Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2021

Κυριακή του Ασώτου



Η δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου είναι αφιερωμένη στην επίσης καταπληκτική και διδακτική παραβολή του ασώτου υιού (Λουκ.15,13-32). Οι Πατέρες όρισαν να είναι αφιερωμένη η Κυριακή αυτή στην συγκεκριμένη παραβολή του Κυρίου, για να τονισθεί στους πιστούς η απύθμενη αγάπη του Θεού προς τον άνθρωπο και το πλούσιο έλεος της συγχώρεσης, που δίνει στους μετανοούντες ανθρώπους.
Αν η προηγούμενη Κυριακή είναι αφιερωμένη στη στηλίτευση της παθολογικής εγωιστικής αυτάρκειας και η κατάδειξη των δεινών συνεπειών της, η δεύτερη Κυριακή είναι αφιερωμένη στη μετάνοια και στα ευλογημένα παρεπόμενά της.
Ο ευαγγελιστής Λουκάς μας διέσωσε την παραβολή αυτή ως εξής: Υπήρχε κάποιος πατέρας που είχε δυο γιους. Ο δεύτερος, κάποια στιγμή, ζήτησε το μερίδιο της κληρονομιάς του και έφυγε σε μακρινές χώρες, όπου σπατάλησε την περιουσία του σε ασωτίες. Τα χρήματα κάποτε τελείωσαν και στην περιοχή έπεσε μέγας λιμός. Αναγκάστηκε να γίνει χοιροβοσκός και να προσπαθεί να χορτάσει από τις βρωμερές και ευτελείς τροφές των χοίρων. Μέσα στη δίνη του θυμήθηκε την αρχοντική ζωή στο πατρικό σπίτι. Θυμήθηκε πως ακόμα και οι δούλοι του πατέρα του ζούσαν ασύγκριτα καλλίτερη ζωή από τη δική του. Τότε πήρε τη μεγάλη απόφαση να γυρίσει στο σπίτι του και να ζητήσει από τον πατέρα του να τον συγχωρήσει και να τον προσλάβει ως δούλο του. Όμως ο στοργικός πατέρας του τον δέχτηκε ως γιο του και τον περιποιήθηκε δεόντως, παρά τις διαμαρτυρίες του μεγάλου γιου του, διότι «νεκρός ην και ανέζησε, και απολωλώς ήν και ευρέθη» (Λουκ.15,32).
Κάποιοι υποστηρίζουν δικαιολογημένα πως και αν ακόμη είχε χαθεί ολόκληρο το Ευαγγέλιο και είχε σωθεί μόνο αυτή παραβολή, θα μπορούσε αυτή να αποτελέσει κείμενο ελπίδας και σωτηρίας για το ανθρώπινο γένος. Σε καμιά άλλη θρησκεία δε παρουσιάζεται ο Θεός τόσο συμπονετικός, ως στοργικός άνθρωπος πατέρας. Σέβεται απόλυτα την ανθρώπινη ελευθερία και τις επιλογές του κάθε ανθρώπου, ως πρωταρχικό στοιχείο της ανθρώπινης προσωπικότητας. Πνίγει μέσα στα φιλάνθρωπα σπλάχνα Του τον πόνο Του για την αποστασία του καθενός και περιμένει καρτερικά την επιστροφή του. Μόλις αυτή υπάρξει σβήνει με μια μονοκονδυλιά όλες τις άνομες πράξεις του και τον αποκαθιστά στην πρότερη θέση του.
Μετάνοια σημαίνει κατά γράμμα αλλαγή νου. Στην ουσία σημαίνει την οντολογική μετάλλαξη του ανθρώπου από την κατάσταση της εγωπαθούς αυτάρκειας στην κατάσταση της συναίσθησης της αμαρτωλότητας. Είναι η μετάβαση στο πνεύμα της ταπείνωσης και της συντριβής μπροστά στον απόλυτα αγαθό Θεό, του Οποίου το φως φανερώνει άπλετα το σκοτεινό μας εαυτό. Η συνειδητοποίηση της πτωτικής μας καταστάσεως, της επώδυνης τραυματικής εμπειρίας μας και της απουσίας διαύλων της χάριτος του Θεού στον εαυτό μας είναι το πρώτο βήμα για την οντολογική μας αποκατάσταση. Έπεται η υλοποίηση της μεγάλης μας απόφασης για την έμπρακτη αλλαγή της νοοτροπίας μας και τη διόρθωση της πορείας μας προς το Θεό.
Είναι περιττό να τονίσουμε πως η μετάνοια χρειάζεται ιδιαίτερο ηρωισμό και αγωνιστική διάθεση, όπως αποτυπώνεται θαυμάσια στην ευαγγελική περικοπή του ασώτου υιού. Όπως όλα τα αγαθά, έτσι και η σωτηρία μας, είναι αποτέλεσμα ηρωισμού, ασυμβίβαστης αυταπάρνησης και σκληρού αγώνα.
Ένα θαυμάσιο τροπάριο της ημέρας εκφράζει απόλυτα τα υψηλά νοήματα της παραβολής, ως εξής: «Της πατρικής δωρεάς διασκορπήσας τον πλούτον, αλόγοις συνεβοσκόμην ο τάλας κτήνεσι, και τοις αυτών ορεγόμενος τροφής, ελίμωττον μη χορταζόμενος΄ άλλ' υποστρέψας προς τον εύσπλαχνον Πατέρα, κραυγάζω συν δάκρυσι΄ Δέξαι με ως μισθίον, προσπίπτοντα τη φιλανθρωπία Σου, και σώσον με».
Οι πιστοί καλούνται την περίοδο του Τριωδίου να συνειδητοποιήσουν την άμετρη αγάπη του Θεού και να επιστρέψουν, όπως ο άσωτος της παραβολής, σε Αυτόν και να ζητήσουν το έλεός Του. Η κατανυκτική αυτή περίοδος είναι μοναδική για μετάνοια και συντριβή
.

