Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024

΄ ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ ....Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά

http://ymnous.blogspot.gr


Ορθοδοξίας ο φωστήρ
Κατά τη σημερινή Β΄ Κυριακή των Νηστειών, αδελφοί μου, η  Εκκλησία μας προβάλλει μία εκ των πλέον σημαντικών μορφών της  Ορθοδόξου Θεολογίας και Ασκήσεως του 14ου αιώνος, τον Άγιο Γρηγόριο Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης τον Παλαμά. Η υμνογραφία της εορτής τον χαρακτηρίζει φωστήρα της Ορθοδοξίας, στήριγμα της Εκκλησίας και διδάσκαλο, καλλονή των μοναστών, των θεολόγων υπέρμαχο απροσμάχητο1.  Αυτά τα μοναδικά ιδιώματά του θα προσεγγίσουμε, ψηλαφώντας την πορεία του βίου του.
Ο Άγιος Γρηγόριος υπήρξε «φωστήρας της Ορθοδοξίας», γιατί, με τα Θεολογικά του έργα και τους Δογματικούς του αγώνες οδήγησε την Εκκλησία να τον κατατάξει στην χορεία των Μεγάλων Οικουμενικών Πατέρων και Διδασκάλων, δίπλα στους Καππαδόκες Πατέρες του 4ου αιώνος. Η Θεολογία του δεν ήταν καρπός ακαδημαϊκών αναζητήσεων και θεωρητικών προσεγγίσεων, αλλά πήγαζε από την ζωή της ασκήσεως και της προσευχής που βίωνε, ως Μοναχός, στο Άγιον Όρος και αλλού, από την εμπειρία της Λειτουργικής ζωής, που απέκτησε ως Ιερεύς και Αρχιεπίσκοπος της μεγαλωνύμου Θεσσαλονίκης και από τη γνώση του Θεού, που απέκτησε όχι με την διάνοια ή το συναίσθημα, αλλά με την Αγιοπνευματική εμπειρία και μετοχή στο φως, την ζωή και την δόξα της Αγίας Τριάδος.
Ο Άγιος Γρηγόριος χαρακτηρίζεται «καλλονή των μοναστών», γιατί βίωσε την μοναχική ζωή και μάλιστα την ησυχαστική διάσταση της ερημίας και της μόνωσης, αναμετρούμενος με τον εαυτό του και αναζητώντας τον Θεό. Στην διάρκεια της μοναχικής του ζωής ασκήθηκε στον αγώνα της αδιάλειπτης προσευχής, που εκφράζεται με την μονολόγιστη ευχή Κύριε, Ιησού Χριστέ, ελέησόν με. Με τη συντομία της βοηθούσε το νου να συγκεντρωθεί στη καρδιά και να προσηλωθεί στο Θεό. Με τη μεταφορά στη καρδιά γινόταν το όπλο του εναντίον του διαβόλου. Η προσευχή αυτή γινόταν «έξις» και τον συνέπαιρνε, έστω και αν το σώμα ασχολούνταν με οτιδήποτε άλλο.
Επειδή ήταν ένα με τη ζωή του ή μάλλον αυτή η ίδια η ζωή του, η οποιαδήποτε φυσική εργασία δεν εμπόδιζε το νου του να προσεύχεται αδιαλείπτως. Ο ίδιος, όπως και οι Ησυχαστές της εποχής του, αλλά και οι Μοναχοί στην Ορθόδοξη πραγματικότητα, βίωνε την Παράδοση της Εκκλησίας, ότι ο άνθρωπος, με την κάθαρσή του από τα πάθη,προσεγγίζει τον Θεό και θεώνεται και αυτή  η θέωση συνιστά τη σωτηρία του.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς υπήρξε  «στήριγμα και διδάσκαλος της Εκκλησίας, απροσμάχητος υπέρμαχος των Θεολόγων».
Έζησε σε μια περίοδο κατά την οποία η ενότητα της Εκκλησίας και το φρόνημα του λαού της επλήγησαν από την αίρεση του Βαρλαάμ από την Καλαβρία και του μαθητού του Ακινδύνου, οι οποίοι δίδασκαν πως ο άνθρωπος δεν μπορεί να γνωρίσει το Θεό και, ακόμα περισσότερο, να ενωθεί μαζί Σου. Κατά τα λεγόμενα του Βαρλαάμ, ο Θεός είναι «κλειστός στον εαυτό του» και δεν μπορεί να ενωθεί με τους ανθρώπους. Επομένως, οι «ησυχαστές», οι μοναχοί δηλ. εκείνοι που έλεγαν ότι μπορεί ο άνθρωπος να ενωθεί με το Θεό και να φωτισθεί δεν ήταν Ορθόδοξοι. Ο Άγιος Γρηγόριος σε τρεις τοπικές Συνόδους στην Κωνσταντινούπολη2 αποκατέστησε την αλήθεια της Ορθόδοξης Θεολογίας διδάσκοντας ότι ο Θεός δεν είναι δυνατόν να κατανοηθεί από τον άνθρωπο, ως προς την ουσία Σου. Μπορεί, όμως, να αποκαλυφθεί και ο άνθρωπος να κοινωνήσει μαζί Σου,  «διά των Θείων ενεργειών». Με τη θέση αυτή, έκλεισε το πολυσύνθετο θέμα της γνώσεως του Θεού.
Η γνώση του Θεού, αδελφοί μου, είναι το μεγάλο ζητούμενο για όλους όσοι είμαστε μέλη της Εκκλησίας του Χριστού, είναι, θα μπορούσαμε να πούμε, στόχος ζωής, που μπορεί να επιτευχθεί με τον τρόπο που εισηγείται και προτείνει η Εκκλησία και περνά μέσα από τους διαύλους του διαρκούς προσωπικού πνευματικού μας αγώνα. Δεν είναι, όμως, προσωπικό μας κατόρθωμα, γιατί «ο Θεός γνωρίζεται μόνο εν Αγίω Πνεύματι, γι’ αυτό, όποιος επιχειρήσει, εξ αιτίας της υπερηφανείας του, να γνωρίσει τον ποιητή των όλων με τον νου του, αυτός είναι τυφλός και ασύνετος»3.  Η ανθρώπινη γνώση, παρά την εξέλιξη και τις κατακτήσεις της, περιορίζεται από τα συγκεκριμένα όριά της και δεν αρκεί για να προσεγγίσουμε καν στην προοπτική της γνώσης του Θεού, γιατί, «ο Θεός βλέπεται από εκείνους που μπορούν να τον δουν, εφόσον έχουν τους οφθαλμούς της ψυχής ανοικτούς»4. ΑΜΗΝ!

Τρίτη 19 Μαρτίου 2024

Κυριακή της Ορθοδοξίας

τες
Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας

Λόγος εις την Α' Κυριακή των Νηστειών

Την πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής η Αγία μας Εκκλησία πανηγυρίζει το θρίαμβο της Ορθοδοξίας, της ορθής πίστεως, η οποία καταπάτησε όλες της αιρέσεις και στερεώθηκε για πάντα. Γι' αυτό η Κυριακή αυτή καλείται Κυριακή της Ορθοδοξίας. Οι αιρέσεις φάνηκαν ήδη απαρχής του χριστιανισμού. Οι ίδιοι οι Απόστολοι του Χριστού προειδοποιούσαν τους συγχρόνους τους, και μαζί τους και εμάς, για τον κίνδυνο από τους ψευδοδιδασκάλους.

Ο Άγιος Απόστολος Πέτρος στη Β' Καθολική επιστολή γράφει το εξής: «Εγένοντο δε και ψευδοπροφήται εν τω λαώ, ως και εν υμίν έσονται ψευδοδιδάσκαλοι, οίτινες παρεισάξουσιν αιρέσεις απωλείας, και τον αγοράσαντα αυτούς δεσπότην αρνούμενοι, επάγοντες εαυτοίς ταχινήν απώλειαν, και πολλοί εξακολουθήσουσιν αυτών ταις ασελγείαις, δι' ους η οδός της αληθείας βλασφημηθήσεται» (Β' Πετ. 2, 1-2).

