε ημάς τους σέ αγαπώντας έκ πειρασμών και παντοίων περιστάσεων
17
Τον
Ίησοϋν δν έπόθεις έχων, Θεόδωρε, και θεωρία τούτου έντρυφών άνενδότως στρέψον
σου το όμμα και προς ημάς τους
ποθοΰντάς σε, άγιε• και τον Χριστόν έκδυσώπει υπέρ ημών, όπως δόξης έπιτύχωμεν.
Της ύπερθέου Τριάδος καταλαμπόμενος ταΐς νοηταΐς
άκτΐσιν όλος φως χρηματίζεις όλος έξαστράπτων όλος Θεός κατά χάριν, Θεόδωρε·
φως καθορών τον Πατέρα, φως τον Τίόν, φως το Πνεύμα το πανάγιον.
Δόξα. Ἦχος πλ. δʹ.
Σήμερον ή του Χριστου
Εκκλησία τάς προς τον Ιωσήφ ευλογίας άναλαμβάνουσα
του πατριάρχου Ιακώβ, ώς καλή και φιλόπαις μήτηρ, Θεόδωρε, βοςί σοι•υίός μου
ηύξημένος συ ει, υιός μου νεώτατος, προς με άνάστρεψον ό τών νεοφανών
του πατριάρχου Ιακώβ, ώς καλή και φιλόπαις μήτηρ, Θεόδωρε, βοςί σοι•υίός μου
ηύξημένος συ ει, υιός μου νεώτατος, προς με άνάστρεψον ό τών νεοφανών
μαρτύρων μου έσχατος•
και πρέσβευε άπαύστως τφ σφ κατά χάριν Πατρί και έμφ
νυμφίω, Χριστφ τφ Θεφ, όπως με τής τυραννικής αιχμαλωσίας και πάσης
νυμφίω, Χριστφ τφ Θεφ, όπως με τής τυραννικής αιχμαλωσίας και πάσης
αίρέσεως
λυτρωσάμενος σώση εις τήν βασιλείαν αυτού τήν ούράνιον
Και νῦν. Δέσποινα πρόσδεξαι
Δοξολογία μεγάλη. Καὶ ἀπόλυσις
Εἰς
τὴν Λειτουργίαν
τὰ Τυπικά.
Εἰς τοὺς
Μακαρισμούς, τὴν
γʹ ὠδὴν ἐκ
τοῦ αʹ
Κανόνος
καὶ τήν ςʹ
ἐκ τοῦ βʹ.
Μετά τὸ
Τρισάγιον, τὸν Ἀπόστολον
καὶ τὸ Εὐαγγέλιον
τοῦ ἁγίου
Δημητρίου
Κοινωνικόν. Εἰς
μνημόσυνον αἰώνιον
ἔσται δίκαιος.
ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΑ
Δεύτε εύφημήσωμεν οι πιστοί έν ώδαϊς και
ύμνοις μαργαρίτην τού Ιησού · τών νεομαρτύρων Χριστού το λαμπρόν άστρον
Θεόδωρον τον νέον πιστών το καύχημα.
Χαίροις, ό αήττητος αθλητής και κήρυξ γενναίος
τής θεότητος Ιησού• χαίροις, Θεού δώρον ήμΐν δεδωρημένον έν χρόνοις τοις
ύστέροις, μάρτυς Θεόδωρε.
Ήνθησας ώς ρόδον κοκκοβαφές, Θεόδωρε
μάρτυς, έν τοις χρόνοις τοις καθ' ημάς και εύωδιάζεις όδμαΐς τών σών χαρίτων
ημών τών σέ ποθούντων ψυχάς και σώματα.
18
Φύλαττε σους δούλους δια παντός, Θεόδωρε
μάρτυς, τους τιμώντας σε εύλαβώς και πίστει και πόθψ τελοϋντάς σου την μνήμην
άπό παντοίας βλάβης και περιστάσεως.