 http://www.apostoliki-diakonia.gr


Τρίτη 16 Φεβρουαρίου 2021

ΚΑΛΟ ΚΑΙ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟ ΤΡΙΩΔΙΟ

ΤΡΙΩΔΙΟΝ

Λοιπόν,αρχίζει ή ανοίγει το Τριώδιο. Αλλά τί είναι το Τριώδιο και τί εννοούμε, όταν λέμε ότι αρχίζει το Τριώδιο, και τί είναι η εκκλησιαστική περίοδος του Τριωδίου; Γι’ αυτά τα πράγματα λοιπόν θα μιλήσουμε τώρα.

Πρώτα – πρώτα το Τριώδιο είναι ένα από τα λειτουργικά βιβλία της Εκκλησίας. Στο βιβλίο αυτό περιέχονται σχεδόν κάθε μέρα ύμνοι, που λέγονται Τριώδια, ύμνοι δηλαδή με τρεις ωδές. Οι ύμνοι αυτοί γενικά λέγονται Κανόνες.

Οι Κανόνες, στην άρτια μορφή τους και αντίθετα προς τα Τριώδια, αποτελούνται από εννέα ωδές. Τί είναι οι ωδές; Είναι ομάδες από τέσσερα ως πέντε ή και περισσότερα τροπάρια, που ψάλλονται όλα με τον ίδιο τρόπο. Ενώ λοιπόν οι Κανόνες είναι ύμνοι με εννέα ωδές, τα Τριώδια είναι μικρότεροι ύμνοι με τρεις μόνο ωδές. Ωδή είναι το ιερό τραγούδι. Από τα Τριώδια λοιπόν αυτά, λέγεται  και το βιβλίο Τριώδιο.
 Όλα αυτά ως εδώ είναι ένα ανιαρό μάθημα. Κι όμως αυτά παλαιότερα οι χριστιανοί τα ήξεραν και δεν ήσαν περιττά για την ευσέβειά τους. Αντίθετα, αυτά και όσα γίνονται και λέγονται στην Εκκλησία, ήσαν εκείνα, που χαρακτήριζαν την ορθόδοξη ευσέβεια.
Η ιερή υμνολογία, η βυζαντινή ψαλμωδία, και η θεία λατρεία γενικά της Εκκλησίας, μαζί με την ανάγνωση των Γραφών και το θείο κήρυγμα είναι τα ιερά γράμματα και η παιδεία των ορθοδόξων. Για μας τους Έλληνες είναι και η εθνική μας γλώσσα, γιατί όλα αυτά είναι γραμμένα στα Ελληνικά, και η θεία Γραφή και οι ιερές Ακολουθίες.
Αυτό για το Έθνος μας είναι ένα εξαιρετικό προνόμιο.

Τριώδιο λέγεται και η εκκλησιαστική περίοδος από σήμερα ως το Πάσχα, επειδή όλο αυτό το χρονικό διάστημα, είναι σε χρήση το λειτουργικό βιβλίο του Τριωδίου.
Δηλαδή, οι τέσσερις εβδομάδες πριν από τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, οι πέντε εβδομάδες τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή ως το Σάββατο του Λαζάρου, και η Μεγάλη Εβδομάδα. Σ’ αυτές όμως τις ήμερες πρέπει να προσθέσουμε και τις άλλες εκείνες του Πεντηκοσταρίου, από το Πάσχα δηλαδή μέχρι την Κυριακή των Αγίων Πάντων. Το Πεντηκοστάριο είναι ένα δεύτερο λειτουργικό βιβλίο, συνέχεια στο Τριώδιο. Η εκκλησιαστική λοιπόν περίοδος, που αρχίζει σήμερα, κλείνει την Κυριακή των Αγίων Πάντων. Αυτή η περίοδος είναι τέσσερις μήνες, από τα τέλη του χειμώνα ως τις αρχές του καλοκαιριού.
Όλη αυτή η περίοδος, με όλες μαζί τις Κυριακές, είναι οι κινητές εορτές του εκκλησιαστικού χρόνου. Λέγονται κινητές, γιατί αλλάζουν ημερομηνίες και κινούνται πότε πρώιμα και πότε όψιμα. Αυτές οι εορτές είναι δεμένες με τη μεγάλη εορτή του Πάσχα, την οποία και ακολουθούν. Και είναι γνωστό ότι για διάφορους λόγους, που δεν θα πούμε τώρα, η εορτή του Πάσχα εορτάζεται άλλοτε πρώιμα κι άλλοτε όψιμα.
Όλα αυτά ας μη τα πάρουμε σαν ένα στεγνό μάθημα. Δεν κερδίζουμε τίποτε, αν μάθουμε περισσότερα και δεν χάνουμε αν ξέρουμε λιγότερα. Το ζήτημα είναι πως αυτά τα πράγματα τα ζούμε μέσα μας ως ορθόδοξοι.
Αυτή η λειτουργική τάξη και παράδοση της Εκκλησίας μας είναι ζυμωμένη με τη ζωή των πατέρων μας. Και δεν είναι λίγο να κρατάμε την πίστη των προγόνων μας και να πιστεύουμε ότι ο Θεός μας είναι «ο Θεός των πατέρων ημών», καθώς η Εκκλησία το ψάλλει κάθε ήμερα στην ιερή Ακολουθία. Όλη η περίοδος του Τριωδίου είναι για τους ορθόδοξους χριστιανούς καιρός μετανοίας, προσευχής και νηστείας. Γι’ αυτό κι από σήμερα, που ανοίγει το Τριώδιο, ο κάθε πιστός προσεύχεται κατανυκτικά και ψάλλει· «της μετα­νοίας άνοιξόν μοι πύλας, Ζωοδότα…».

(+Διονυσίου, Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης )





ΤΟ «ΤΡΙΩΔΙΟ»
Το Τριώδιο είναι ένα από τα εκκλησιαστικά βιβλία που χρησιμοποιεί στις ιερές ακολουθίες της η ορθόδοξη χριστιανική εκκλησία μας. Ονομάζεται έτσι διότι οι κανόνες (ύμνοι)  που περιέχει έχουν μόνο τρεις ωδές (τρία + ωδή = Τριώδιο) σε αντίθεση με τους κανόνες του υπόλοιπου έτους που έχουν εννέα ωδές.
«ΑΝΟΙΞΕ ΤΟ ΤΡΙΩΔΙΟ»
Η φράση αυτή σημαίνει ότι αρχίζει να χρησιμοποιείται το βιβλίο αυτό στις ιερές ακολουθίες της εκκλησίας. Αυτό γίνεται από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο. Η χρονική αυτή περίοδος διαρκεί 10 εβδομάδες και έχει σαν σκοπό της την προετοιμασία όλων των χριστιανών για την εορτή των εορτών, δηλαδή το Πάσχα, που εορτάζουμε την ανάσταση του Χριστού και τη νίκη της ζωής εναντίον του θανάτου. Οι τρεις πρώτες εβδομάδες είναι προπαρασκευαστικές για τη μεγάλη Τεσσαρακοστή που θα ακολουθήσει. Οι έξι επόμενες είναι η μεγάλη Τεσσαρακοστή που είναι μια περίοδος αυστηρής νηστείας (σωματικής και πνευματικής), συντριβής και μετάνοιας για κάθε χριστιανό. Η τελευταία είναι η Μεγάλη Εβδομάδα που εορτάζουμε τα πάθη, τη σταύρωση, την ταφή και την κάθοδο του Χριστού στον Άδη.
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΠΡΩΤΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ ΤΟΥ ΤΡΙΩΔΙΟΥ (4 Κυριακές)
Οι τρεις πρώτες εβδομάδες του Τριωδίου περιλαμβάνουν τέσσερις Κυριακές και αποτελούν την εισαγωγή για τη μεγάλη Τεσσαρακοστή.
1) Η Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου
Είναι η πρώτη Κυριακή του Τριωδίου. Στην εκκλησία διαβάζεται η παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου.
Η παραβολή με λίγα λόγια: Δυο άνθρωποι πήγαν στο ναό του Θεού να προσευχηθούν. Ο ένας ήταν Φαρισαίος κα o άλλος τελώνης. Ο Φαρισαίος στάθηκε όρθιος για να φαίνεται καλά και είπε στην προσευχή του: «Σ’ ευχαριστώ Θεέ μου, διότι δεν είμαι σαν τους άλλους ανθρώπους, που είναι άρπαγες, άδικοι, μοιχοί ή και σαν αυτόν τον τελώνη. Νηστεύω δυο φορές την εβδομάδα και δίνω το 1/10 από τα εισοδήματά μου». Ο τελώνης όμως στάθηκε στο πίσω μέρος του ναού σε κάποια άκρη. Δε σήκωνε ούτε τα μάτια του στον ουρανό αλλά χτυπούσε το στήθος του κι έλεγε: « Θεέ μου λυπήσου με και συγχώρησέ με τον αμαρτωλό». Σας βεβαιώνω, είπε στο τέλος ο Χριστός, ότι ο περιφρονημένος τελώνης γύρισε στο σπίτι του συγχωρημένος από το Θεό, παρά ο Φαρισαίος εκείνος. Κι αυτό γιατί όποιος υψώνει τον εαυτό του (υπερηφανεύεται), θα ταπεινωθεί και θα κατακριθεί ενώ εκείνος που ταπεινώνει τον εαυτό του (αναγνωρίζοντας τα λάθη του και ζητώντας συγχώρηση γι’ αυτά) θα υψωθεί και θα τιμηθεί από το Θεό.
Από την παραπάνω παραβολή μαθαίνουμε: 1) Ότι η προσευχή, η επικοινωνία μας δηλαδή με το Θεό, αποδοκιμάζεται και στην ουσία είναι άχρηστη και κατακριτέα όταν συνοδεύεται με κενοδοξία (μάταιη δόξα) και υπερηφάνεια (ο Φαρισαίος έλεγε στο Θεό με υπερηφάνεια ότι δε μοιάζει καθόλου με τους άλλους ανθρώπους που είναι αμαρτωλοί και ιδιαίτερα με τον αμαρτωλό Τελώνη που προσευχόταν λίγο πιο πίσω του), 2)  Ότι η ταπεινή προσευχή που γίνεται με συντριβή και μετάνοια (συναίσθηση δηλ. των αμαρτιών που έχει κάνει κάποιος και απόφαση να μην επαναλάβει τα ίδια) γίνεται αποδεκτή από το Θεό που συγχωρεί τις αμαρτίες και εξυψώνει το μετανοούντα αμαρτωλό και 3) Ότι έχοντας στο νου μας τη μεγάλη διαφορά των δυο αυτών αντίθετων χαρακτήρων που μας παρουσιάζει ο Χριστός στην παραβολή του, πρέπει να προσέχουμε πολύ να μη μοιάσουμε στο Φαρισαίο αλλά να προσευχόμαστε με ταπείνωση σαν τον τελώνη και να ζητάμε αυτό που θέλουμε.
2) Η Κυριακή του Ασώτου
Τη δεύτερη Κυριακή διαβάζεται στην εκκλησία η συγκινητική παραβολή του ασώτου γιου.
Η Παραβολή με λίγα λόγια: Ένας πατέρας είχε δυο παιδιά. Κάποια μέρα, ο μικρότερος γιος, του ζήτησε το μερίδιό του από την πατρική περιουσία κι έφυγε σε μακρινή χώρα. Εκεί σπατάλησε όλη την περιουσία του ζώντας άσωτα. Στο τέλος κατάντησε να βόσκει χοίρους για να μπορεί να ζήσει και να μην πεθάνει της πείνας. Κάποια στιγμή όμως θυμήθηκε πόσο καλά περνούσε στο σπίτι του πατέρα του, απολαμβάνοντας την αγάπη και την προστασία του και μετάνιωσε για όλα αυτά που έκανε. Αποφάσισε τότε να γυρίσει πίσω και να πέσει στα πόδια του πατέρα του ζητώντας του να τον συγχωρήσει και να τον πάρει έστω και σαν δούλο του στη δούλεψή του γιατί ακόμη κι οι δούλοι του πατέρα του περνούσαν πολύ πιο καλά απ’ ό,τι αυτός τώρα. Επιστρέφει λοιπόν στο πατρικό του σπίτι κι ενώ ακόμη δεν είχε πλησιάσει κοντά, τον είδε ο πατέρας του και βγήκε να τον υποδεχτεί. Ο άσωτος γιος ζητάει συγχώρηση από τον πατέρα του λέγοντας: «Πατέρα αμάρτησα στον ουρανό (δηλ. στο Θεό) και σε σένα. Δεν είμαι άξιος να ονομάζομαι γιος σου. Κάνε με σαν έναν από τους μισθωτούς υπηρέτες σου». Ο πατέρας του όμως αντί να τον διώξει ή να τον μαλώσει ή έστω να τον κάνει σαν έναν από τους υπηρέτες του, για όλα αυτά που έκανε, τον αγκάλιασε, τον φίλησε και είπε στους υπηρέτες να του δώσουν να φορέσει λαμπρή στολή. Μάλιστα να σφάξουν το μοσχάρι που έτρεφαν ξεχωριστά για κάποια χαρμόσυνη κι εξαιρετική περίσταση και να χαρούν και να διασκεδάσουν διότι επέστρεψε ο χαμένος γιος του.
Η παραπάνω παραβολή είναι μια συγκλονιστική προτροπή για μετάνοια ενώ ταυτόχρονα μας δείχνει την απέραντη αγάπη του Θεού Πατέρα ο οποίος είναι πρόθυμος στη στιγμή να συγχωρήσει κάθε αμαρτωλό που μετανοεί ειλικρινά (όποιες κι αν είναι οι αμαρτίες του) και να τον δεχθεί και πάλι στην αγκαλιά του.
3) Η Κυριακή της Κρίσεως ή των Απόκρεω
Θέμα της τρίτης Κυριακής του Τριωδίου είναι η ημέρα της Κρίσεως. Η ημέρα δηλαδή που ο Θεός θα κρίνει δίκαια τους ανθρώπους, κατατάσσοντάς τους στη θέση που τους αρμόζει, ανάλογα με τις πράξεις τους. Το μέτρο της κρίσης του Θεού είναι η αγάπη προς τους συνανθρώπους μας. Την Κυριακή αυτή κορυφώνεται η προτροπή της εκκλησίας προς όλους μας για μετάνοια, ζητώντας από μας έργα αγάπης προς το συνάνθρωπο, τα οποία θα είναι και το εισιτήριο για την αιώνια ζωή κοντά στο Θεό επισημαίνοντας όμως ότι τα αντίθετα έργα της κακίας θα είναι και η αιτία της αιώνιας καταδίκης μας.
Η Κυριακή αυτή λέγεται και Κυριακή των «Απόκρεω» γιατί από την επόμενη μέρα σταματάμε να τρώμε το κρέας καθώς σε λίγες μέρες φθάνει και η μεγάλη Τεσσαρακοστή. Την εβδομάδα που ακολουθεί τρώμε μόνο γάλα, τυρί, αυγά και ψάρι και την ονομάζουμε εβδομάδα της Τυρινής ή Τυροφάγου.
4) Η Κυριακή της Τυρινής ή Τυροφάγου
Κύριο θέμα της τέταρτης Κυριακής του Τριωδίου είναι η ανάμνηση του χαμένου παραδείσου σε συνδυασμό με την αρχή της νηστείας. Η εκκλησία, μας θυμίζει την έξωση του Αδάμ από τον παράδεισο και την αποκοπή του από το Θεό, που είχε σαν συνέπεια τον πνευματικό και σωματικό του θάνατο επειδή δεν τήρησε την εντολή του Θεού, που στην πραγματικότητα ήταν εντολή νηστείας και είχε σαν σκοπό της την ηθική του τελειότητα. Μας καλεί λοιπόν με τη νηστεία, σωματική (αποχή από ορισμένα φαγητά) και πνευματική (νέκρωση των φθοροποιών παθών και αποχή από κακές πράξεις), να ξανακερδίσουμε το χαμένο παράδεισο καθώς μέσα από τη νηστεία και τον αγώνα της μεγάλης Τεσσαρακοστής θα αξιωθούμε το Πάσχα να ενωθούμε με τον αναστημένο Χριστό συμμετέχοντας στο μυστήριο της θείας ευχαριστίας.
Η επόμενη μέρα από την Κυριακή της Τυρινής είναι η «καθαρά Δευτέρα» και αρχίζει η αυστηρή νηστεία της μεγάλης Τεσσαρακοστής η οποία, όπως προαναφέραμε, είναι περίοδος πένθους και μετανοίας.

ΠΗΓΗ ΕΔΩ

Παρασκευή 12 Φεβρουαρίου 2021

ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΖ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
"ΧΑΝΑΝΑΙΑΣ"

Ακούμε
αγαπητοί αδελφοί, στο Ευαγγέλιο της ΙΖ Κυριακής του Ματθαίου για τη συνάντηση που είχε ό Χριστός με μια γυναίκα, Χαναναία, στην περιοχή της Τύρου και της Σιδώνος. Στα σύνορα δηλαδή του Ισραήλ, εκεί πού κα¬τοικούσαν περισσότερο ειδωλολάτρες και όχι πιστοί στον Θεό. Το Ευαγγέλιο αυτό το ακούμε μία Κυριακή πριν αρχίσει το Τριώδιο. Μπορούμε να πούμε και πάλι πώς μας προετοιμάζει γι' αυτή την τόσο σπουδαία περίοδο, για τη συνάντησή μας με το Θεό, φέρνοντας μας ως παράδειγμα στάσης μπροστά στον Θεό τη γυναίκα που δεν ανήκει επίσημα στο λαό του.

Ενώ την προηγούμενη Κυρια¬κή μας έδειξε έναν άνδρα. τον Ζακχαίο, σαν πρότυπο αληθινής αναζήτησης του Θεού. τώρα μας δείχνει μία γυναίκα, που όχι μό¬νο αναζητά το Θεό άλλα και τον ανακα¬λύπτει στο πρόσωπο του Χριστού. Ο Ζακχαίος ανέβηκε στο δένδρο για να δει το Χριστό. Η Χαναναία ξετρυπώνει το Χριστό, μέσα από το πλήθος .

Και τότε;

«Κυνάριον», σκυλάκι, αποκαλεί ο Χριστός τη Χαναναία, την ειδωλάτρισσα που τον ακολουθεί με παρακλητικές κραυγές. Με αβάστακτο ανθρώπινο μητρικό πόνο, προσέρχεται στο Χριστό. Ζήτησε προηγουμένως την βοήθεια και από γιατρούς, μα κόρη της εξακολουθεί να δαιμονίζεται και εκείνη είναι ανήμπορη να τη βοηθήσει με τα ανθρώπινα μέσα που διαθέτει. Τώρα πλέον αφού είδε ότι τίποτα δεν κατάφερε, προσφεύγει στο Χριστό. Αποδέχεται την δύναμη Του. Πιθανόν έμμεσα δέχεται και την θεία Του προέλευση. Ζητά να την ελεήσει, να θεραπεύσει την κόρη της. Κι ενώ είναι ιδιαίτερα πιεστική και απαιτητική, Εκείνος της αρνείται τη βοήθεια. Της αρνείται γιατί πρώτα, λέει, πρέπει να φροντίσει «τα πρόβατα τα απολωλότα οίκου Ισραήλ». Πρέπει πρώτα να βοηθήσει τους Ισραηλίτες που ξέφυγαν από τον νόμο του Θεού. «Ουκ έστι καλόν λαβείν τον άρτον των τέκνων και βαλείν τοις κυναρίοις». Επομένως δεν είναι σωστό να παίρνει το ψωμί των παιδιών Του και να το δίνει στα σκυλιά. Ωστόσο την άρνηση του Κυρίου αντιμετωπίζει με την έξυπνη απάντησή της. Ναι, αλλά τα σκυλάκια, απαντά στον Χριστό, τρέφονται από τα ψίχουλα που πέφτουν από το τραπέζι του κυρίου τους.

Η απάντηση του Κυρίου μας, αγαπητοί μου, αναμενόμενη άλλωστε, είναι απλή αλλά και θετικά αποτελεσματική. «Ω γύναι, μεγάλη σου η πίστις, γενηθήτω σοι ως θέλεις».

Σημαντικά τα διδάγματα, που μάς προσφέρει η σημερινή ευαγγελική περικοπή. Η πειστική αλλά και έξυπνη απλότητα που φανερώνει την πίστη της ειδωλολάτρισσας, που επιτυγχάνει την θαυματουργική θεραπεία της κόρης της, είναι το ένα. Η δύναμη της προσευχής είναι το άλλο.

Ο Κύριος, αγαπητοί Χριστιανοί, βρίσκεται σε περιοχές που κατοικούνται κυρίως από ειδωλολάτρες, εθνικούς. Η Χαναναία τρέχει φωνάζοντας πίσω από τον Κύριο. Εκείνος την διώχνει. Αυτή επιμένει. Επιμένει και κερδίζει. Πείθει τελικά τον Κύριο για την πίστη της. Να γίνει ό,τι θέλεις. Να γίνει αυτό που πιστεύεις. Καταπληκτική απάντηση. «Και ιάθη η θυγάτηρ αυτής από της ώρας εκείνης». Γιατρεύτηκε η κόρη της από εκείνη τη στιγμή. Επιβεβαιώνει ένα ακόμη υπερφυσικό θαύμα.

Χαρακτηριστικός τρόπος της προσφυγής μας στο Θεό, αγαπητοί μου αδελφοί, είναι η προσευχή.

Η προσευχή, είτε ιδιαίτερα, μακριά από άλλους, με λόγους ή και με σκέψεις, είτε δημόσια, στο ναό, μαζί με τους άλλους αδελφούς μας, με ψαλμούς ή ενδόμυχες ευχές, είναι ο τρόπος επικοινωνίας με το θείο. Προσευχή σταθερή και καθαρή από αμφιβολίες, με βαθιά πίστη. Αυτή η προσευχή θα έχει ασφαλώς αποτελέσματα στην ζωή μας, στα καθημερινά προβλήματά μας. Και εφόσον διακρίνεται και για την επιμονή, την ακαταπόνητη προσευχή, δεν θα είναι μακριά από εμάς η απάντηση του Κυρίου μας: «γενηθήτω σοι ως θέλεις». Ας γίνει ό,τι θέλεις προς το συμφέρον της ψυχής σου, της σωτηρίας σου.

Αδελφοί μου! Αναφερόμενοι στην προσευχή, περίοδος προσευχής, έντονης προσευχής είναι εξάλλου και η περίοδος ου από την επόμενη Κυριακή ξεκινά και στη δύναμη της, τούτη τη στιγμή και μάλιστα στο μέσον της Θείας Λειτουργίας, ας πούμε δυο λόγια και για την πιο μικρή μα αφάνταστα δυνατή προσευχή. Ποια είναι αυτή; Σε κάθε δέηση που αναπέμπει η Εκκλησία, που ζητούμε υλικά και πνευματικά αγαθά, τι απαντούν οι ψάλτες εκ μέρους του λαού; «Κύριε, ελέησον». Το λέει μόνο ο ψάλτης• πρέπει να το λέει όλη η Εκκλησία. «Κύριε, ελέησον», σώσε μας, δος μας αυτά πού έχουμε ανάγκη σαν πατέρας πού είσαι. Το «Κύριε, ελέησον» είναι ή πιο σύντομη προσευχή. Δυο λέξεις είναι, αλλά Τι δύναμη έχουν, όταν λέγονται όπως πρέπει, με βαθιά πίστη και αφοσίωση!

Το «Κύριε, ελέησον» το είπε και ή γυναίκα του σημερινού ευαγγελίου και έκανε θαύμα. Ένα ψίχουλο, Κύριε, θέλω• δε ζητώ το ψωμί σου ολόκληρο... Τι μεγάλα λόγια αυτά! Ένα ψίχουλο από την άπειρο δύναμη του Χριστού ζήτησε. Κι ο Χριστός, που είδε αυτή την πίστη, αυτή την ταπείνωση, αυτή την επίμονο προσευχή, της είπε• «Ω γύναι, μεγάλη σου ή πίστης! γενηθήτω σοι ως θέλεις...» (ε.ά. 15,28).

Ας διδαχθούμε, απ’ αυτό κι εμείς. Η Εκκλησία μας δεν είναι ψέμα• δεν μας παραπλανά• δεν μας κοροϊδεύει• δεν μας οδηγεί σε απατηλά, ψεύτικα και καταστρεπτικά μονοπάτια όπως κάνουν όλοι οι άλλοι. Όλοι οι άλλοι, που ζούνε σε βάρος δικό μας, που ξευτελίζουν την προσωπικότητά μας, που επιβάλλουν στη ζωή μας μια στυγνή δικτατορία, με πρώτους και καλυτέρους τους πολιτικούς των ημερών μας. Το βλέπουμε αυτό καθημερινά στη ζωή μας και μάλιστα πολύ –πολύ έντονα. Το πώς μεταχειρίζεται ο άνθρωπος, το πόσο τον κοροϊδεύουν και τον εξαπατούν, το πώς καθημερινά κλέβουν τη ζωή του, το πώς τον οδηγούν σε αδιέξοδο. \

Όμως! Η επικοινωνία με το Θεό είναι ζωντανή, ολοζώντανη. Μπορεί να είναι και είναι ψέμα το χρήμα, η δόξα, οι θέσεις, οι πολιτικοί μας! Ο ήλιος, ακόμα και η γη, μπορεί να είναι ψέμα• τα πάντα. Ένα μονάχα δεν είναι ψέμα. Ο Κύριος μας. Η πίστη μας. Η εκκλησία μας. Να μιμηθούμε λοιπόν κι εμείς τη Χαναναία. Να γονατίζουμε τούτες τις στιγμές και να προσευχόμαστε λέγοντας ακαταπαύστως το «Κύριε, ελέησον».

«Κύριε, ελέησον» η πιο μικρή και η πιο μεγάλη προσευχή. Μπορεί να την πει ένας αγράμματος, μπορεί να την πει το μικρό παιδί, το νήπιο, ο ασπρομάλλης γέρος. Ο άρρωστος, ο ανήμπορος, ο κλινήρης, ο κουρασμένος, ο καθένας. όλοι μας• παντού και πάντα σε κάθε στιγμή, σε κάθε περίπτωση και περίσταση. Και ό Θεός ακούει το «Κύριε, ελέησον».

Αδελφοί μου! Οι περιστάσεις, κακώς βέβαια, και η τρεχάλα της ζωής, οι του βίου μέριμνες, μας κλέβουν συνεχώς το χρόνο της προσευχής. Ακόμα και στην Εκκλησία δυσκολευόμαστε να πάμε. Τουλάχιστον ας λέμε, εκεί που είμαστε, το «Κύριε, ελέησον». Κάθεσαι να φας, «Κύριε, ελέησον». Βράδιασε, «Κύριε, ελέησον». Ξημέρωσε, «Κύριε, ελέησον». Πας στη δουλειά, «Κύριε, ελέησον». Σκάβεις τη γη, «Κύριε, ελέησον». Βόσκεις τα ζώα, «Κύριε, ελέησον». Είσαι εργάτης, «Κύριε, ελέησον». Είσαι αμαρτωλός, «Κύριε, ελέησον».

Το «Κύριε, ελέησον» κάνει θαύματα. Αυτό που ζητούμε θα μας το δώσει ο Θεός, γιατί είναι πατέρας. Λέει ο Χριστός• «Ποιος πατέρας ζητεί το παιδί του ψωμί, και του δίνει πέτρα; ή ζητεί ψάρι, και του δίνει φίδι;» (Ματθ. 7,9-10' Λουκ. 11,11). Αν ό επίγειος πατέρας ενδιαφέρεται για τα παιδιά του, πολύ περισσότερο εκείνος πού του λέμε «Πάτερ ημών...». Θα μας τα δώσει αυτά ο Θεός, εάν πιστεύουμε πραγματικά, εάν είμεθα Χριστιανοί!
ΑΜΗΝ.

Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου 2021

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΣΤ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ. {ΤΩΝ ΤΑΛΑΝΤΩΝ)

 

«Μετά δε χρόνον πολύν έρχεται ο Κύριος των δούλων εκείνων και συναίρει, μετ' αυτών λόγον». (Ματθ. κε' 19)


Το σημερινό Ευαγγέλιο αποτελεί, αγαπητοί μου αδελφοί, το δεύτερο μέρος μιας τριλογίας που έχει σαν κέντρο αναφοράς τη Δευτέρα Παρουσία και την τελική κρίση καθώς και την αναγκαιότητα της ετοιμότητας που θα πρέπει να υπάρξει από όλους τους ανθρώπους Έτσι, μετά την παραβολή των δέκα Παρθένων, ακολουθεί σήμερα η παραβολή των ταλάντων, για να καταλήξει αργότερα στη διδασκαλία για τη Δευτέρα Παρουσία και την τελική κρίση.

Η Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου θεωρείται δεδομένη. Άρα εκείνο που χρειάζεται από μέρους του ανθρώπου είναι από τη μια η ανάγκη της ετοιμότητας και από την άλλη η σωστή αξιοποίηση των διαφόρων χαρισμάτων σε όλη τη διάρκεια της επίγειας ζωής του.  Οι λέξεις «εγρήγορση» και «ετοιμότητα» αν και εκφραστικά είναι γένους θηλυκού, εν τούτοις, πρακτικά, όπως διαπιστώνουμε με τις Παραβολές των «δέκα Παρθένων» και των «ταλάντων», αυτές αφορούν διαδοχικά τόσο τις γυναίκες όσο και τους άντρες Κατά συνέπεια, και τα δύο φύλα, δηλαδή και οι άντρες και οι γυναίκες, οφείλουν να είναι σε διαρκή ετοιμότητα. Ο χρόνος της αναμονής είναι χρόνος εργάσιμος. Σ' αυτό το διάστημα οφείλει ο άνθρωπος να αξιοποιήσει τα διάφορα χαρίσματα προς όφελος του συνόλου της ανθρώπινης κοινωνίας και όχι εγωιστικά με τη στενή έννοια για δικό του όφελος. Τα χαρίσματα είναι δώρα που προσφέρονται από το Θεό για αξιοποίηση προς όφελος του κοινωνικού συνόλου και όχι για οικειοποίηση, για τούτο και θα λογοδοτήσει ο καθένας, με βάση την παραβολή των ταλάντων, για το βαθμό αξιοποίησης αυτών των ταλάντων.  Άνιση η κατανομή των ταλάντων, κατά τη σημερινή παραβολή: «Ω με έδωκε πέντε τάλαντα, ω δε δύο, ω δε εν, εκάστω κατά την ιδίαν δύναμιν». Άνιση η κατανομή των ταλάντων, αφού στον πρώτο έδωσε πέντε, στο δεύτερο δύο τάλαντα και στον τρίτο μόνο ένα. Άνιση η κατανομή, αλλά σημαντική η επισήμανση που κάνει ο Κύριος στη συνέχεια. Δόθηκαν αυτά τα τάλαντα «εκάστω κατά την ιδίαν δύναμιν», δηλαδή ανάλογα με τη δυνατότητά του.

Άνιση η κατανομή, γιατί δεν έχουν όλοι τις ίδιες ικανότητες. Κατά συνέπεια δεν είναι δυνατόν να επωμιστούν όλοι τις ίδιες ευθύνες Η ισότητα δεν είναι απλή μαθηματική πράξη. Η ισότητα είναι έννοια πνευματική. Η ισότητα είναι κάτι πέρα από απλούς αριθμούς και που είναι πέρα από απλή εξίσωση, δηλαδή ταύτιση. Η ισότητα υπάρχει και μέσα από τη διαφορετικότητα. Η ισότητα για παράδειγμα είναι προνόμιο που προσφέρεται σε όλους, άντρες, γυναίκες και παιδιά, ανεξάρτητα από χρώμα, φυλή ή θρησκεία. Η υλοποίηση της ισότητας όμως, θα εξαρτηθεί από την προθυμία, αλλά ιδιαίτερα από την προσφορά του ανθρώπου. Άρα και τα όποια τάλαντα χαρίσματα του καθενός θα υπολογιστούν με βάση την προθυμία και την προσφορά και όχι με βάση την έκτασή τους.

Συνήθως οι άνθρωποι δυσφορούμε εναντίον όλων, ακόμα και του Θεού, όταν οι άλλοι «παίρνουν» περισσότερα! Μέσα στα πλαίσια αυτής της λογικής αδυνατούμε να εντοπίσουμε τις όποιες δυνατότητές μας, με αποτέλεσμα το χάρισμα ή τα χαρίσματα που μας δόθηκαν να ενταφιάζονται, όπως έγινε και με τον τρίτο υπηρέτη. Αυτός, σε αντίθεση με τους άλλους δύο υπηρέτες, όχι μόνο δεν αξιοποίησε το τάλαντο διπλασιάζοντας την αξία του, αλλά το έθαψε στη γη και για να δικαιολογήσει την οκνηρία του προσάπτει και κατηγορία στον Κύριό του για σκληρότητα!

Οι άνθρωποι πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι τα όποια αγαθά, αλλά και τα όποια χαρίσματα μας δόθηκαν για να τα αξιοποιήσουμε, γιατί στο τέλος θα κληθούμε να λογοδοτήσουμε, όπως έγινε και με τους υπηρέτες της σημερινής παραβολής. Οι απαντήσεις που δόθηκαν, αγαπητοί μου, είναι ιδιαίτερα σημαντικές, για όλους και κατ' επέκταση και για τον καθένα από μας ξεχωριστά.

Ταυτόσημες οι απαντήσεις των δύο πρώτων υπηρετών. Αυτά που πήραν ήταν τάλαντα που τους εμπιστεύθηκε ο Κύριός τους κι αυτά που κέρδισαν τα όφειλαν σ' αυτά και όχι αποκλειστικά στις δικές τους δυνάμεις. Είπε ο πρώτος «Κύριε, μου εμπιστεύθηκες πέντε τάλαντα. Κοίτα, κέρδισα με αυτά άλλα πέντε». Αλλά και ο δεύτερος που πήρε δύο τάλαντα τα αξιοποίησε ισάξια με τον πρώτο, αφού τα διπλασίασε και με τη δική του προσπάθεια. Αυτή η ισάξια αξιοποίηση έφερε και την ισάξια αμοιβή. Αν και τα ποσά ήταν διαφορετικά, εν τούτοις, η αμοιβή ήταν η ίδια και για τους δύο. «Ευ δούλε αγαθέ και πιστέ. Επί ολίγα ης πιστός, επί πολλών σε καταστήσω». Δηλαδή, εύγε, καλέ και έμπιστε δούλε! Αποδείχτηκες αξιόπιστος σε μικρές υποθέσεις, γι' αυτό θα σου εμπιστευθώ μεγαλύτερες.

Όμως, ποια είναι η σημερινή κατάσταση; Λειτουργούμε μέσα στα πλαίσια των αρχών που κινήθηκαν οι δύο πρώτοι υπηρέτες; Δυστυχώς, σήμερα οι άνθρωποι λειτουργούμε περισσότερο ανταγωνιστικά, με την έννοια από τη μια της αφθονίας και από την άλλη με μια τάση αλληλοεξόντωσης. Σήμερα θέλουμε περισσότερα αν όχι και όλα. Τα θέλουμε όλα για τον εαυτό μας ή τουλάχιστον να έχει ο εαυτός μας πιο πολλά από τους άλλους! Σαν άλλοι «άφρονες πλούσιοι» έχουμε την ψευδαίσθηση ότι θα εξασφαλιστούμε μόνο μέσα από τα αξιώματα ή τα υλικά αγαθά. Αλλά έρχεται η στιγμή που ενώ εμείς φεύγουμε, τα «αγαθά μας» αρνούνται να μας ακολουθήσουν, γιατί αυτού του είδους τα .αγαθά είναι και πιο απατηλά από τα όνειρα. Για τούτο και ο υμνωδός προσπαθεί να μας συνετίσει λέγοντάς μας με έμφαση πως «πάντα ματαιότης τα ανθρώπινα όσα ουχ υπάρχει μετά θάνατον».

Αδελφοί μου, τα πιο πάνω έχουν σαν στόχο να μας προσγειώσουν και όχι να μας καταδικάσουν σε αδράνεια και μαρασμό. Γιατί η αδράνεια, όπως ακούσαμε σήμερα με την περίπτωση του τρίτου υπηρέτη, έχει αιώνιες προεκτάσεις, για κείνον που αδρανεί. Και τούτο γιατί μια τέτοια συμπεριφορά, φανερώνει άρνηση χρησιμοποίησης των αγαθών που του εμπιστεύθηκε ο Θεός. Ο καθένας πρέπει να γνωρίζει ότι τα χαρίσματα του Θεού δεν χάνονται. Αν κάποιος τα αρνηθεί, τότε ο Θεός θα του τα πάρει και θα τα εμπιστευθεί σε άλλον. Δικαιολογημένα μας υπενθυμίζει και ο υμνωδός τη Μεγάλη Δευτέρα: «Ιδού σοι το τάλαντον ο Δεσπότης εμπιστεύει ψυχή μου. Φόβω δέξαι το χάρισμα, δάνεισαι το δεδωκότι, διάδος πτωχοίς και κτήσαι φίλον τον Κύριον. Ίνα στης εκ δεξιών αυτού, όταν έλθη εν δόξη και ακούσης μακαρίας φωνής. Είσελθε, δούλε, εις την χαράν του Κυρίου σου. Αυτής αξίωσόν με, Σωτήρ, τον πλανηθέντα, δια το μέγα σου έλεος». Αμήν.

Θεόδωρος Αντωνιάδης