Ο Άγιος Παύλος, επιστρέφοντας στην Παλαιστίνη από την Ελλάδα, έκανε στάση στην Έφεσο. Εκεί στους χριστιανούς κατοίκους της πόλεως έλεγε: «Εγώ γαρ οίδα τούτο, ότι εισελεύσονται μετά την άφιξίν μου λύκοι βαροίς εις υμάς μη φειδόμενοι του ποιμνίου, και εξ υμών αυτών αναστήσονται άνδρες λαλούντες διεστραμμένα του αποσπάν τους μαθητάς οπίσω αυτών» (Πραξ. 20, 29-30).

Πολλοί τέτοιοι ψευδοδιδάσκαλοι και σχισματικοί υπήρχαν στους πρώτους αιώνες του χριστιανισμού. Μερικές αιρέσεις τάραζαν την Εκκλησία ολόκληρους αιώνες, όπως για παράδειγμα οι αιρέσεις του Αρείου, του Μακεδονίου, του Ευτηχούς, του Διοσκόρου, του Νεστορίου και επίσης η αίρεση της εικονομαχίας. Οι αιρέσεις αυτές προκάλεσαν πολλές διαταραχές στην Εκκλησία και την βασάνισαν πολύ. Υπήρχαν πολλοί ομολογητές και μάρτυρες που έχυσαν το αίμα τους υπερασπιζόμενοι την αληθινή πίστη στον αγώνα κατά των ψευδοδιδασκάλων και των αιρετικών.

Υπήρχαν επίσης και πολλοί και μεγάλοι ιεράρχες οι οποίοι και αυτοί υπέφεραν πολλούς διωγμούς και πολλές φορές εξορίστηκαν. Ο Άγιος Φλαβιανός, πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, για παράδειγμα, σε μία σύνοδο υπό την προεδρία του Διοσκόρου, η οποία καλείται «λειστρική», χτυπήθηκε τόσο άγρια που μετά από τρεις ημέρες πέθανε.

Η τελευταία στη σειρά των αιρέσεων, η αίρεση της εικονομαχίας, ήταν αυτή που επέφερε τα περισσότερα βάσανα στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας. Η αίρεση αυτή εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα χρόνια του αυτοκράτορα Λέοντος του Ισαύρου, ο οποίος ανέβηκε στο θρόνο το 717. Ανέβηκε στο θρόνο με τη βοήθεια του στρατού όπου υπήρχαν πολλοί αντίπαλοι της προσκυνήσεως των αγίων εικόνων. Επειδή ήθελε να ευαρεστήσει το στρατό άρχισε σκληρό διωγμό κατά των εικονοφίλων.

Ο διωγμός αυτός συνεχίστηκε και στα χρόνια του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Κοπρωνύμου, ο οποίος διαδέχτηκε στο θρόνο τον Λέοντα. Η κόπρος σημαίνει τα κόπρανα. Ονομάστηκε Κοπρώνυμος διότι κατά την βάπτισή του μόλυνε την κολυμβήθρα. Οι δύο αυτοί αυτοκράτορες για πολλά χρόνια είχαν την εξουσία στα χέρια τους και προκάλεσαν πολλά δεινά στην Εκκλησία. Μετά από αυτούς υπήρχαν και άλλοι αυτοκράτορες εικονομάχοι, οι οποίοι συνέχισαν το έργο των προκατόχων τους και βασάνισαν την Εκκλησία επί ολόκληρα χρόνια.

Δεν μπορούμε να περιγράψουμε τα βάσανα που υπέφερε η Εκκλησία στα χρόνια της εικονομαχίας και ιδιαίτερα οι μοναχοί οι οποίοι βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή του αγώνα των ιερών εικόνων. Οι αυτοκράτορες εικονομάχοι έκλεισαν πολλά μοναστήρια, πολλές εκκλησίες όπου υπήρχαν εικόνες τις έκαναν αποθήκες. Τους μοναχούς τους βασάνιζαν άγρια: τους έβγαζαν μάτια, τους έκοβαν μύτες, έσπαζαν εικόνες πάνω στο κεφάλι τους. Τους αγιογράφους με τα πυρακτωμένα σίδερα τους έκαιγαν τα δάκτυλα.

Μόνο, τότε, όταν στο θρόνο του Βυζαντίου ανέβηκε η αυτοκράτειρα Ειρήνη, σταμάτησε ο διωγμός αλλά όχι οριστικά. Το 787 η Ειρήνη συγκάλεσε την Ζ' Οικουμενική Σύνοδο, η οποία διατύπωσε την ορθόδοξη διδασκαλία περί της τιμητικής προσκύνησης των ιερών εικόνων. Αλλά και μετά τη σύνοδο υπήρχαν αυτοκράτορες εικονομάχοι, όπως, για παράδειγμα, ο Μιχαήλ και άλλοι. Η αίρεση αυτή συντρίφτηκε οριστικά μόνο επί της θεοσεβέστατης Αυγούστας Θεοδώρας, όταν το 842 συγκλήθηκε η τοπική σύνοδος στην Κωνσταντινούπολη η οποία επικύρωσε την ορθόδοξη διδασκαλία. Η σύνοδος αυτή αναθεμάτισε όλους αυτούς που τολμούν να λένε ότι η προσκύνηση των ιερών εικόνων είναι ειδωλολατρία και οι ορθόδοξοι χριστιανοί είναι ειδωλολάτρες.

Και εδώ οι αιρετικοί μας λένε ακριβώς αυτό το πράγμα. Τολμούν να αποκαλούν τις εικόνες μας είδωλα και εμάς ειδωλολάτρες. Και μέχρι που φτάνει το θράσος τους; Θα σας πω ένα περιστατικό που έγινε πρόσφατα σε μία πόλη της Σιβηρίας. Την ώρα της λειτουργίας δύο βαπτιστές μπήκαν μέσα στην εκκλησία και άρχισαν εκεί να φωνάζουν ότι οι ορθόδοξοι είναι ειδωλολάτρες και οι εικόνες τους είδωλα. Τι ανοησία!

Πως τολμούν αυτοί να ανοίγουν το ακάθαρτο στόμα τους και να λένε αυτά τα λόγια που στάζουν δηλητήριο, αποκαλώντας μας ειδωλολάτρες και τις εικόνες μας είδωλα; Αυτό δείχνει πως δεν έχουν κατανοήσει σωστά την δεύτερη εντολή του Μωσαϊκού νόμου: «ου ποιήσεις σ' εαυτώ είδωλον ουδέ παντός ομοίωμα, όσα εν τω ουρανώ άνω και όσα εν τη γή κάτω και όσα εν τοις ύδασιν υποκάτω της γής. Ου προσκυνήσεις αυτοίς ουδέ μη λατρεύσεις αυτοίς» (Εξ. 20,4).

Τι σημαίνει αυτή η εντολή; Νομίζω ότι το νόημά της είναι ξεκάθαρο. Η εντολή αυτή απαγορεύει αντί να προσκυνάμε τον Ένα, Μοναδικό και Αληθινό Θεό να κατασκευάζουμε είδωλα και να τα προσκυνάμε. Όπως το έκαναν οι αρχαίοι λαοί: οι Ασσύριοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Αιγύπτιοι, οι Έλληνες, οι Ρωμαίοι και άλλοι...

Αυτή είναι η ειδωλολατρία. Η δική μας όμως η προσκύνηση των ιερών εικόνων μοιάζει σε τίποτα με την ειδωλολατρία; Ασφαλώς όχι. Τα είδωλα απεικόνιζαν κάτι που δεν υπάρχει στην πραγματικότητα, που είναι καρπός φαντασίας. Οι δικές μας εικόνες εικονίζουν την πραγματικότητα. Πραγματικά, δεν ζούσε μεταξύ μας ο Κύριος Ιησούς Χριστός, τον Οποίον δοξάζουμε και τις εικόνες του Οποίου προσκυνάμε; Δεν ζούσε μεταξύ μας η Παναγία, την οποία ζωγράφισε ο Άγιος απόστολος και ευαγγελιστής Λουκάς; Την εικόνα του αυτή την ευλόγισε η ίδια η Θεοτόκος, λέγοντας ότι η χάρη της θα είναι πάντα μ' αυτή την εικόνα. Ξέρετε πόσα θαύματα γίνονται από τις εικόνες της Παναγίας.