3)
ΑΛΛΟΣ ΜΙΚΡΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ
Νικηφόρου
Χίου‐Νικοδήμου
Ἁγιορείτου
ἐκδίδεται
ἀπό:
Δ = Χφ Βατοπεδινῆς Σκήτης
Ἁγίου Δημητρίου 4, τοῦ ἔτους 1797, φφ. ,30‐32. Ι = Χφ Βατοπεδίου 815, τοῦ ἔτους
1856,
σσ.1‐3
Ἑσπέρας
ἐν τῷ
Μικρῷ ʹΕσπερινῷ ἱστῶμεν
στίχους δʹ καὶ ψάλλομεν
στιχηρὰ
προσόμοια
Ἦχος βʹ. Ὅτε ἐκ τοῦ ξύλου σε νεκρὸν
Ότε εις μετάμελον πικρόν πτώματος ού πέπονθας
ήλθες, μάρτυς Θεόδωρε, έξομολογούμενος τάς αμαρτίας σου επιστρέφων προς
Κύριον πενθών και νηστεύων πόνοις τε και δάκρυσι κατατηκόμενος, τότε τών
δαιμόνων τά πλήθη συν όλολυγμφ άνεβόα•ώ πως άπωλέσαμεν όν εϊχομεν!
Ότε προς τήν άθλησιν στερρώς έδραμες αυτόκλητος,
μάρτυς, και έπί βήματος λαμπρώς ώμολόγησας πίστιν τήν ένθεον και Μωάμεθ
διήλεγξας τήν έχθιστον πλάνην, τότε το παράστημα το γενναιότατον σου οι ασεβείς
έκπλαγέντες, τις ό τολμηρός ούτος πέλει; προς αλλήλους βλέποντες έκραύγαζον.
Ότε έκτετέλεκας καλώς τόν τού μαρτυρίου σου
δρόμον και τον έπώδυνον, δι' αγχόνης θάνατον χαίρων ύπήνεγκας, δι' άγάπην τού
κτιστου σου, Θεόδωρε, τότε άπαντες οι μάρτυρες σοι προσυπήντησαν δεΰρο,
νεομάρτυς, βοώντες• δεΰρο μεθ' ημών συναγάλλου εις τά ύπερκόσμια σκηνώματα.
Δόξα. Ἦχος δʹ
Δεύτε φίλαθλοι, και τών μαρτυρικών αγώνων
φιλοθεάμονες• δεύτε και θεάσασθε πάλην καίνίκην τού νέου Θεοδώρου ξενήκουστον
μειράκιον ευτελές έν αύτω τφ τής νεότητας άνθει τφ άρχαίω διαβόλω σταυρικώς
συμπλακέν, εις το τέλος ένίκησε τόν άϋλον ό υλικός, τόν δυνατόν ό ασθενής, και
τόν σοφιστήν τής κακίας ό απλοϊκός τε και άσοφος. Και το παράδοξον, ότι και
προηττηθείς τήν ήτταν άναπαλαίσας νενίκηκε και έν καιροΐς τοις έσχάτοις, ότε τά τών
αθλητών εξέλιπε
19
παραδείγματα τοιαύτας καινοτομίας τα του Χριστου βέλη
και φίλτρα οΐδεν έργάζεσθαι, ων και ημάς μετασχεΐν Χριστόν δυσωπήσωμεν ταΐς
πρεσβείαις Θεοδώρου του νεομάρτυρος.
Καὶ νῦν. Ἐκ
παντοίων κινδύνων
Εἰς
τὸν στίχον
προσόμοια
Ἦχος
βʹ. Οἶκος τοῦ Εὐφραθᾶ
Εύγε, παμβασιλεΰ, Χριστέ της σης ισχύος! δι’ ης
τον άσθενοΰντα κατά τού άρχεκάκου ένίσχυσας Θεόδωρον.
Στίχ. Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς ἐν
τοῖς ἁγίοις
'Ώ της αντιστροφής της
καλής των πραγμάτων! ό πριν τρωθείς τιτρώσκει, ό πριν κτανθείς νύν κτείνει έχθρόν
τον αυτόν κτείναντα.