Και οι άλλες εικόνες, δεν εικονίζονται σ' αυτές πραγματικά πρόσωπα των αγίων του Θεού που ζούσαν εδώ πάνω στη γή; Οι εικόνες τους αυτές είναι τα πορτραίτα τους και με κανένα τρόπο δεν είναι είδωλα. Μόνο ασεβές και ακάθαρτο στόμα τολμά να λέει ότι οι εικόνες μας είναι είδωλα και εμείς είμαστε ειδωλολάτρες. Να σιωπήσουν οι ασεβείς διότι η Οικουμενική Σύνοδος απήγγειλε το ανάθεμα εναντίον τους.

Να το ξέρετε, να το θυμάστε και να μην συναναστρέφεστε με τους αιρετικούς. Να μην απομακρύνεστε από την Εκκλησία, μη σχίζετε το χιτώνα του Χριστού. Να θυμάστε ότι ο Χριστός στην αρχιερατική του προσευχή παρακαλούσε τον Πατέρα Του, λέγοντας: «ίνα πάντες έν ώσι, καθώς συ, πάτερ, εν εμοί καγώ εν σοι, ίνα και αυτοί εν ημίν έν ώσιν, ίνα ο κόσμος πιστεύσει ότι συ με απέστειλας» (Ιω. 17, 21). Ο Κύριος θέλει ενότητα της Εκκλησίας. Οι σχισματικοί, οι οποίοι βρίσκουν σφάλματα στη διδασκαλία της Εκκλησίας, απομακρύνονται απ' αυτήν και πιστεύουν ότι θα βρούν τη σωτηρία στις αιρετικές τους οργανώσεις.

Ξέρετε όμως τι έλεγαν οι μεγάλοι άγιοι για τους ανθρώπους που σχίζουν το χίτώνα του Χριστού; Ο Άγιος Κυπριανός, επίσκοπος Καρθαγένης, είπε ότι οι άνθρωποι οι οποίοι απομακρύνονται από την Εκκλησία και δεν έχουν κοινωνία μαζί της και μάρτυρες να είναι, ακόμα και με το αίμα τους, δεν καθαρίζουν την αμαρτία τους διότι η βαριά αυτή αμαρτία της διαίρεσης της Εκκλησίας δεν καθαρίζεται ούτε με το αίμα. Και ο άγιος ιερομάρτυρας Ιγνάτιος ο Θεοφόρος είπε ότι αυτός που προκαλεί σχίσμα στην Εκκλησία δε θα κληρονομήσει την βασιλεία του Θεού.

Όλοι οι αιρετικοί, όμως, είναι κήρυκες του σχίσματος. Ενώ ο απόστολος λέει: «Παρακαλώ δε υμάς, αδελφοί, σκοπείν τους τας διχοστασίας και τα σκάνδαλα παρά την διδαχήν ήν υμείς εμάθετε ποιούντας, και εκκλίνατε απ' αυτών» (Ρωμ. 16, 17). Και στην άλλη επιστολή του λέει το εξής: «εί τις υμάς ευαγγελίζεται παρ' ό παρελάβετε, ανάθεμα έστω» (Γαλ. 1, 9). Και όλοι οι αιρετικοί ευαγγελίζουν όχι αυτό που ευαγγελίζει η Ορθόδοξη Εκκλησία η οποία μας γέννησε πνευματικά.

Θυμηθείτε και τον λόγο του Κυρίου Ιησού Χριστού, ο Οποίος είπε στους αποστόλους και μέσω αυτών σε μας τους διαδόχους τους: «Ο ακούων υμών εμού ακούει, και ο αθετών υμάς εμέ αθετεί· ο δε εμέ αθετών αθετεί τον αποστείλαντά με» (Λκ. 10, 16).Τρομερά είναι αυτά τα λόγια του Κυρίου. Να τα θυμάστε πάντοτε. Να μην ξεχνάτε και αυτήν την ημέρα, την ημέρα του θριάμβου της ορθοδόξου πίστεως. Η πίστη αυτή διατυπώθηκε οριστικά στην Ζ' Οικουμενική Σύνοδο η οποία στερέωσε την Ορθοδοξία και καταπάτησε όλες τις αιρέσεις και τα σχίσματα.

Πάνω από χίλια χρόνια πέρασαν από τότε που έγινε η Ζ' Οικουμενική Σύνοδος και δεν έχουν ξαναγίνει Οικουμενικές Σύνοδοι.* Γιατί; Οι λόγοι είναι πολιτικοί. Δεν υπήρχε δυνατότητα να συγκληθούν. Αλλά να μην λυπόμαστε που δεν έγιναν άλλες και δεν γίνονται σήμερα οι Οικουμενικές Σύνοδοι. Αυτές οι επτά που έχουμε, τακτοποίησαν όλα τα ζητήματα και έλυσαν όλα τα προβλήματα που είχε η Εκκλησία με τις αιρέσεις και στερέωσαν την ορθόδοξη πίστη.

Θα πείτε πως σήμερα έχουμε πολλές καινούριες αιρέσεις και σχίσματα. Ναι, έχετε δίκαιο. Αλλά πρέπει να ξέρουμε πως οι καινούριες αυτές αιρέσεις δεν λένε τίποτε καινούριο αλλά επαναλαμβάνουν αυτά που ήδη έχουν πει οι παλαιοί αιρετικοί. Και όλες αυτές οι αιρέσεις αναθεματίστηκαν από την Ζ' Οικουμενική Σύνοδο. Γι' αυτό μας αρκούν οι αποφάσεις των επτά Οικουμενικών Συνόδων και ιδιαίτερα της Εβδόμης. Γι' αυτό και χαιρόμαστε και πανηγυρίζουμε σήμερα το θρίαμβο της Ορθοδοξίας τη οποία εξέφρασε και στερέωσε η Ζ' Οικουμενική Σύνοδος.

Ακριβώς γι' αυτό το λόγο ορίστηκε αυτή την ημέρα να ψάλλεται δοξολογία ως ευχαριστία στο Θεό για την στερέωση της Ορθοδοξίας. Και αυτή την δοξολογία θα ψάλλουμε τώρα.

* Έχει επικρατήσει- ίσως και μέσω προπαγάνδας- στην Ορθοδοξία να ομιλούμε γιά 7 Οικουμενικές Συνόδους. Ασφαλώς ο Άγιος δεν αγνοεί ή μειώνει τις άλλες δύο Οικουμενικές Συνόδους απλώς ακολουθεί το συνήθειο και τονίζει την μεγάλη σπουδαιότητα τις Εβδόμης.

Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας - Λόγοι και Ομιλίες τόμος Α'
Εκδόσεις "Ορθόδοξος Κυψέλη"

Πέμπτη 14 Μαρτίου 2024

ΑΛΗΘΙΝΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ. ΑΛΗΘΙΝΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ



ΑΛΗΘΙΝΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ. ΑΛΗΘΙΝΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ
Ματθ. 6, 14-21)
1.         Μόνιμες ἀποκριές

Σήμερα εἶναι ἡ Κυριακή τῆς Τυροφάγου. Ἀπό αὔριο ἀρχίζει ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή, προετοιμασία πνευματική, γιά τήν ἑορτή τῆς ἁγίας Ἀναστάσεως καί εὐκαιρία γιά νά καθαρίσει κανείς τόν ἑαυτό του ἀπό τόν ρύπο τῶν ἁμαρτιῶν.
Ὅπως φροντίζομε νά καθαρίζομε τό σῶμα μας καί τά ροῦχα μας μέ τό πλύσιμο, ἔτσι πρέπει νά φροντίζομε νά καθαρίζομε καί τήν ψυχή μας, μέ ἕνα πνευματικό λούσιμο, ἀπό τόν ὁποιοδήποτε ρύπο τῆς ἁμαρτίας.
Ἡ περασμένη Κυριακή καί ἡ σημερινή, εἶναι Κυριακές πού ἔχομε ἀπόκριες. Ἀπόκριες βέβαια στήν ἐκκλησιαστική γλώσσα σημαίνει ὅτι τρῶμε γιά τελευταία φορά καταλύσιμα φαγητά καί εἰδικά γιά σήμερα, ψάρια καί τυριά. Ἀπό αὔριο ἔχομε τήν νηστεία καί τήν περισσότερη προσευχή.
Ἐμεῖς ὅμως τίς Ἀπόκριες κάνομε καί κάτι ἄλλα. Φορᾶμε διάφορες μάσκες, ντυνόμαστε καί διαφορετικά καί ἔτσι ἀστειευόμαστε μεταξύ μας. Πειράζομε καί κοροϊδεύομε τόν κόσμο, κάνομε ἀστεῖα σοβαρότερα ἤ σαχλότερα καλυπτόμενοι κάτω ἀπό τό προσωπεῖο πού φορᾶμε. Καί ὁ ἄλλος ψάχνει νά δεῖ ποιός ἦταν αὐτός πού τόν κορόιδευσε καί δέν μπορεῖ νά τό βρεῖ εὔκολα, ὅταν μάλιστα ὁ μεταμφιεσμένος παραποιεῖ ἔξυπνα τήν φωνή του.
Εἶναι ἔθιμο, νά γίνονται τέτοιου εἴδους μασκαρέματα τίς ἡμέρες αὐτές. Ἀλλά τό μεγαλύτερο κακό εἶναι ὅτι κάποιοι ἄνθρωποι, ἔχουν μασκαρέματα καί ἀπόκριες ὅλο τόν χρόνο.
Πῶς γίνεται αὐτό ἀδελφοί μου; Νά ποῦμε ἕνα παράδειγμα. Τό πιό συνηθισμένο. Μερικές γυναῖκες βάφονται. Βάφουν τά χείλη. Βάφουν τά μάτια τους, βάφουν τά φρύδια γύρω-γύρω ἐδῶ. Ἐκεῖνες βέβαια πού τά κάνουν. Δέν τά κάνουν ὅλες. Γιατί εἶναι πολλές καί νεαρές κοπέλες ἅγιες γυναῖκες.
Ἄλλες βάφουν τά μαλλιά τους. Εἶναι ὀγδόντα χρονῶν καί δέν ἔχουν ἄσπρη τρίχα. Ὄχι γιατί δέν ἔγινε καμία τρίχα ἄσπρη. Ἀλλά γιατί δέν τήν ἄφησε ποτέ νά ἀσπρίσει, βάφοντας καί ξαναβάφοντας συνεχῶς τά μαλλιά τους.
Λέγει ἕνας σοφός ἄνθρωπος: «Μᾶς ἀρέσουν τά ψέματα. Καί γι' αὐτό μᾶς τά λέγουν». Μᾶς ἀρέσει νά μᾶς λένε οἱ ἄνθρωποι εὐχάριστα λόγια, κολακεῖες. Καί γι' αὐτό μᾶς τίς λένε. Μᾶς ἀρέσει νά μᾶς κοροϊδεύουνε καί γι' αὐτό μᾶς κοροϊδεύουν· καί καμιά φορά μέ ἄσχημες κοροϊδίες.
Ἕνας ἄλλος λέει: «Ξέρετε τί κακό πάθαμε; Μᾶς ἀρέσει, μᾶς ἀρέσει ν’ ἀκοῦμε ψεύτικα λόγια. Καί τά συνηθίσαμε τόσο πολύ, ὥστε τήν μάσκα πού φοροῦμε, ἀκούγοντας ψεύτικα λόγια, τήν θεωροῦμε πραγματικό μας πρόσωπο. Καί δέν μποροῦμε πιά νά ξεχωρίσουμε, οὔτε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι, ποιός εἶναι ὁ ἀληθινός ἑαυτός μας καί ποιό εἶναι τό μασκάρεμά μας μέ ἕνα προσωπεῖο, πού τό «ντυνόμαστε» καί προσπαθοῦμε νά φερνόμαστε σύμφωνα μέ τά λόγια πού μᾶς ἀρέσει νά ἀκοῦμε. Καί πού ὅταν μᾶς τά λένε, τρίβομε τό στῆθος μας καί λέμε, τί ὡραῖα, τί καλά».
2. Οἱ πνευματικές μάσκες
Τό σωστό εἶναι ὁ ἄνθρωπος νά προσπαθεῖ καί νά θέλει νά εἶναι ἀπέναντι τοῦ ἑαυτοῦ του πρῶτα, σωστός καί εἰλικρινής. Νά ἀγαπάει γιά τόν ἑαυτό του τήν ἀλήθεια καί νά θέλει νά ξέρει γιά τόν ἑαυτό του τήν ἀλήθεια. Καί τό δεύτερο εἶναι, νά θέλει νά ἀκούει καί ἀπό τούς ἄλλους τήν ἀλήθεια. Ὄχι ψεύτικα λόγια.
Γιατί ἀδελφοί μου;
Ὅταν ἀκοῦμε τήν ἀλήθεια ἔχομε πρῶτα ἀπ'  ὅλα σωστή εἰκόνα γιά τόν ἑαυτό μας. Δέν ἔχομε μάσκα, προσωπεῖο. Καί δεύτερο. Ἄν εἶναι ἡ ἀλήθεια λιγάκι δυσάρεστη, νά φροντίσομε νά διορθωθοῦμε καί νά γίνομε καλύτεροι.
Ξέρετε πιό εἶναι τό πιό εὐχάριστο πράγμα στόν ἄνθρωπο; Εἶναι ὁ καθρέφτης. Εἴτε εἴμαστε μικρά παιδιά, εἴτε εἴμαστε, πολύ περισσότερο, νέοι καί κοπέλες. Εἴτε ἔχομε μεγαλώσει ἀκόμα, ὁ καθρέφτης μᾶς ἀρέσει. Θέλομε νά κοιτάζομε τόν ἑαυτό μας καί νά βλέπομε τό πρόσωπό μας. Μᾶς ἀρέσει νά βλέπομε τό πρόσωπό μας, τόν ἑαυτό μας, ὡραῖο. Καί προπαντός, ἀκόμη περισσότερο, μᾶς ἀρέσει νά βλέπομε τό πρόσωπό μας νά ἔχει κάποια καλωσύνη. Κάποια γλύκα. Τά μάτια μας νά εἶναι καθαρά. Γιατί μᾶς ἀρέσει νά εἶναι ὁ ἑαυτός μας καλός. Περισσότερο ἀπό ὄμορφος ἐξωτερικά, μᾶς ἀρέσει νά εἶναι ὁ ἑαυτός μας καλός.
Καί γι' αὐτό, εὐχαριστιόμαστε ὅταν μᾶς ποῦνε, ὀμοφρόπαιδα καί  ὀμορφοκοπέλες. Ἀλλά ὅταν ἀκούσομε τή λέξη «καλός», εὐχαριστιόμαστε πολύ περισσότερο. Γιατί ἔτσι μᾶς ἔχει φτειάξει ὁ Θεός. Ἡ μέσα καλωσύνη, νά μᾶς εἶναι πιό εὐχάριστη καί πολύ πιό ποθητή ἀπό τήν ἔξω καλωσύνη, τήν ὀμορφιά καί τήν λεβεντιά.
Τί κρίμα ὅμως! Ἐπειδή μᾶς εἶναι πολύ δυσάρεστο νά βλέπομε τόν ἑαυτό μας ἄσχημο ἐσωτερικά, καταντᾶμε νά φορᾶμε ἕνα πνευματικό προσωπεῖο καί νά ὑποκρινόμαστε. Νά παρουσιάζομε τόν ἑαυτό μας διαφορετικό. Ἐπί παραδείγματι:
Κάνω ἐνῶ σωρό ἁμαρτίες. Ἀλλά ὅταν μέ ρωτήσουν τίποτε ἀπαντῶ, «Ἐγώ δέν ξέρω τίποτε. Ἄ, μπᾶ. Τί εἶναι αὐτά τά πράγματα πού κάνει ἐκεῖνος ἐκεῖ. Αὐτά εἶναι ἀπαράδεκτα». Μά τά ἴδια κάνεις!
Φοράω λοιπόν τό προσωπεῖο, τῆς ἀρετῆς. Πηγαίνω καί ἐγώ στήν Ἐκκλησία καί στέκομαι -ὅπως πρέπει νά γίνεται- μέ εὐλάβεια. Θά πεῖς «κακό εἶναι;» Ἀντιθέτως εἶναι πολύ καλό! Ὅπως καί πολύ καλό εἶναι νά στιγματίζομε τό κακό. Ἀλλά ὄχι μέ τή σκέψη ὅτι θά τό συνεχίσω. Ἀλλά μέ τήν σκέψη ὅτι ἀπό τώρα καί πέρα τό διορθώνω. Γιατί ὅταν φορῶ τό προσωπεῖο γιά νά σκεπάσω τήν ἁμαρτία μου, τό κακό μου, καί νά τό συνεχίσω, τότε εἶμαι, μέ τό συμπάθειο, μασκαράς.
Ἀλλά οἱ μάσκες κάποια ὥρα θά πέσουν.
3. Κάποτε θά πέσουν
Τί ἀκούσαμε τήν περασμένη Κυριακή; Θά ἔλθη ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου καί «θά καθήσει ἐπί θρόνου δόξης αὐτοῦ». Καί θά μαζευτοῦν ἔμπροσθέν του ὅλα τά ἔθνη. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι. Ἀπό τήν ἐποχή τοῦ Ἀδάμ μέχρι καί τήν δευτέρα Παρουσία. Καί τότε θά ξεχωρίσει καλούς καί κακούς, μέ τήν εὐκολία πού ξεχωρίζει ὁ τσοπάνης τά πρόβατα ἀπό τά κατσίκια. Δηλαδή τί σημαίνει αὐτό;
Δέν θά μπορέσομε νά τοῦ παραστήσομε τόν καλό. Δέν θά γελαστεῖ ἀπό τό τί θά ποῦμε γιά τόν ἑαυτό μας.
Ὅταν στίς συναλλαγές μας, μιλᾶμε γιά τόν ἑαυτό μας ἰσχύει:
-Τί εἶσαι στό ρωμέικο;
-Ὁ καθένας ὅτι δηλώσει εἶναι.
Τότε, δέν θά ἰσχύει αὐτό πού θά δηλώσεις. Θά πέσουν οἱ μάσκες.
Καί τί θά γίνει;
Κάποια φορά ἦταν ἕνας πλανόδιος, ἀπό ἐκείνους πού τούς λέμε ἀρκουδιάρηδες. Αὐτός εἶχε μία μαϊμοῦ, πού τήν εἶχε ἐκπαιδεύσει καί τήν ἔντυνε σάν μία ὡραία κοπέλα. Τῆς ἔβαζε καί μία μάσκα καί κείνη χόρευε. Ἔκανε ὡραῖα τσαλιμάκια, γελοῦσε ὁ κόσμος καί ὁ πλανόδιος μάζευε λεφτά.
Ἐνῶ λοιπόν εἶχε βάλει τήν μαϊμοῦ σέ μία ἐξέδρα καί ἐχόρευε ὁ κόσμος εἶχε μπερδευτεῖ. Τήν νόμιζαν γιά κοπέλα καί ὄχι γιά μαϊμοῦ. «Εἶναι ποτέ δυνατόν μαϊμοῦ νά χορεύει τόσο ὡραῖα;» Τόσο πολύ τούς γοήτευε. Ὁπότε ἕνας τί ἔκανε; Πέταξε κοντά της μερικά καρύδια. Ἡ μαϊμοῦ τρελλαίνεται γιά καρύδια. Γι' αὐτό ὅταν τά εἶδε, ξέχασε τόν χορό, ὅρμησε καί τά ἅρπαξε.
Ἀλλά μέ τή μάσκα πού φοροῦσε καί φαινόταν ὀμορφοκόριτσο, πῶς νά τά φάει; Τῆς δίνει λοιπόν ἕνα τράβηγμα καί τήν πέταξε. Καί φάνηκε ποιά εἶναι.
Γέλασε ὁ κόσμος μέ τήν καρδιά του.
Ἔτσι θά γελάσουν μέ τήν καρδιά τους οἱ ἄνθρωποι καί οἱ ἄγγελοι γιά μερικούς, πού θά πέσει ἡ μάσκα τους τήν ἡμέρα τήν φοβερά τῆς δευτέρας Παρουσίας. Ἀλλά καί τώρα πέφτει μερικές φορές ἡ μάσκα, ὅταν βλέπεις ἕναν ἄνθρωπο, νά τρελλαίνεται ἀπό κάποιο πάθος καί νά μήν συγκρατιέται μέ τίποτε. Ποῦ νά μπορέσει νά συγκρατηθεῖ τό ταλαίπωρο τό παιδί ἤ ὁ ταλαίπωρος ὁ γέρος, ἀπό ἐκεῖνα πού λαχταράει καί τά εἶδε μπροστά του καί χάνει τόν ἑαυτό του. Τότε, πέφτει ἡ μάσκα.
Ὁ σκοπός εἶναι, νά μήν πέσει ἡ μάσκα μέ ἐξευτελισμό δικό μας, καί μάλιστα ἐνώπιον τῶν ἁγίων καί τῶν ἀγγέλων καί τό χειρότερο ἀπ' ὅλα, ἐνώπιον τοῦ Κυρίου τῆς δόξης, τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ ὁποῖος ἔγινε ἄνθρωπος καί σταυρώθηκε γιά μᾶς. Γιά ἕνα καί μοναδικό σκοπό: Νά μᾶς φρονηματίσει. Νά μᾶς συνετίσει. Νά μᾶς καλέσει σέ μετάνοια. Νά μᾶς φωτίσει νά διορθωθοῦμε ἀπό μόνοι μας. Γιά νά γίνει ἡ διόρθωσή μας, τό ξεμασκάρεμά μας, ὄχι ἐξευτελισμός, ἀλλά τιμή καί δόξα.
Ὑπάρχει μεγαλύτερη τιμή καί δόξα γιά ἕναν ἄνθρωπο, νά κουβεντιάζουν οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι καί νά λένε: «Εἶχε μερικά ἐλαττώματα κι αὐτός, ὅπως ὅλοι μας. Ἀλλά, ὑπάρχει ἕνα «ἀλλά».
Τί «ἀλλά» εἶναι αὐτό;
«Διορθώθηκε. Καί πῶς διορθώθηκε. Δέν μπορεῖς νά φανταστεῖς, τί ἄνθρωπος εἶναι αὐτός. Ἔκανε ἀγώνα παιδάκι μου, πολύ ἀγώνα. Νήστευσε, προσευχήθηκε, πάλαιψε. Ὅτι καί νά τοὔλεγες, πίσω δέν ἔκανε. Λεβεντιά πνευματική εἶναι. Γενναιότητα, φρόνημα. Σταθερότητα παιδί μου. Θέληση».
Ἔτσι μιλᾶνε οἱ πεπειραμένοι ἄνθρωποι, γιά νά περιγράψουν τήν καλωσύνη καί τήν ἀρετή τοῦ ἀνθρώπου πού ἀγωνίστηκε καί νίκησε τό ὁποιοδήποτε λάθος καί τό ὁποιοδήποτε πάθος.
Αὐτό εἶναι τό ζητούμενο.
4. Ἡ δεκτή νηστεία
Μᾶς εἶπε ὁ Κύριος στό Εὐαγγέλιο πού διαβάσαμε:
Πρῶτα ἀπ'  ὅλα, πρέπει νά συγχωρᾶμε ὁ ἕνας τόν ἄλλο. Ὅποιος συγχωρέσει ἐκεῖνον πού τοὔκανε κακό, θά τόν συγχωρήσει καί ὁ Πατέρας μας ὁ ἐπουράνιος. Καί μετά;
Προσέξετε λέει. Εἶναι Σαρακοστή; Νά νηστεύετε. Ἀλλά νά μήν νηστεύετε ὅπως κάνουν οἱ ὑποκριτές. Γιά νά φανοῦν στούς ἄλλους ὅτι εἶναι καλοί καί ὅτι νηστεύουν. Ἐσεῖς νά μήν νηστεύετε γιά νά σᾶς δοῦν οἱ ἄνθρωποι. Ἀλλά νά νηστεύετε, γιά νά σᾶς δεῖ ὁ Πατέρας σας ὁ ἐπουράνιος. Καί αὐτός, ὁ Πατέρας σας ὁ ἐπουράνιος, καί μέσα στό σπίτι νά νηστεύετε, κρυφά, σᾶς βλέπει. Δέν χρειάζεται ὁ ἔπαινος τῶν ἀνθρώπων. Τό ζητούμενο εἶναι νά ἔχομε τόν ἔπαινο τοῦ Θεοῦ.
Μή τολμήσετε νά ἐπιτρέψετε ποτέ στόν ἑαυτό σας, ἔξω στούς ἀνθρώπους νά προσποιηθεῖτε εὐσέβεια, ὅτι νηστεύετε, καί στό σπίτι σας κρυφά νά τρῶτε.
Γιά τόν Θεό νά νηστεύετε, ὄχι γιά τούς ἀνθρώπους, ὄχι γιά τό τί θά ποῦν οἱ ἄνθρωποι. Ἀλλά γιά τό τί θά πεῖ ὁ Πατέρας σας ὁ ἐπουράνιος.
Εἶπε ἀκόμη ὁ Χριστός: «Ὅπου εἶναι ὁ θησαυρός σας, ἐκεῖ εἶναι καί ἡ καρδιά σας». Προσέξτε! Μή κάνετε θησαυρό, τήν γνώμη καί τήν κρίση τοῦ κόσμου. Τήν ἐπίγεια ἐπιτυχία.
Νά κάνετε θησαυρό σας, τήν ἐπουράνια ἐπιτυχία. Γιατί;
Τί σημασία ἔχει νά πᾶς κάπου καί νά σέ περάσουν γιά σπουδαῖο, νά σοῦ κάνουν μιά ὑπόκλιση, νά σοῦ ποῦν, «τά σέβη μας», ἀλλά ἐσύ νά εἶσαι ἕνα ταλαίπωρο πλασματάκι; Πού δέν θά κερδίσεις ἀπολύτως τίποτε; Φτωχός ἤσουνα καί φτωχότερος θά μείνεις. Τί σημασία ἔχει; Σημασία ἔχει μόνο ἡ ἀλήθεια.
5. Ὁ βασιλιάς πού ἔγινε μασκαράς
Κάποια φορά, πῆγε στόν ἅγιο Βενέδικτο, μεγάλο ἅγιο, θαυματουργό καί ἀσκητή, ἕνας ἄνθρωπος, ντυμένος μεγαλοπρεπῶς, μέ μεγάλη συνοδεία.
Ὅταν τόν εἶδε μπροστά του ὁ ἅγιος Βενέδικτος καί τοῦ λέει: «Βρέ παιδάκι μου, πῶς μοῦ ἦλθες ἔτσι; Ἄι παιδί μου, πέταξέ τα ἀπό πάνω τά ροῦχα πού δέν σοῦ ἀνήκουν, καί ἔλα νά σέ δῶ, ὅπως εἶσαι».
Τί εἶχε συμβεῖ;
Ἕνας βασιλιάς εἶχε βάλει ἕνα ἕνα γελοῖο ὑποκείμενο, νά ντυθεῖ βασιλικά, τοῦ ἔδωσε καί ἕνα ἀπόσπασμα ἀξιωματικούς καί ἐπισήμους καί πῆγαν νά κοροϊδέψουν τόν ἅγιο. Πού ὁ κόσμος τόν εἶχε θαυματουργός καί προφήτη.
-Ἐδῶ θά τό δοῦμε τί «βλέπει». Εἶπε ὁ βασιλιάς.
Καί περίμενε ὁ βασιλιάς ὅτι ὁ ἅγιος βλέποντας τόν ἁπλό ἀνθρωπάκο, μέ τήν βασιλική στολή καί τήν συνοδεία θά τόν προσκυνοῦσε. Καί θά ἐξευτελιζόταν. Ἀλλά ὁ ἅγιος τοῦ εἶπε: «Πέταξέ τα ἀπό πάνω σου παιδάκι μου αὐτά τά ροῦχα πού δέν σοῦ ταιριάζουν».
Ἐκεῖνος, ὅταν ἄκουσε τά λόγια αὐτά, ἔπεσε στά πόδια τοῦ ἁγίου, καί τοῦ ζήτησε συγγνώμη. Μετά γύρισε στό βασιλιά καί τοῦ λέει:
-Βασιλιά μου, ἐκεῖνον πήγαμε νά κοροϊδέψομε, εἰς βάρος σου βγῆκε. Ἐσύ εἶσαι μασκαράς. Ἐμένα μ’ ἔκανες μασκαρά, ἐσύ ἀποδείχθηκες μασκαράς. Ἐκεῖνος καθαρός καί ἅγιος ἦταν καί καθαρός καί ἅγιος ἔμεινε.
6. Μάνα μεῖνε ὅπως σέ ἤξερα
Ἄλλο παράδειγμα.  Ἕνας νέος, χωριατόπαιδο, ἔγινε καλόγηρος. Ἔφυγε ἀπό τό σπίτι του, πῆγε στό Μοναστήρι, καί ἔζησε ἐκεῖ, ἀγωνιζόμενος μέ νηστεῖες καί μέ προσευχές. Ἔπειτα ἔγινε καί καλός κληρικός. Ὅταν πέθανε ὁ ἀρχιεπίσκοπος τοῦ τόπου, τόν ἐκλέξανε διάδοχό του γιά τίς ἀρετές του. Καί ἀκούστηκε ὅτι τό παιδί αὐτό ἔγινε δεσπότης, καί τήν τάδε ἡμέρα ἐνθρονίζεται στό μητροπολιτικό ναό.
Τὄμαθε καί ἡ μητέρα του, πού εἶχε νά τό δεῖ ἀπ'  ὅταν ἔφυγε καί εἶπε: «Πάω καί ἐγώ νά καμαρώσω τό παιδί μου. Ἀλλά πῶς νά πάω μέ αὐτά τά παλιόρουχα, ἡ φτωχή;»
Πῆγε λοιπόν σέ κάτι φιλενάδες της, πλούσιες γυναῖκες, καί τίς παρακάλεσε νά τῆς δώσουν κανά ρουχαλάκι νά βάλει ἐπάνω της. Ἐκεῖνες τῆς ἔδωσαν τά καλύτερα πού εἶχαν καί ντύθηκε σάν ἀρχόντισσα. Πῆγε στήν τελετή, καί ὅταν ὁ Δεσπότης βρισκόταν στό θρόνο του, πῆγε νά τόν προσκυνήσει.
Ἐκεῖνος τήν γνώρισε, καί τῆς λέει:
-Ποιά εἶσαι;
Τοῦ ἀπάντησε μέ λαχτάρα:
-Ἡ μητέρα σου παιδάκι μου. Ἡ μητέρα σου.
-Ἡ μητέρα μου, τῆς λέει, ἦταν μιά φτωχή γυναῖκα. Καί δουλεύει μέρα-νύχτα νά βγάλει λίγα χρηματάκια. Καί ἐγώ βλέποντας τήν ἀρετή, τήν καλωσύνη, καί τήν θυσία της, ἔγινα καλόγηρος, γιά νά ὑπηρετήσω καί ἐγώ μέ τόν ἴδιο τόπο τόν Θεό. Ὅπως ὑπηρετοῦσε ἐκείνη τό σπίτι της καί τούς ἄλλους ἀνθρώπους. Ἐσύ ποιά εἶσαι; Ποῦ τά βρῆκες αὐτά τά ροῦχα;
-Μοῦ τά ἔδωσαν παιδάκι μου, γιά νά φανῶ καί ἐγώ ἐπίσημα, σέ μιά τέτοια τελετή.
-Πέταξέ τα ἀπό πάνω σου μητέρα μου, τῆς λέει, νά σέ δῶ ὅπως σέ ἤξερα. Νά σέ καμαρώσω, ὅπως σέ καμάρωνα σέ ὅλη μου τή ζωή. Γιά νά θαυμάσω γιά μιά ἀκόμη φορά τήν καλωσύνη σου καί τήν ταπείνωσή σου, πού μέ δίδαξες νά ἀγαπάω τόν Θεό.
Τά πέταξε ἀπό ἐπάνω της ἐκείνη καί τότε κατέβηκε ἀπό τόν θρόνο ὁ δεσπότης, τήν ἀγκάλιασε τήν φίλησε καί ἐφίλησε καί τό χέρι της λέγοντας: «Ἐσύ μέ ἔκανες αὐτό πού εἶμαι. Ἐσύ μέ τά ἔμπρακτα διδάγματά σου, ταπείνωσης, ἀγάπης, εὐσέβειας καί καλωσύνης. Σέ ὅλη σου τή ζωή ἤσουνα ἐκεῖνο πού φαινόσουνα καί κάτι περισσότερο καί κάτι βαθύτερο. Δέν ἤθελα μαννούλα μου νά σέ ἰδῶ ποτέ μασκαρεμένη».
Καί ὁ Χριστός ἔτσι μᾶς θέλει. Ἁπλούς καί ταπεινούς. Διαφανεῖς. Νά βλέπει τήν καρδιά μας. Νά τοῦ τήν δείχνομε τήν καρδιά μας, μέ τήν προσευχή μας, πού τόν ἐπικαλούμαστε καί λέμε: «Θεέ μου, συγχώρεσέ με τόν ἁμαρτωλό. Ἐγώ τά ξέρω τά ἁμαρτήματά μου. Ἐσύ τά ξέρεις. Σοῦ τά ὁμολογῶ καί σέ ἐπικαλοῦμαι. Λυπήσου με». Καί μετά, εἶναι ἡ τάξη τῆς Ἐκκλησίας, αὐτή τήν ἁγία περίοδο πού λέγεται Σαρακοστή, πᾶμε καί ἐξομολογούμεθα, γιά νά βγάλομε τήν μάσκα μας ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ.
Αὐτή εἶναι ἡ ἐξομολόγηση. Βγάζομε τήν μάσκα ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ. Λέμε τά ἁμαρτήματά μας στόν πνευματικό. Ζητοῦμε συγχώρηση. Μετά νηστεύομε μέ ταπείνωση. Προσευχόμαστε μέ ταπείνωση. Καί πᾶμε νά συναντήσομε τόν Χριστό, στή Θεία Κοινωνία. Παίρνοντας τό σῶμα του καί τό αἷμα του, ἰδιαίτερα αὐτή τήν ἁγία περίοδο τῆς Σαρακοστῆς.
Τί λέμε ὅταν πᾶμε νά κοινωνήσομε; «Ἔρχομαι Χριστέ μου καί ἐγώ ὅπως ἦλθε ἡ πόρνη, ὅπως ἦλθε ὁ ληστής. Ὅπως ἦλθε σέ σένα ὁ τελώνης. Δέξου με, σάν τήν πόρνη, σάν τόν ληστή, σάν τόν τελώνη. Δέν αἰσθάνομαι καλά, γιατί εἶμαι ἁμαρτωλός. Ἀλλά πᾶρε με ἐσύ κοντά σου, καί δέξου τήν μετάνοιά μου καί δυνάμωσέ με νά διορθωθῶ καί νά γίνω ἄνθρωπος δικός σου, δοῦλος σου ἀληθινός».
Ἄν κάνομε ἔτσι, ὅταν θά ρθεῖ ἡ ἡμέρα τῆς ἁγίας ἀναστάσεως, πού κρατώντας τήν λαμπάδα στό χέρι μας, θά λέμε «Χριστός ἀνέστη», ὁ Χριστός δέν θά εἶναι ἀναστημένος μόνο ἀπό τόν τάφο του, ἀλλά θά εἶναι καί ἀναστημένος μέσα μας. Θά ἔχομε καί μεῖς ἀναστηθεῖ γιά τόν Χριστό.
Καί ὅταν ψάλλομε: «θανάτῳ θάνατον πατήσας καί τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωήν χαρισάμενος», θά λέμε: «Καί ἐγώ ἤμουνα μέσ’ στό μνῆμα». Ποιό μνῆμα; Τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανάτου. «Ἀλλά ἀναστήθηκα. Καί πῆρα καί θά πάρω ζωή ἀπό σένα Χριστέ μου. Μέ τήν διόρθωση, μέ τή δύναμη σου, μέ τή χάρη σου καί προπαντός μέ τήν Θεία Κοινωνία.
Νά μᾶς ἀξιώσει ὁ Θεός, νά πετάξομε τήν ἁμαρτία ἀπό πάνω μας.
Νά μήν μείνομε γιά ὅλη μας τή ζωή μασκαράδες. Νά μή χρειαστεῖ νά μᾶς βγάλει τήν μάσκα ὁ Χριστός τήν ἡμέρα τῆς δευτέρας Παρουσίας. Νά τήν βγάλομε τώρα ἐμεῖς. Καί νά παρουσιαστοῦμε ἐνώπιόν του ὅπως εἴμαστε. Γιά νά μᾶς δώσει στολή δόξης, ὀμορφιά δόξης, τήν χάρη του, τήν ἀγάπη του, τήν εὐλογία του. Εἴθε τά λόγια αὐτά νά βροῦν ἀπήχηση στίς καρδιές ὅλων. Καί μέ τή δύναμη τοῦ Χριστοῦ νά βαδίσομε τήν ἁγία Σαρακοστή καί νά φτάσομε στήν ἁγία Ἀνάσταση. Ἀμήν.-
Τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Νικοπόλεως κυροῦ Μελετίου,

ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία. Ἔγινε στήν Ἄνω Ράχη στίς 9/3/1997
https://www.zoiforos.gr

Τετάρτη 6 Μαρτίου 2024

ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΝΗΣΤΕΙΑ

ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΝΗΣΤΕΙΑ:  


Μέσα στην πολύβουη εποχή μας και τον θόρυβο των ημερώνû ανάμεσα στις μεγαλόφωνες φανφάρες και τις πολυποίκιλες και ενοχλητικά δαπανηρές φιέστες και κωμικοτραγικές, ανά το πανελλήνιο, εκδηλώσειςû
απέναντι στην αναβίωση της ειδωλολατρίας και της προσφοράς λατρείας στον Βάκχο και τον Διόνυσο, την μέθη, την κραιπάλη, την προκλητικότητα των καρναβαλικών εκδηλώσεων
û η Αγία μας Εκκλησία, φιλόστοργος μήτηρ και οικονόμος σοφός των αξιών της ζωής, καταθέτει και πάλι την δική της πρόταση. Πρόταση που δεν περιορίζει τη δράση του ανθρώπου μέσα στα στενά όρια του εφήμερου, του επιφανειακού, του σαρκικού, αλλά,  αναγάγει πέρα απ’ όλα αυτά. Συνιστά πορεία με προοπτική αιωνιότητος. Προτείνει, σε κραυγαλέα αντίθεση με το κατευθυνόμενο κοσμικό τυπικό, την περισυλλογή, των κατευνασμό των παθών, την ισορρόπηση των αντιθέσεων. Αντιπαραθέτει στους αγώνες της επίδειξης και της λαγνείας, αγώνας πνευματικούς, αγώνας αρετήςû καλλιέργεια και άσκηση περισυλλογής, νηστείας και εγκράτειας...




Τό Ψυχοσάββατο

ΣΧΟΛΙΑ 
ΣΤΟ ΣΑΒΒΑΤΟ ΠΡΟ ΤΩΝ ΑΠΟΚΡΕΩ 


Τήν παραμονή τῆς Κυριακῆς τῆς Ἀπόκρεω ἡ Ἐκκλησία μᾶς καλεῖ σέ μιά παγκόσμια ἀνάμνηση ὅλων "τῶν ἀπ' αἰῶνος κοιμηθέντων εὐσεβῶς, ἐπ' ἐλπίδι ἀναστάσεως ζωῆς αἰωνίου". Αὐτή πραγματικά εἶναι ἡ μεγάλη ἡμέρα τῆς Ἐκκλησίας κατά τήν ὁποία προσευχόμαστε γιά τά κοιμηθέντα μέλη της. Γιά νά καταλάβουμε τό νόημα πού ὑπάρχει στή σχέση τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς καί τῆς προσευχῆς γιά τούς κοιμηθέντες θά πρέπει νά θυμηθοῦμε ὅτι μέσα στήν Ἐκκλησία βιώνουμε τό μυστήριο τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ.
Ἡ νέα ζωή πού μᾶς ἔδωσε ὁ Χριστός καί πού μεταβιβάζεται σέ μᾶς διά τῆς Ἐκκλησίας εἶναι πάνω ἀπ' ὅλα μιά ζωή συνδιαλλαγῆς, "συναγωγῆς εἰς ἑνότητα ὅλων τῶν διεσκορπισμένων", ἡ ἀποκατάσταση τῆς θραυσμένης ἀπό τήν ἁμαρτία ἀγάπης. Ἀλλά πῶς εἶναι δυνατό ν' ἀρχίσουμε ποτέ τήν ἐπιστροφή μας στό Θεό καί τή συμφιλίωσή μας μ' Αὐτόν, ἄν ἀπό μέσα μας δέν ξαναγυρίσουμε στή μοναδική καινή ἐντολή τῆς ἀγάπης; Ζητᾶμε ἀπό τό Θεό νά θυμηθεῖ αὐτούς πού καί μεῖς θυμόμαστε καί τούς θυμόμαστε ἀκριβῶς γιατί τούς ἀγαπᾶμε. Προσευχόμενοι γι' αὐτούς τούς συναντᾶμε ἐν Χριστῷ, ὁ ὁποῖος Ἀγάπη ἐστίν καί πού - ἀκριβῶς ἐπειδή εἶναι ἀγάπη - ξεπερνάει τό θάνατο πού εἶναι ἡ τελική νίκη τοῦ χωρισμοῦ καί τῆς ἔλλειψης τῆς ἀγάπης. Μέσα στό Χριστό δέν ὑπάρχουν ζωντανοί καί πεθαμένοι γιατί ὅλοι εἶναι ζῶντες ἐν Χριστῷ. Αὐτός εἶναι ἡ ζωή καί αὐτή ἡ Ζωή εἶναι τό φῶς τοῦ ἀνθρώπου. Ἀγαπώντας τό Χριστό ἀγαπᾶμε ὅλους ἐκείνους πού βρίσκονται ἐν Αὐτῷ.
Τό μυστήριο τοῦ θανάτου
Ὁ θάνατος παραμένει ἕνα σκάνδαλο ἀλλά καί ὁ ἔσχατος ἐχθρός σύμφωνα μέ τόν Ἀπόστολο Παῦλο (Ι Κορ. 15,26). Ὅμως ὅλη ἡ Ἀκολουθία εὐωδιάζει ἀπό τή χαρά καί τό μήνυμα τῆς Ἀνάστασης. Ἄς σταθοῦμε γιά λίγο σέ μιά καταπληκτική περιγραφή τοῦ ἁγίου Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου γιά τό τέλος τῆς ζωῆς μας: "Χριστέ, πανσόφως Σύ προώρισας, ἑκάστου τέλος ζωῆς, τόν ὅρον καί τόν τρόπον... δι' οὕς ἐκάλυψεν τάφος ἐν πάσῃ χώρᾳ" (Ὄρθρος, Ὠδή α). Παράλογο θά ἔλεγε κανείς. Πῶς εἶναι δυνατόν ὁ ἱερεύς νά δίδει προτεραιότητα στό τέλος καί στή συνέχεια νά μιλᾶ γιά ὅρο; Ἐδῶ ὅμως ὁ τρόπος λαμβάνει ὅλη τή σημασία του. Ὁ Θεός ὁρίζει στόν κάθε ἄνθρωπο μιά ἀποστολή, ἡ ὁποία θά λέγαμε ἔχει ὁριοθετηθεῖ. Ἀλλά τό περιεχόμενό της, ὁ τρόπος αὐτῆς τῆς ζωῆς ἔχουν ἀφεθεῖ στήν ἀπεριόριστη έλευθερία τοῦ ἀνθρώπου.
Γιατί προσευχόμαστε γιά τούς κεκοιμημένους;
Ποιό εἶναι τό νόημα τῶν προσευχῶν μας γιά τούς κεκοι-μημένους; Μήπως ζητοῦμε ἀπό τό Θεό νά κάνει κάποια ἀδικία; Βεβαίως ὄχι. Μέ τήν προσευχή μας ἀποδεικνύουμε ὅτι οἱ κεκοιμημένοι δέν ἔζησαν μάταια. Μαρτυροῦμε, ὅτι μαζί μέ τά πολλά λάθη πού ἔκαμαν στή ζωή τους, βοήθησαν νά φυτευτεῖ ὁ σπόρος τῆς ἀγάπης. Προσευχόμαστε γι' αὐτούς μέ ἀγάπη καί εὐγνωμοσύνη καί θυμόμαστε τήν παρουσία τους ἀνάμεσά μας. Ἡ προσευχή μας γι' αὐτούς πρέπει νά στηρίζεται καί ἀπό τίς πράξεις μας, τή φιλάνθρωπη διάθεση καί τήν ἐλεημοσύνη. Ἐάν στή ζωή μας δέν καρποφορεῖ ὁ σπόρος πού αὐτοί ἔσπειραν μέσα μας, τότε οἱ προσευχές μας γι' αὐτούς θά' ναι ἀληθινά ἀδύναμες.
Πρέπει νἄμαστε σέ θέση νά λέμε: "Κοίταξε, Χριστέ μου, αὐτός ὁ ἄνθρωπος ἔζησε καί μ' ἔκανε νά τόν ἀγαπήσω, μοὔδωσε παραδείγματα ν' ἀκολουθήσω καί τ' ἀκολουθῶ". Καί θἄρθει ἡ μέρα πού θά μποροῦμε νά λέμε: "Ὅ,τι καλό βλέπεις στή ζωή μου δέν εἶναι δικό μου. Ἐκεῖνος μοῦ τὄδωσε, πάρε το καί ἄς εἶναι αὐτό προσφορά στήν αἰώνια μνήμη του καί στή συγχώρεσή του".
Ἡ ζωή τοῦ καθενός μας δέν λήγει μέ τόν θάνατό μας πάνω στή γῆ καί τή γέννησή μας στόν ἄλλο κόσμο. Ἡ παρουσία μας σφραγίζει ὅποιον συναντήσουμε. Αὐτή ἡ εὐθύνη συνεχίζεται καί μετά θάνατον κι ἔτσι οἱ ζωντανοί συνδέονται μέ τούς κεκοιμημένους γιά τούς ὁποίους καί προσεύχονται. Ἡ προσευχή μας γι' αὐτούς εἶναι οὐσιαστική γιατί ἐκφράζει τήν πληρότητα τῆς κοινῆς μας ζωῆς.
Προσευχές γιά τούς κεκοιμημένους
Μνήσθητι Κύριε τῶν ἐπ' ἐλπίδι ἀναστάσεως ζωῆς αἰωνίου κεκοιμημένων πατέρων καί ἀδελφῶν ἡμῶν, καί πάντων τῶν ἐν εὐσεβείᾳ καί πίστει τελειωθέντων, καί συγχώρησον αὐτοῖς πᾶν πλημμέλημα ἑκούσιόν τε καί ἀκούσιον, ἐν λόγῳ, ἤ ἔργῳ, ἤ κατά διάνοιαν πλημμεληθέν ὑπ' αὐτήν.
Καί κατασκήνωσον αὐτούς ἐν τόποις φωτεινοῖς, ἐν τόποις χλοεροῖς, ἐν τόποις ἀναψύξεως, ἔνθα ἀπέδρα λύπη, πᾶσα ὀδύνη, καί στεναγμός, ὅπου ἡ ἐπισκοπή τοῦ ποσώπου σου εὐφραίνει πάντας τούς ἀπ' αἰῶνος Ἁγίους σου.
Χάρισαι αὐτοῖς τήν Βασιλείαν σου, καί τήν μέθεξιν τῶν ἀφράστων καί αἰωνίων σου ἀγαθῶν, καί τῆς σῆς ἀπεράντου καί μακαρίας ζωῆς τήν ἀπόλαυσιν.

 http://www.apostoliki-diakonia.gr