Στίχ. Τοῖς ἁγίοις
τοῖς ἐν τῇ γῇ αὐτοῦ…
Χαίρε καθολική Χριστού μου Εκκλησία, δτι και νύν
προσφέρεις Θεφ έκ των σων τέκνων τελείους νεομάρτυρας.
Δόξα. Ἦχος πλ. αʹ
Χαρά γίνεται έν ούρανφ και έν τή γή, έπί τή
μνήμη Θεοδώρου τού νεομάρτυρος· σήμερον γάρ άγγελοι πανηγυρίζουσι και πάσα ή
άνω θριαμβεύουσα Εκκλησία τών πρωτοτόκων, έπί τή γνησία τούτου μετανοια και τή
διά Χριστού πεπαρρησιασμένη ομολογία. Πανηγυρίζει δέ και ή κάτω στρατευομενη
Εκκλησία τών ορθοδόξων τοιούτον έν τοιούτοις καιροΐς πλουτήσασα μετανοίας
υπόδειγμα, ευσεβειας άλείπτην και πρεσβευτήν άένναον υπέρ τής σωτηρίας αυτής
προς τον Κύριον.
Καὶ νῦν. Μακαρίζομεν σέ, Θεοτόκε Παρθένε
4)
ΠΡΟΣθΕΤΑ ΤΡΟΠΑΡΙΑ ΙΑΚΩΒΟΥ ΤΟΥ ΝΕΑΣΚΗΤΙΩΤΟΥ
α) Μικροῦ Ἐσπερινοῦ Προσόμοιο.
Ἀπὸ Χφ
Βατοπεδίου 815, τοῦ ἔτους
1856, σσ.1‐2.
20
Στόμα
διανοίξας έν Χριστου συ ομολογία, τρισμάκαρ στερρέ Θεόδωρε, στόματα ένέφραξας
άγαρηνών δυσσεβών επί σοι γαρ
πεπλήρωται ή πρόρρησις, μάρτυς, του
Χριστου ή λέγουσα, εγώ παρέξω υμΐν στόμα και την άνω σοφίαν, ήπερ άντιστήναι ουδόλως ουδέ άντειπεΐν εχθροί
δυνήσονται.
β) Μικροῦ Ἐσπερινοῦ
Ἀπολυτίκιο. Ἀπὸ Χφ Βατοπεδίου 815, τοῦ ἔτους1856, σ. 3.
Ἀπολυτίκιον Ἦχος δʹ. Ὡς στῦλος ἀκλόνητος
Ό μάρτυς Θεόδωρος της Κωνσταντίνου βλαστός ημάς
συνεκάλεσε την θείαν μνήμην αύτοϋ τελέσαι έν ασμασιν, ούτος γάρ ό γενναίος διά
του μαρτυρίου ήσχυνε τους της Αγαρ απογόνους έμφρόνως, διό και δι' αγχόνης το
στέφος έδέξατο'
καὶ
Θεοτοκίον Τὸ ἀπʹ
αἰῶνος ἀπόκρυφον
κα ἰ γίνεται
ἀπόλυσις.
γ) Μεγάλου Ἐσπερινοὺ Προσόμοια.
Ἀπὸ Χφ
Βατοπεδίου 815, τοῦ ἔτους
1856, σσ. 4‐5.
Ἕτερα. προσόμοια τοῦ ἁγίου
Ἦχος δʹ. Ὡς γενναῖον ἐν μάρτυσιν
Φιλεορτων συστήματα άθροισθέντες έν πνεύματι
έορτήν συστήσασθε άγαλλόμενοι του Θεοδώρου και (ίσατε Χριστφ ύμνοις
σήμερον τφ δοξάσαντι αυτόν αφθαρσία και θαύμασι και βοήσατε ταΐς αύτοϋ
ευπροσδεκτους ίκεσίαις ημάς σώσον τους τελοΰντας αυτού τήν μνήμην, φιλάνθρωπε.
Ώς αστήρ μάρτυς άδυτος άνατείλας, Θεόδωρε,
καταυγάζεις άπασαν τήν ύφήλιον τοις τών θαυμάτων πυρσεύμασι τάς νόσους
Ίώμενος τή σορφ τού σοΰ σεπτού σώματος σου προστρέχουσιν, όθεν σήμερον τήν
άγίαν σου μνήμην έκτελοΰμεν δυσωποΰντες τού πρεσβεύειν υπέρ ημών προς τον
Κύριον.
Κλέος ώφθης, Θεόδωρε, ευσεβειας,
πανόλβιε, δυσσεβών το θρήσκευμα βδελυξάμενος και ίερεΐον όλόκληρον και θύμα
πανεύοσμον τφ τυθέντι δι' ημάς
21
καθαρώς προσαγόμενος τώ δοξάσαντι σου το άγιον
σώμα αφθαρσία θησαυρόν τη Εκκλησία δωρησαμένω, Θεόδωρε.
δ) Ἰδιόμελα τροπάρια Λιτῆς.
Ἀπὸ Χφ
Βατοπεδίου 815, τοῦ ἔτους
1856, σσ. 8‐9.
Ὁ αὐτὸς (Ἦχος
αʹ.)
Ώς μέγας, ώς πολύς σου ό πόθος, Θεόδωρε
πολύαθλε, διό προς τους μαρτυρικούς αγώνας ηύτομόλησας ρωμαλαίω φρονήματι
τού σώματος μη φεισάμενος και Χριστόν έμεγάλυνες τον ίσχύν σοι παρέχοντα, όν
τελευταΐον έδόξασας τη στερρά σου άθλήσει παρρησίαν ώς έχων
άθλητικήν προς αυτόν, ικέτευε υπέρ τών ψυχών ημών.
Ἦχος βʹ
Νέος ών τη ηλικία, νέος και τοις άγώσιν
έφάνη ό νεομάρτυς Θεόδωρος, και πανήγυριν νέαν έν τη Εκκλησία συνεκρότησεν, έν
ή συνελθόντες έκ πόθου εύφημήσωμεν έν ςίσμασι τάς της αθλήσεως αυτού άριστείας
και τον ένισχύσαντα αυτόν Χριστόν τον Θεόν δοξάσωμεν ύμνοις, και άκηράτοις
στεφάνοις αυτόν καταστέψαντα φ και παριστάμενος έν δόξη αθλητική, πρεσβεύει
υπέρ τών ψυχών ημών.
Ἦχοςδʹ
Έλκει νΰν ημάς ό σος πόθος, Θεόδωρε, και τά θαύματα
τα παρά σοΰ τελούμενα προς εύφημίαν σου άγουσι· φαιδρύνεται γάρ ή νήσος
Λέσβος, ότι έν αυτή τον αγώνα τού μαρτυρίου έτέλεσας και το θείον σοΰ λείψανον
έν πόλει τής Μυτιλήνης τεθησαύρισται, ής και πολιούχος ήδη κατέστης και
φρουρός, άλλα και πάσα ή τών πιστών Εκκλησία άγάλλεται νέον σε πρέσβυν προς
Θεόν κτησαμένη, ήν έν ειρήνη και εύσεβεία προς αυτόν ίκεσίαις σου, πανένδοξε,
διαφύλαττε.
ε)
Στιχηρὸ προσόμοιο τῶν Αἴνων.
Ἀπὸ Χφ Βατοπεδίου 815, τοῦ ἔτους 1856, σ. 41.
Μαρτυρική πανδαισία πρόκειται σήμερον ·
δεύτε ούν έν ασμάτων ευφρανθώ μεν ένθέως τερπνότητι, ύμνοΰντες τον άθλητήν νΰν
Θεόδωρον χαίροντες ώς άριστέα λαμπρότατον τού Χριστού φιλεορτων τά συστήματα.
ΚΑΝΩΝ ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟY:
ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ ΕΔΩ
ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ: ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΕΔΩ
ΚΑΝΩΝ ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟY:
ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ ΕΔΩ
ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ: ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΕΔΩ