Τετάρτη 27 Μαρτίου 2019

Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ



ΣΗΜΕΡΑ, αγαπητοί μου, είναι μεγάλη εορτή και πανήγυρης. είναι ή τρίτη (Γ') Κυριακή των νηστειών και εορτή της Σταυροπροσκυνήσεως. Παντού οι ορθόδοξοι τρέχουν στις εκκλησίες, ασπάζονται τον τίμιο σταυρό, παίρνουν από το χέρι του ιερέως τ' αγιασμένα άνθη, και ψάλλουν «Τον σταυρόν σου προσκυνούμεν, Δέσποτα, και την άγίαν σου άνάστασιν δοξάζομε». Άλλα φτάνουν αυτά; Αυτά είναι τύπος —τύπος αναγκαίος βεβαίως—, άλλα ή ουσία είναι άλλου. Ποια είναι ή ουσία, ποιο είναι το περιεχόμενο της σημερινής εορτής;

Σήμερα ό αληθινός Χριστιανός αισθάνεται κάτι ιερό, αισθάνεται το ρίγος του εσταυρωμένου Λυτρωτού. Προσέξατε τα λόγια πού ακούστηκαν στο σημερινό ευαγγέλιο; είναι μία διακήρυξης παγκόσμιος. Ό Χριστός απευθύνεται προς τους ανθρώπους όλων των αιώνων και ορίζει τους όρους υπό τους οποίους μπορεί κανείς να γίνη Χριστιανός και να ενταχθεί στην στρατιά του. Ή ένταξης αύτη δεν γίνεται αναγκαστικής• εθελοντές ζητεί ό Χριστός, όχι ανελεύθερα πλάσματα πού εκτελούν καταναγκαστικά έργα. Τον ακούμε να λέει «Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν...»(Μάρκ. 8,34)• όποιος θέλει. Δεν βιάζει κανένα• σέβεται την ελευθερία του ανθρώπου και καλεί ελευθέρως να υποταχθούμε στο άγιο θέλημα του.

Στα λόγια του, πού ακούσαμε, κάνει λόγο για σταυρό• «και άράτω τον σταυρόν αυτού...»(ε. ά.). Δύο είδη σταυρών προβάλλουν σήμερα ενώπιον μας. Ό ένας είναι ό σταυρός πού προσκυνούμε, ό σταυρός πού σήκωσε ό ίδιος ό Χριστός. Ό άλλος είναι ό σταυρός πού πρέπει να σήκωση ό καθένας από μας, αν θέλει να λέγεται παιδί του Εσταυρωμένου. Για τους δύο αυτούς σταυρούς θέλω να πω λίγες λέξεις και παρακαλώ να προσέξετε. Αρχίζω με το σταυρό του Χριστού Ό σταυρός στην παλαιά εποχή, προ Χριστού, στους λαούς της 'Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ήταν ή πιο αυστηρά τιμωρία• ήταν το όργανο με το όποιο εκτελούντο οι βαρυποινίτες, όσοι διέπρατταν μεγάλα εγκλήματα, ειδεχθή αποτρόπαια και φρικαλέα. Μετά Χριστόν τα πράγματα άλλαξαν. Λίγα χρόνια μετά τη σταύρωση του Κυρίου όσοι κατεδικάζοντο εις θάνατον εκτελούντο πλέον με άλλους τρόπους• άλλοι με αγχόνη, άλλοι με ξίφος, άλλοι με όπλο, άλλοι με ηλεκτρική καρέκλα. Σήμερα ό σταυρός ως τρόπος εκτελέσεως έχει καταργηθεί.

Σκληρά ποινή ό σταυρός. Αυτός πού καρφωνόταν εκεί σφάδαζε σαν ψάρι έξω άπ' το νερό• είχε σπασμούς, πόνους φρικτούς• το αίμα έτρεχε σταλαγματιά-σταλαγματιά από τις πληγές των χεριών και των ποδιών. Δίψα φοβερή βασάνιζε το σώμα• γι' αυτό ακουγόταν το «διψώ» (Ίωάν. 19,28). Έμεναν δε οι κατάδικοι στο σταυρό όχι λίγες ώρες, αλλά και ήμερες και εβδομάδα ακόμα. Σκληροτράχηλοι άντρες οι ληστές και οι κακούργοι, με σώματα ρωμαλέα, άντεχαν στο μαρτύριο του σταυρού. Κι όταν πλέον ξεψυχούσαν, δεν τους έθαβαν κοράκια και όρνεα έρχονταν κ' έτρωγαν τις σάρκες τους εκεί πάνω στο σταυρό.

Σ' αυτό τον ατιμωτικό θάνατο καταδικάστηκε ό Χριστός μας. Ευαίσθητη ύπαρξης, πονεμένος από τα φραγγελώματα, τα ραπίσματα και τις εξουθενώσεις, δεν άντεξε πολύ• λίγες ώρες έζησε στο σταυρό και παρέδωσε το πνεύμα στον ουράνιο Πατέρα.

Βλέποντας τον Κύριο μας πάνω στο σταυρό διερωτάται κάθε άνθρωπος• Τι κακό έκανε; Σ' αυτό απαντούν οι απόστολοι, απαντά ή Γραφή, απαντά ή Ιστορία, απαντούν οι αιώνες• ό Χριστός, μέσα στα εκατομμύρια και δισεκατομμύρια των ανθρώπων, είναι ό μόνος επί του φλοιού της γης πού δεν έκανε κανένα κακό, καμιά απολύτως αμαρτία• δεν «ευρέθη δόλος εν τω στόματι αυτού» (Ήσ. 53.91 Α' Πέτρ. 2,22). Υπήρξε ό αναμάρτητος με την απόλυτο έννοια. Πέρασε την επίγειο ζωή του σκορπίζοντας τα μύρα της αγάπης του σε όλο τον κόσμο «διήλθε ευεργετών» (Πράξ. 10,38).

Άλλα τότε γιατί σταυρώθηκε; Σάς παρακαλώ στο σημείο αυτό να προσέξετε ιδιαιτέρως, είναι το σημαντικότερο. Γιατί σταυρώθηκε ό Χριστός; Οι Γραφές λένε, ότι σταυρώθηκε ως αντιπρόσωπος ολοκλήρου της αμαρτωλής ανθρωπότητας. Όπως εμείς σε πολλές περιπτώσεις ορίζουμε αντιπροσώπους - πληρεξουσίους, πού ενεργούν για λογαριασμό μας σε διάφορες αστικές υποθέσεις, κατά παρόμοιο τρόπο ή αγάπη του Θεού ώρισε το Χριστό ως αντιπρόσωπο μας. Ακόμη απλούστερα• εκείνο πού έπρεπε να πάθουμε εμείς ως αμαρτωλοί, το έπαθε εκείνος. Εγώ έπρεπε να σταυρωθώ, εσείς έπρεπε να σταυρωθείτε, ό καθένας από μας έπρεπε να σταυρωθεί επάνω στο ξύλο του σταυρού για τις αμαρτίες πού έχουμε διαπράξει. Άλλ' αντί ημών και υπέρ ημών σταυρώθηκε και έχυσε το τίμιο του αίμα ό Χριστός.

Εάν προσέξετε στον Ακάθιστο ύμνο, στο στοιχείο «Χ», υπάρχει μια ωραία εικόνα της λυτρωτικής δυνάμεως του Κυρίου μας. Λέει εκεί ό ποιητής, ότι καθένας από μας έχει ένα «χειρόγραφο», ένα τεφτέρι, στο οποίο είναι σημειωμένα τα αμαρτήματα του από την ώρα πού γεννήθηκε ως την τελευταία του πνοή. Αυτό λοιπόν το «χαρτί», όπου είναι γραμμένα τα αμαρτήματα μας, ό Χριστός το έσχιζε με τη σταυρική του θυσία (Άκάθ. ύμν. Χ).

Στα παλιά τα χρόνια ένας βασιλιάς πήγε τη νύχτα στους στρατώνες για επιθεωρήσει. Σ ένα θάλαμο κάποιος στρατιώτης είχε αποκοιμηθεί έχοντας δίπλα του ένα χαρτί. Σ' αυτό είχε γράψει τα χρέη του, πού ήταν πολλά - ένα σημαντικό ποσό, και κάτω από το άθροισμα του χρέους είχε σημειώσει• «Αλίμονο μου, ποιος θα εξόφληση το χρέος μου;». Ό βασιλιάς είδε το χαρτί, το διάβασε, άκουσε τον αναστεναγμό του. Κ' εκεί πού ό φτωχός ρωτούσε «Ποιος θα εξόφληση το χρέος μου;», ό βασιλιάς έγραψε από κάτω με το χέρι του• «Εγώ εξοφλώ το χρέος σου». Το πρωί ό στρατιώτης ξύπνησε, πήρε στα χέρια το χαρτί και βλέπει από κάτω• «Εγώ εξοφλώ το χρέος σου». —Ποιος είν' αυτός πού ανέλαβε να εξόφληση το χρέος μου; Του απαντούν οι άλλοι —Ό Ίδιος ό βασιλιάς!... Μπορείτε να φαντασθείτε τη χαρά του; Εάν λοιπόν ό στρατιώτης εκείνος αισθανόταν ευγνωμοσύνη προς το βασιλιά, διότι τον απήλλαξε από τα χρέη, πόσο μάλλον, αγαπητοί μου, πρέπει να αισθάνεται ευγνωμοσύνη ό καθένας από μας προς τον Βασιλέα Χριστό, πού ήλθε από τον ουρανό — δεν είναι ψέμα, είναι αλήθεια— κ' εξόφλησε το χρέος των αμαρτιών μας; Υπέγραψε δε την εξόφληση όχι με μελάνι, αλλά με το αίμα του το τίμιο• όπως λέει ό ευαγγελιστής Ιωάννης, «το αίμα Ιησού Χριστού του υιού (του Θεού) καθαρίζει ημάς από πάσης αμαρτίας» (Α' Ίωάν. 1,7).

Αύτη είναι ή ουσία του σταυρού, το μυστήριο των μυστηρίων. Χωρίς τη θυσία του Χριστού, όχι ένα χρόνο, αλλά και χίλια χρόνια να νηστεύεις, να κάνης κομποσχοίνια, ασκήσεις, ελεημοσύνες, ό,τιδήποτε, δεν μπορείς να εξόφλησης ούτε μια αμαρτία. Πέστε ό καθένας την πιο μικρή του αμαρτία, και θα σας πω, ότι ούτε κι αυτήν θα μπορούσαμε να την εξοφλήσουμε. Εάν ήτο εις θέσιν ό άνθρωπος να το επιτυχή αυτό μόνος του, δεν θα ερχόταν ό Χριστός να σταυρωθεί επί του ξύλου του σταυρού. Οι αμαρτίες συγχωρούνται «εν τω αίματι του Αρνίου» του «εσφαγμένου» (Απ. 7,14' 13,8).

Ιδού λοιπόν το μυστήριο του σταυρού. Εάν με ρωτήσετε, ποια είναι ή πιο μεγάλη απόδειξης ότι ό Θεός αγαπά, θα σας απαντήσω• υπάρχουν πολλές, αμέτρητες αποδείξεις. Άλλα εάν θέλετε να μάθετε, ποια είναι ή πιο τρανή, θα σας δείξω το σταυρό• εκεί επάνω με το αίμα του Χριστού είναι γραμμένο• «Οϋτως ήγαπησεν ό Θεός τον κόσμον, ώστε υ ιόν αυτού τον μονογενή έδωκεν, Ινα πάς ό πιστεύων εις αυτόν μη άπόληται, άλλ' έχη ζωήν αιώνιο» (Ίωάν. 3,16)• κι όπως είπε ό Ησαΐας, «ούτος τάς αμαρτίας ημών φέρει και περί ημών ωδίνατε, και ημείς ελογισάμεθα αυτόν είναι εν πάνω και εν πληγή υπό Θεού και εν κακώσει» (Ήσ. 53,4).

Αγαπητοί μου! Απέναντι στο σταυρό του Χριστού αίσθανόμεθα κ' εμείς ότι έχουμε μια Ιερά υποχρέωση. Δεν είπαμε, ότι το ευαγγέλιο σήμερα ομιλεί για δύο είδη σταυρών; Έκτος λοιπόν από το σταυρό του Χριστού, με το βάρος των αμαρτιών όλης της ανθρωπότητας, υπάρχει και ό σταυρός του Χριστιανού.
Άλλα για αυτόν θα συνεχίσουμε μια άλλη φορά. Προς το παρόν σταματούμε εδώ τονίζοντας• έχουμε χρέος κ' εμείς, ό καθένας μας, να σήκωση το δικό του σταυρό. Έτσι είπε ό Χριστός• «Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, άπαρνησάσθω εαυτόν και άράτω τον σταυρόν αυτού» αμήν.

Επίσκοπος Αυγουστίνος
Α ΜΕΡΟΣ ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΜΕΝΗΣ ΟΜΙΛΙΑΣ Η ΟΠΟΙΑ ΕΓΙΝΕ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΆΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΤΗΝ 21-3-82. ΒΡΑΔΥ ΜΑ ΑΛΛΟ ΤΙΤΛΟ. ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΜΗΣΗΣ 3-4-2005

Σάββατο 23 Μαρτίου 2019

ΚΥΡΙΑΚΞΗ Β΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ


Κυριακή Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά 

Anthony Metropolitan of Sourozh







Σε έναν από τους ψαλμούς, διαβάζουμε τα παρακάτω: Εκείνοι που έσπειραν με δάκρυα στα μάτια, θα θερίσουν με χαρά..
Εάν στη διάρκεια των εβδομάδων που προετοιμαζόμαστε για την Μεγάλη Εβδομάδα είδαμε κάθε τι άσχημο και ανάξιο που υπάρχει μέσα μας να καθρεφτίζεται στις παραβολές του Ευαγγελίου, εάν σταθήκαμε ενώπιον της κρίσης της συνείδησής μας και του Θεού, τότε πραγματικά έχουμε σπείρει με δάκρυα τον δρόμο για την σωτηρία μας. Και όμως υπάρχει ακόμα χρόνος επειδή ακόμα και όταν εισερχόμαστε στην περίοδο του θερισμού, ο Θεός μας δίνει παράταση· καθώς προχωρούμε προοδευτικά προς την Βασιλεία του Θεού, προς την Ημέρα της Ανάστασης, μπορούμε ακόμα, κάθε στιγμή, με πρόσωπο προς την νίκη του Θεού, να στραφούμε σε Εκείνον με ευγνωμοσύνη και με συντετριμμένη καρδιά, και να πούμε: «Κύριε, ίσως είμαι ο εργάτης της ενδεκάτης ώρας, αλλά δέξου με όπως υποσχέθηκες
Την προηγούμενη εβδομάδα γιορτάσαμε της γιορτή του Θριάμβου της Ορθοδοξίας, την ημέρα που η εκκλησία διακήρυξε ότι είναι σωστό να αγιογραφούμε την εικόνα του Χριστού. Δεν ήταν μία δήλωση σε σχέση με την τέχνη, ήταν μία βαθιά θεολογική διακήρυξη της Ενσάρκωσης. Η Παλαιά Διαθήκη μας είπε ότι δεν μπορεί ο Θεός να αντιπροσωπευθεί από καμία εικόνα, επειδή είναι ένα απύθμενο μυστήριο· δεν είχε καν όνομα εκτός από το μυστηριώδες όνομα που μόνο ο Αρχιερέας γνωρίζει. Αλλά στην Καινή Διαθήκη μάθαμε και γνωρίζουμε από την εμπειρία μας ότι ο Θεός έγινε άνθρωπος, ότι η πληρότητα της Θεότητας έχει υποταχθεί και είναι ακόμα υποταγμένη για πάντα στην ανθρώπινη σάρκα· και γι’ αυτό ο Θεός έχει ανθρώπινο όνομα: Ιησούς και έχει ανθρώπινο πρόσωπο που μπορούν να αναπαραστήσουν οι εικόνες. Επομένως η εικόνα είναι μία διακήρυξη της βεβαιότητάς μας ότι ο Θεός έγινε άνθρωπος· και έγινε άνθρωπος για να επιτύχει μία έσχατη, ένδοξη, τραγική ενότητα με μας, να γίνει ένας από εμάς ώστε να μπορούμε να γίνουμε ένα από τα παιδιά Του. Και έτσι θα μπορούσαμε ήδη την περασμένη εβδομάδα να χαρούμε· και να γιατί μία εβδομάδα πριν, όταν προετοιμαζόμασταν να συναντήσουμε αυτό το θαύμα, αυτό το θαύμα της Ενσάρκωσης, διακριτικά, με έναν τρόπο που δεν μπορούν σχεδόν τα αυτιά μας να συλλάβουν, η Εκκλησία έψαλλε τον κανόνα του Πάσχα: Χριστός ανέστη εκ νεκρών! - επειδή δεν πρόκειται για μία υπόσχεση για το μέλλον, είναι μία βεβαιότητα του παρόντος, που μας ανοίγετε σαν μια πόρτα να εισέλθουμε μέσω του Χριστού, της Θύρας όπως καλεί τον εαυτό Του, στην αιωνιότητα
Και σήμερα θυμόμαστε το
όνομα του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ενός από τους μεγάλους Αγίους της Ορθοδοξίας, ο οποίος διακήρυξε, μέσα από την εμπειρία των ασκητών και όλων των πιστών, ότι η χάρη του Θεού δεν είναι ένα κτιστό Δώρο – είναι ο ίδιος ο Θεός που μας ενώνει με τον εαυτό Του ώστε να μας διαπνέει η παρουσία Του, ώστε σταδιακά, εάν μοναχά τον δεχτούμε, αν Του ανοιχτούμε, να γίνουμε διάφανοι η τουλάχιστον σχεδόν διάφανοι στο φως Του, ώστε να γίνουμε αρχικά και ολοένα πιο πολύ μέτοχοι της Θεϊκής Του φύσης.
Αυτό δεν αποτελεί απλά μία υπόσχεση· είναι μία βεβαιότητα που έχουμε επειδή αυτό συνέβη σε χιλιάδες ανθρώπους άνδρες και γυναίκες που προσκυνούμε ως Αγίους του Θεού: έγιναν μέτοχοι της Θεϊκής φύσεως, είναι για μας μία αποκάλυψη και μία βεβαιότητα για ο,τι καλούμαστε να είμαστε και να γίνουμε. 
Και σήμερα ένα ακόμα βήμα μας οδηγεί στην χαρά, στην δόξα του Πάσχα. Σε μία εβδομάδα θα υμνήσουμε τον Σταυρό- τον Σταυρό που ήταν τρόμος για τους εγκληματίες, και έχει γίνει τώρα σημείο νίκης και σωτηρίας, διότι για μας η αγάπη του Σταυρού δεν έχει μέτρο, δεν έχει όρια, είναι τόσο βαθιά όσο ο Θεός, αγκαλιάζει τα πάντα όπως ο Θεός, και είναι πράγματι τόσο τραγικά νικηφόρα όπως ο Θεός είναι το ίδιο τραγικός και νικηφόρος, που προκαλεί δέος, που ακτινοβολεί το ήρεμο, ευφρόσυνο φως που ψάλλουμε στον Εσπερινό.

Ας ετοιμαστούμε να συναντήσουμε τούτο το γεγονός, το όραμα του Θεού, να το προσέξουμε, και να δούμε σε αυτό το σημείο της Θεϊκής αγάπης, μία νέα δυνατή βεβαιότητα της σωτηρίας μας· και όταν ο χορός ψάλλει τούτη τη φορά πιο δυνατά τον κανόνα της Ανάστασης, ας κατανοήσουμε ότι βήμα – βήμα ο Θεός μας οδηγεί σε μία νίκη που Εκείνος έχει κερδίσει, και που θέλει να μοιραστεί μαζί μας.
Και τότε θα προχωρήσουμε· θα ακούσουμε τον Άγιο που μας διδάσκει πως να δεχτούμε την χάρη που προσφέρει ο Θεός, πως να γίνουμε αντάξιοί Του· και με ένα ακόμα βήμα – θα δούμε την νίκη του Θεού στο πρόσωπο της Αγίας Μαρίας της Αιγυπτίας και θα φθάσουμε στο κατώφλι της Μεγάλης Εβδομάδας. Αλλά ας θυμηθούμε ότι βρισκόμαστε τώρα σε μία νέα περίοδο, μία εποχή που μας αποκαλύπτεται, που καλούμαστε να την ενδυθούμε, να ανταποκριθούμε σ’ αυτήν με ευγνωμοσύνη, μία ευγνωμοσύνη που θα μας μεταμορφώσει σε νέους ανθρώπους- και να ανταποκριθούμε επίσης με χαρά! Και μία χαρά γεμάτη από δάκρυα σε απάντηση της αγάπης του Θεού, μία χαρά που είναι μία αξιόπιστη απάντηση στην Θεϊκή αγάπη
Αμήν!

Παρασκευή 15 Μαρτίου 2019

Κυριακή της Ορθοδοξίας

Αποτέλεσμα εικόνας για ΚΥΡΙΑΚΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣΚυριακή της Ορθοδοξίας
(ομιλία του π.Δημ.Μπαθρέλλου)

http://www.imml.gr
  

 Η Εκκλησία μας εορτάζει σήμερα την Κυριακή της Ορθοδοξίας με ιδιαίτερη λαμπρότητα. Το γεγονός αυτό μάς κάνει όχι μόνο να χαιρόμαστε και να δοξάζουμε το Θεό, αλλά ενδεχομένως και να απορούμε. Για ποιο λόγο άραγε τοποθετείται μια τόσο μεγάλη και χαρμόσυνη εορτή κατά την πένθιμη και κατανυκτική περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, και μάλιστα τιμητικά κατά την πρώτη Κυριακή της; Δεν θα ήταν άραγε καλύτερα να εορταζόταν την ημέρα αυτή κάποιος μεγάλος ασκητής της Εκκλησίας μας, για να μας διδάσκει με τη βιοτή του ‘την τρίβον’ της ασκήσεως ‘την όντως ευθείαν’, και συγχρόνως να μας εμπνέει, αλλά και να μας ταπεινώνει, με τα ασκητικά του κατορθώματα; Η απάντηση στο ερώτημα είναι προφανώς αρνητική. Οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας, οι τα πάντα καλώς διαταξάμενοι, αποφάσισαν διαφορετικά. Και τούτο διότι γνώριζαν ότι τα ανθρώπινα έργα της ασκήσεως και της αγάπης μάς ενώνουν με το Θεό εφόσον παραμένουν θεμελιωμένα στο αρραγές θεμέλιο της πίστεως και αμόλυντα από το μικρόβιο των αιρέσεων. Η πίστη αποτελεί το θεμέλιο της άσκησης και της αρετής. Και η αληθινή πίστη δεν μπορεί να είναι παρά ορθόδοξη πίστη.
Τη σημασία της ορθής πίστης ως θεμέλιου λίθου της χριστιανικής και εκκλησιαστικής ύπαρξης και ζωής την τονίζει στο Ευαγγέλιο ο ίδιος ο Χριστός. Όταν ο Χριστός ρώτησε τους μαθητές του ‘τίνα με λέγουσιν οι άνθρωποι είναι’, ο Πέτρος του απάντησε ‘συ ει ο Χριστός, ο Υιός του Θεού του ζώντος’. Ο Χριστός τον επαίνεσε για την απάντησή του αυτή με τα λόγια ‘μακάριος ει Σίμων Βαριωνά, ότι σαρξ και αίμα ουκ απεκάλυψέ σοι, αλλ’ ο πατήρ μου ο εν τοις ουρανοίς. Καγώ δε σοι λέγω ότι συ ει πέτρος και επί ταύτη τη πέτρα οικοδομήσω μου την Εκκλησίαν και πύλαι Άδου ου κατισχύσουσιν αυτής’. Η Εκκλησία οικοδομείται πάνω στην πέτρα της πίστεως. Μια χριστιανική κοινότητα που δεν πιστεύει ορθά στο Θεό έχει νοθεύσει την ταυτότητα και την αποστολή της. Διδάσκει στους ανθρώπους μια πίστη που δεν παραπέμπει στον τριαδικό Θεό όπως αυτός είναι αλλά όπως εκείνη τον φαντάζεται. Και κάτι τέτοιο τραυματίζει καίρια τη σχέση των ανθρώπων με το Θεό. 
 Είναι γνωστή μια ιστορία από το Γεροντικό, που μας διηγείται ότι κάποιοι μοναχοί για να δοκιμάσουν ένα ξακουστό Γέροντα άρχισαν να τον κατηγορούν για διάφορα πάθη και αμαρτήματα. Εκείνος δεχόταν αγόγγυστα και ταπεινά όλες τις κατηγορίες χωρίς να διαμαρτύρεται. Όταν όμως τον αποκάλεσαν αιρετικό, διαμαρτυρήθηκε έντονα ομολογώντας την oρθοδοξία του. Όταν στη συνέχεια οι μοναχοί τον ρώτησαν γιατί δεν αντέδρασε για όσα αμαρτήματα εσφαλμένα του απέδιδαν, διαμαρτυρήθηκε όμως όταν τον αποκάλεσαν αιρετικό, εκείνος απάντησε ότι εάν δεχόταν ότι είναι αιρετικός θα χωριζόταν από το Θεό.
Υπάρχει μία ακόμη χαρακτηριστική ιστορία που φανερώνει τη μεγάλη σημασία της ορθής πίστης, και την οποία μας έχει παραδώσει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, αυτός ο μεγάλος υπερασπιστής της ορθοδοξίας των εικόνων. Κάποιος, λέει, ασκητής αντιμετώπιζε για μεγάλη χρονική περίοδο πολύ έντονους σαρκικούς πειρασμούς. Είχε στην καλύβη του μια εικόνα του Χριστού και της Θεοτόκου, μπροστά στην οποία προσευχόταν καθημερινά. Παρόλα αυτά ο πόλεμος του διαβόλου συνεχιζόταν τόσο έντονα ώστε να έχει καταστεί σχεδόν ανυπόφορος. Κάποια λοιπόν από τις ημέρες εκείνες, εμφανίστηκε στον ασκητή ο δαίμονας που τον πολεμούσε, και του πρότεινε να σταματήσει να τον πολεμά, αρκεί ο ασκητής να απομάκρυνε από το κελί του την εικόνα. Ο μοναχός προβληματίστηκε και, μαθημένος καθώς ήταν να επιζητεί πάντοτε τη συμβουλή και την ευλογία των Γερόντων, απευθύνθηκε σε κάποιον άγιο και έμπειρο συνασκητή του. Εκείνος τότε τον συμβούλευσε ότι θα ήταν πολύ καλύτερο γι’ αυτόν να διαπράξει κάθε είδος σαρκικής αμαρτίας, παρά να απομακρύνει την εικόνα από το κελί του. Αυτό έδωσε κουράγιο και δύναμη στο μοναχό να συνεχίσει τον αγώνα του περιφρονώντας τον πόλεμο και τα τεχνάσματα του διαβόλου και παραμένοντας φυσικά σταθερός στην πίστη της Εκκλησίας.

   Η προάσπιση της ορθόδοξης πίστης είναι κάτι στο οποίο η Εκκλησία αφιέρωσε μεγάλο μέρος του χρόνου της και του δυναμισμού της. Ήδη τον 4ο αιώνα, με το τέλος των διωγμών, εμφανίστηκε η πρώτη μεγάλη αίρεση, η αίρεση του Αρείου και των οπαδών του, οι οποίοι αρνούνταν τη θεότητα του Χριστού και του Αγίου Πνεύματος. Εάν όμως ο Χριστός δεν ήταν Θεός, όπως ισχυριζόταν ο Άρειος, αλλά απλώς και μόνο ένα δημιούργημα του Θεού, τότε με την ενσάρκωσή του δεν θα ενωνόταν η ανθρώπινη φύση με τη θεία. Η απόσταση ανάμεσα στο Θεό και τον άνθρωπο θα παρέμενε αγεφύρωτη. Εξάλλου, οι χριστιανοί που από τις πρώτες στιγμές της ύπαρξης της Εκκλησίας λάτρευαν το Χριστό, έφεραν το όνομά του, και καλούνταν να μαρτυρήσουν για την πίστη τους σ’ Εκείνον, δεν θα διέφεραν στην πραγματικότητα από τους ειδωλολάτρες. Επιπλέον, η αγιοπνευματική χαρισματική εμπειρία της Εκκλησίας θα έχανε το νόημά της, καθώς δεν θα αποτελούσε μετοχή στη ζωή και τη χάρη του Θεού.

   Τον ίδιο αιώνα η Εκκλησία καταδίκασε την αιρετική διδασκαλία του Απολλιναρίου, ο οποίος ισχυριζόταν ότι ο Χριστός δεν είχε ανθρώπινο νου, διότι δήθεν ο ανθρώπινος νους και η ανθρώπινη σκέψη οδηγούν αναπόφευκτα στην αμαρτία, και άρα δεν έχουν θέση στην ύπαρξη και τη ζωή του Θεανθρώπου. Η δεύτερη οικουμενική σύνοδος καταδικάζοντας την παραπάνω θεωρία τόνισε τη σημασία της λογικότητας του ανθρώπου ως δώρου του Θεού, ενός δώρου το οποίο ο ίδιος ο Υιός του Θεού και Θεός με την ενανθρώπησή του προσέλαβε, θεράπευσε, και αγίασε. Ο Χριστός έγινε άνθρωπος και σταυρώθηκε για να μας απαλλάξει από τις αμαρτίες μας, όχι από το μυαλό μας. Οι χριστιανοί καλούνται να αποκτήσουν ‘νουν Χριστού’, ‘αιχμαλωτίζοντες παν νόημα εις υπακοήν Του’. Τα προϊόντα του ανθρώπινου στοχασμού δεν είναι αμαρτωλά όταν προέρχονται από ένα νου εξαγιασμένο.

   Η επόμενη μεγάλη δογματική πρόκληση για την Εκκλησία ήρθε μετά από μισό περίπου αιώνα. Γύρω στα 430 μ.Χ. ο Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως Νεστόριος ισχυρίστηκε ότι στο Χριστό έχουμε όχι ένα αλλά δύο πρόσωπα, το Θεό Λόγο και τον άνθρωπο Ιησού, δύο πρόσωπα που ήταν ενωμένα μεταξύ τους με μια ‘σχετική’ ένωση, με ένα είδος δηλαδή λίγο-πολύ εξωτερικής και χαλαρής συνάφειας, που θεμελιωνόταν στην κοινή τιμή και αξία των δύο αυτών προσώπων. Ένας όμως τέτοιος διχασμός του Χριστού θα σήμαινε ότι ο Θεός δεν ενώθηκε πραγματικά με τον άνθρωπο και ότι κατά συνέπεια ούτε ο άνθρωπος θα μπορούσε εν Χριστώ να ενωθεί με το Θεό. Η Τρίτη Οικουμενική Σύνοδος, καταδικάζοντας την αίρεση του Νεστορίου, επανεπικύρωσε τη θεολογία του Μεγάλου Αθανασίου, σύμφωνα με την οποία ‘ο Θεός ενηνθρώπισεν, ίνα ημείς θεοποιηθώμεν’, ο Θεός ενώθηκε πλήρως με τον άνθρωπο, έγινε άνθρωπος, ώστε και ο άνθρωπος να μπορεί να γίνει κατά χάριν θεός.

   Είκοσι χρόνια αργότερα, το 451μ.Χ., συνήλθε η Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος στη Χαλκηδόνα, με αφορμή τη διδασκαλία του Ευτυχή, ενός διάσημου μοναχού εκείνης της εποχής. Ο Ευτυχής ισχυριζόταν ότι το σώμα του Χριστού δεν ήταν ομοούσιο με το δικό μας, ο Χριστός δηλαδή δεν ήταν πραγματικός άνθρωπος, επειδή η ανθρώπινη φύση του είχε αλλοιωθεί ως αποτέλεσμα της ενώσεώς της με τη θεία φύση. Εάν όμως όντως είχε συμβεί κάτι τέτοιο, αυτό θα σήμαινε ότι η ένωση του ανθρώπου με το Θεό δεν συνεπάγεται την τελείωση αλλά την καταστροφή του ανθρώπου. Η Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος καταδίκασε τον Ευτυχή και τη διδασκαλία του και διακήρυξε ότι ο ένας Χριστός δεν είναι μόνο τέλειος Θεός αλλά και τέλειος άνθρωπος. Κάθε άνθρωπος που ενώνεται με το Θεό δεν χάνει τα στοιχεία που συνιστούν την ιδιαιτερότητα και την ομορφιά της ανθρώπινης φύσης και της ανθρώπινης ζωής, αλλά αντιθέτως τα αγιάζει και τα μεταμορφώνει μέσα από την ανακαινιστική ενέργεια του Θεού. Το μόνο που έχει να χάσει ο άνθρωπος που ενώνεται με το Θεό είναι τα πάθη και οι αμαρτίες του.

   Η Πέμπτη Οικουμενική Σύνοδος στα μέσα του 6ου αιώνα καταδίκασε, μεταξύ άλλων, τη διδασκαλία του Ωριγένη, σύμφωνα με την οποία όλοι οι άνθρωποι, αλλά ακόμη και οι δαίμονες, τελικά θα σωθούν. Η διδασκαλία αυτή, που βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με την ευαγγελική περικοπή που ακούσαμε στην Εκκλησία μας μόλις πριν από δύο Κυριακές, πλήττει καίρια τη ζωή και τη σωτηρία των ανθρώπων. Σχετικοποιεί τη διαφορά του καλού από το κακό, εφόσον και τα δύο οδηγούν τελικά στο ίδιο αποτέλεσμα. Επιπλέον χρησιμεύει ως εύκολη και φτηνή δικαιολογία για την επιτέλεση του κακού, εφόσον, ούτως ή άλλως, η σωτηρία του ανθρώπου είναι εξασφαλισμένη. Δικαιολογημένα λοιπόν ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, τη μνήμη του οποίου θα γιορτάσουμε μετά από τρεις Κυριακές, προειδοποιεί τους αναγνώστες του με τα παρακάτω λόγια: ‘πρόσχωμεν πάντες, επί πλείον δε οι πεπτωκότες, μη νοσήσαι εν καρδία την Ωριγένους του αθέου νόσον˙ την γαρ του Θεού φιλανθρωπίαν προβαλλομένη η μιαρά, ευπαράδεκτος τοις φιληδόνοις γίνεται’. ‘Ας προσέξουμε όλοι, ιδίως όσοι έχουμε διαπράξει μεγάλα αμαρτήματα, να μην νοσήσει η καρδιά μας με τη νόσο του άθεου Ωριγένη˙ διότι η μιαρή αυτή αρρώστια, υπερτονίζοντας τη φιλανθρωπία του Θεού, γίνεται εύκολα παραδεκτή από τους φιλήδονους’.

   Η έκτη οικουμενική σύνοδος συνήλθε για να καταδικάσει μία ακόμη αίρεση, εκείνη του μονοθελητισμού. Η αίρεση αυτή ισχυριζόταν ότι ο Χριστός δεν είχε ανθρώπινη θέληση, διότι αυτή είχε κατακυριευτεί από τη θεία θέληση. Η Σύνοδος, βασισμένη στη θεολογία ενός απλού μοναχού αλλά συνάμα και μέγιστου ονόματι και πράγματι θεολόγου, του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού, επανέλαβε ότι ο Χριστός είχε όχι μόνο θεία αλλά και ανθρώπινη θέληση, η οποία όμως δεν αντιμαχόταν τη θεία θέληση, αλλά υποτασσόταν ελεύθερα σ’ αυτήν. Ο Χριστός, ως τέλειος άνθρωπος, ήθελε ελεύθερα αυτό που ήθελε ο Θεός. Αυτό σημαίνει για μας ότι ο Θεός δεν καταστρέφει αλλά τελειοποιεί και εξαγιάζει την ελευθερία των ανθρώπων μέσα από μια υγιή διαδικασία ελεύθερης κατά Θεόν υπακοής.

   Τέλος, η έβδομη οικουμενική σύνοδος υπερασπίστηκε την προσκύνηση των εικόνων. Εφόσον ο Χριστός είναι τέλειος άνθρωπος, είναι περιγραπτός και εικονιστός κατά το ανθρώπινον, η δε τιμή που αποδίδουμε στην εικόνα, ‘επί το πρωτότυπον διαβαίνει’ σύμφωνα με την περίφημη ρήση του Μεγάλου Βασιλείου.

   Ήδη από τις προηγηθείσες αναφορές γίνεται σαφής μια βασική διάσταση της Ορθόδοξης Πίστης. Η Ορθοδοξία δεν είναι ιδεολογία, δεν είναι απλώς και μόνο μια θεωρητική γνώση της αλήθειας για το Θεό. Η Εκκλησία δεν υπήρξε ποτέ ένα είδος ‘φιλοφοφικής σχολής’, και η μαθητεία στις αλήθειες της δεν είχε ποτέ το χαρακτήρα μιας ξερής, έστω και ορθής, θρησκευτικής γνώσης. Η λέξη ορθοδοξία σημαίνει ορθή δόξα. Η λέξη όμως δόξα σημαίνει τόσο το δόγμα, δηλαδή την πίστη, όσο και τη λατρεία, τη δοξολογία δηλαδή του Θεού. Ορθόδοξος είναι αυτός που πιστεύει, δηλαδή λατρεύει, ορθά το Θεό, ή αντίστροφα, αυτός που λατρεύει, δηλαδή πιστεύει, ορθά το Θεό. Ήδη τον τρίτο αιώνα ο Άγιος Ειρηναίος τόνιζε ότι ‘ημών σύμφωνος η γνώμη τη ευχαριστία και η ευχαριστία βεβαιοί την γνώμην’˙ η γνώμη, δηλαδή η πίστη, και η ευχαριστία συνδέονται άρρηκτα. Δύο περίπου αιώνες αργότερα, ένας διακεκριμένος μοναχός θα γράψει ότι ‘ει θεολόγος ει, προσεύξει αληθώς, ει δε προσεύχει αληθώς, θεολόγος εί’. Εάν είσαι θεολόγος, θα προσεύχεσαι αληθινά, και εάν προσεύχεσαι αληθινά, είσαι θεολόγος’.

   Τη στενή σύνδεση της πίστης με τη λατρεία την κατανοούμε εάν φέρουμε για μια στιγμή στο μυαλό μας το μυστήριο της θείας ευχαριστίας. Η τέλεση του μυστηρίου της θείας ευχαριστίας θα αποτελούσε χονδροειδή ειδωλολατρική πράξη χωρίς την πίστη στη θεότητα του Χριστού που διακήρυξε η πρώτη οικουμενική σύνοδος. Κάτι παρόμοιο θα συνέβαινε εάν γινόταν δεκτή η διδασκαλία του Νεστορίου, που απέκοπτε την ανθρωπότητα του Χριστού από τη θεότητά του. Στην περίπτωση αυτή θα κοινωνούσαμε το σώμα και το αίμα ενός ανθρώπου ενωμένου απλώς και μόνο κατά χάριν, θέλησιν, και ευδοκίαν με το Θεό, και όχι το σώμα και του αίμα του ίδιου του σαρκωμένου Θεού. Τέλος, το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας θα έχανε το νόημά του εάν ίσχυε αυτό που ισχυρίζονταν ορισμένοι εικονομάχοι, ότι δηλαδή ο καθαγιασμένος άρτος και οίνος αποτελούν απλώς και μόνο εικόνα του Χριστού – στην πραγματικότητα εδώ δεν έχουμε απλώς και μόνο εικόνα του Χριστού αλλά τον ίδιο το Χριστό, το ίδιο το σώμα του και το ίδιο αίμα του. Αυτή η βαθιά σύνδεση της πίστης με τη λατρεία αναδεικνύεται και από τη σημερινή εορτή. Διότι δεν είναι φυσικά τυχαίο που η Κυριακή της Ορθοδοξίας συνδέεται με την αναστήλωση των εικόνων, ενός δηλαδή σημαντικού λειτουργικού αντικειμένου.
Η σημερινή όμως εορτή της Ορθοδοξίας συνδέεται και με μερικά ακόμη στοιχεία στα οποία θα αναφερθώ στη συνέχεια εν πάση δυνατή συντομία. Πρώτον, η σημερινή εορτή συνδέεται με την πίστη στο Θεό όχι μόνο ως υπόθεση του νου αλλά και ως βίωμα της καρδιάς. Το πρώτο είναι πολύ λίγο χωρίς το δεύτερο. Ένας από τους λόγους για τους οποίους ο Χριστός κατέκρινε τους Ιουδαίους συμπυκνώνεται στα προφητικά λόγια του Ησαϊα, τα οποία ο Χριστός επαναλαμβάνει: ‘ο λαός ούτος τοις χείλεσιν αυτών με τιμά, η δε καρδία αυτών πόρρω απέχει απ’ εμού’. Ο Χριστός ζητά να έχει την πρώτη θέση όχι μόνο στο μυαλό μας ή το λόγο μας, αλλά και στην καρδιά μας. Ο Θεός απευθύνει σε όλους μας την έκκληση που διαβάζουμε στις Παροιμίες: ‘υιέ, δος μοι σην καρδίαν’.
 Δεύτερον, η σημερινή εορτή μας θυμίζει ότι η πίστη συνδέεται με τα έργα. Όπως μας γράφει ο Άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, ‘η πίστις άνευ των έργων νεκρά εστι’. Ο Χριστός, άλλωστε, στο Ευαγγέλιο μας τονίζει ότι ‘ου πας ο λέγων μοι Κύριε, Κύριε εισελεύσεται εις την βασιλεία του Θεού, αλλ’ ο ποιών το θέλημα του Πατρός μου του εν τοις ουρανοίς’. Σήμερα τιμήσαμε και τιμούμε τους μεγάλους ομολογητές της πίστης: τους αυτοκράτορες που την υπερασπίστηκαν και που συχνά αντήλλαξαν τη βασιλική πορφύρα με το ταπεινό ένδυμα του μοναχικού σχήματος. Τους ποιμένες της Εκκλησίας, αρχιερείς και ιερείς, που ορθοτόμησαν το λόγο της αληθείας και υπέστησαν τις συνέπειες. Τους μοναχούς και τους λαϊκούς που αγωνίστηκαν για το μεγάλο δώρο της ορθοδοξίας θυσιάζοντας πολλές φορές ακόμη και τη ζωή τους. Τα υποδείγματα των ομολογητών και των αγίων μάς θυμίζουν ότι το να χρησιμοποιείται το καύχημα της ορθοδοξίας ως άλλοθι για την έλλειψη ορθοπραξίας αποτελεί τεράστιο λάθος.

   Τρίτον, η σημερινή εορτή συνδέεται με την ενότητα της Εκκλησίας. Η ενότητα της Εκκλησίας θεμελιώνεται στην ενότητα της πίστεως, την οποία σε κάθε θεία λειτουργία ζητάμε από το Θεό. Όποιος τραυματίζει την ενότητα της Εκκλησίας, δεν είναι πια σε θέση να ομολογεί την πίστη της Εκκλησίας. Η λέξη ομολογία συνδέεται με το ρήμα ομολογώ, που σημαίνει ‘ομού’ λέγω, το να λέγω δηλαδή το ίδιο πράγμα μαζί με τους άλλους, μαζί, δηλαδή, με την Εκκλησία. Όποιος εγκαταλείπει την Εκκλησία, εγκαταλείπει και τη δυνατότητα να ‘ομολογεί’ την πίστη της. Όποιος τραυματίζει την ενότητα της Εκκλησίας διαπράττει σχεδόν εξίσου σοβαρό αμάρτημα με εκείνον που τραυματίζει την αυθεντικότητα της πίστεως στην οποία αυτή η ενότης θεμελιώνεται.
Τα παραπάνω συνδέονται με ένα τέταρτο στοιχείο, με το ότι δηλαδή η ορθοδοξία, ήτοι η αλήθεια, δεν είναι μία ιδέα αλλά ένα πρόσωπο. ‘Εγώ ειμι η οδός, και η αλήθεια, και η ζωή’, διακήρυξε ο Χριστός. Όπως ακούσαμε στο σημερινό ευαγγέλιο, όταν ο Φίλιππος κάλεσε το Ναθαναήλ, δεν επικαλέστηκε μια θεωρία, αλλά τον προσκάλεσε να δει ένα πρόσωπο: ‘έρχου’, του είπε, ‘και είδε’. Η αλήθεια ταυτίζεται με το Χριστό, και οι χριστιανοί καλούν τους ανθρώπους στο Χριστό, όχι απλώς και μόνο σε μία, έστω και ορθή, θρησκευτική θεωρία. Για να το θέσουμε ακριβέστερα, οι χριστιανοί καλούν τους ανθρώπους στον όλο Χριστό και ο όλος Χριστός, σώμα και κεφαλή, συμπεριλαμβάνει, όπως έγραψε ο Άγιος Αυγουστίνος και επανέλαβε ο π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, την Εκκλησία, ‘το πλήρωμα’, κατά τον Απόστολο Παύλο, ‘του τα πάντα εν πάσι πληρουμένου’.

Η κλήση όμως του Φίλιππου προς το Ναθαναήλ μας θυμίζει το πέμπτο και τελευταίο στοιχείο με το οποία συνδέεται η σημερινή εορτή, και αυτό δεν είναι άλλο από την ιεραποστολή. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που η σημερινή ημέρα έχει οριστεί από την Εκκλησία της Ελλάδος ως η αφετηρία της εβδομάδος που είναι αφιερωμένη στην εξωτερική ιεραποστολή. Ο Χριστός, που είναι η αλήθεια, είναι και ο πρώτος και μεγάλος ιεραπόστολος. Στους ύμνους που ψάλλαμε σήμερα το πρωί και στο Συνοδικό της Ορθοδοξίας που διαβάσαμε εκφράσαμε την ευγνωμοσύνη μας στο Χριστό για το μεγάλο δώρο της ορθόδοξης πίστης που κληρονομήσαμε. Το δώρο όμως αυτό δημιουργεί ευθύνες. Όπως διαβάζουμε στις Πράξεις των Αποστόλων, οι Ιουδαίοι, λίγο μετά την Πεντηκοστή, συνέλαβαν τον Πέτρο και τον Ιωάννη με αφορμή το θαύμα της θεραπείας του παραλύτου από τον Απόστολο Πέτρο. Όταν μετά από λίγο τους άφησαν ελεύθερους, τους απείλησαν να μην μιλούν καθόλου για τον Ιησού. Η απάντηση των Αποστόλων σ’ αυτή την απειλή ήταν η εξής: ‘εμείς δεν μπορούμε να μη μιλάμε γι’ αυτά που είδαμε και ακούσαμε’. Το ίδιο θα πρέπει να ισχύει σήμερα και για μας. Η Εκκλησία δεν ήταν ποτέ μια εσωστρεφής και αυτοαπασχολούμενη κοινότητα. Την συνείχε πάντοτε το χρέος να μεταδώσει το ευαγγέλιο του Χριστού στους εγγύς και τους μακράν, με το λόγο της και τη ζωή της. Το χρέος της ιεραποστολής αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της Ορθόδοξης πίστης. ‘Ουδέν ψυχρότερον χριστιανού ετέρους μη σώζοντος’ γράφει ο Χρυσόστομος. Πολύ δικαιολογημένα λοιπόν ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος συνέγραψε πριν από δεκαετίες ένα σχετικό κείμενο με τον ενδεχομένως προκλητικό αλλά στην πραγματικότητα πολύ εύστοχο τίτλο ‘αδιαφορία για την ιεραποστολή σημαίνει άρνηση της Ορθοδοξίας’.

Σεβασμιώτατε,

   Το μεγάλο έργο της διαφύλαξης και της μαρτυρίας της Ορθόδοξης πίστης η Εκκλησία μας το έχει αναθέσει στους κληρικούς και μάλιστα στον επίσκοπο. Ο επίσκοπος κατά τη χειροτονία του ομολογεί την ορθόδοξη πίστη, χειροτονείται δε ακριβώς προ της αναγνώσεως των βιβλικών αναγνωσμάτων της λειτουργίας για να τονιστεί με τον τρόπο αυτό η ευθύνη του να ορθοτομεί το λόγο της αληθείας κατά το κήρυγμα του Ευαγγελίου. Το κήρυγμα όμως αυτό είχε, έχει, και θα έχει πάντοτε ανταγωνιστές και αντιπάλους. Ποιοι είναι άραγε σήμερα οι κίνδυνοι που απειλούν την ορθόδοξη πίστη;

   Στις μέρες μας ζούμε την τραγωδία της διηρημένης χριστιανοσύνης. Οι προκλήσεις της πολυπολιτισμικότητας, της εκκοσμίκευσης, και της αθεϊας σημαδεύουν την καθημερινότητά μας. Η ειδωλοποίηση της δύναμης και του πλούτου απειλούν να μας παραλύσουν. Νέα Ευαγγέλια, από το χώρο της φιλοσοφίας, της ψυχολογίας, των κοινωνικών επιστημών, της πολιτικής θεωρίας, και της τέχνης προσπαθούν να εκτοπίσουν την πίστη από τις ψυχές των ανθρώπων και να τοποθετήσουν την Εκκλησία στο περιθώριο. Τα ψεύδη, επαναλαμβανόμενα από χιλιάδες στόματα, εμφανίζονται, σχεδόν αυτονόητα, ως αλήθειες. Την ίδια στιγμή, η αλήθεια πολλές φορές σιωπά, ελλείψει μαρτύρων ικανών και πρόθυμων να την υπερασπιστούν και να την ομολογήσουν. Η ευθύνη της μαρτυρίας της πίστεως είναι σήμερα τόσο επίκαιρη όσο ποτέ. 
Η μαρτυρία όμως αυτή θα πρέπει να δίνεται στην εποχή μας μετά λόγου γνώσεως. Η εποχή των αυτονοήτων και της συνθηματολογίας, η εποχή των εύκολων λύσεων κατά την οποία αρκούσε απλώς και μόνο η επίκληση της αυθεντίας και της παράδοσης, έχει παρέλθει. Η μαρτυρία της πίστεως σήμερα δεν έχει συνήθως ανάγκη από θορύβους και συγκρούσεις, υψηλούς τόνους, αμυντισμό, και φανατισμούς. Πολλές φορές η μαρτυρία της πίστεως είναι πολύ αποτελεσματικότερη όταν εκφράζεται με την ήρεμη και ειρηνική αυτοπεποίθηση όσων πραγματικά πιστεύουν ότι ο λόγος του Ευαγγελίου είναι ο μόνος λόγος που αξίζει να ακούγεται.
 Η μαρτυρία αυτού του λόγου δεν είναι πάντοτε υπόθεση απλή. Προϋποθέτει, ιδίως εκ μέρους των ποιμένων της Εκκλησίας, επίπονη και μακρά μαθητεία στις πηγές της πίστης, αλλά και γνώση των αντίζηλων ‘ευαγγέλιων’ που την παρερμηνεύουν ή την αρνούνται, ούτως ώστε να είναι δυνατή η αντίκρουσή τους. Προϋποθέτει τέλος την αναθέρμανση της πνευματικής και εκκκλησιαστικής μας ζωής, αλλά και της αγάπης μας προς τον Θεό και τον άνθρωπο. Με τον τρόπο αυτό η Ορθοδοξία δεν θα αποτελεί απλώς και μόνο καύχημα και μουσειακό θησαυρό του παρελθόντος, αλλά και πηγή ζωής για τους εγγύς και τους μακράν, για το σήμερα και το αύριο.


Δευτέρα 4 Μαρτίου 2019

ΑΛΗΘΙΝΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ. ΑΛΗΘΙΝΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

Αποτέλεσμα εικόνας για ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΥΡΙΝΗΣ
ΑΛΗΘΙΝΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ. ΑΛΗΘΙΝΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ
Ματθ. 6, 14-21)
1.         Μόνιμες ἀποκριές

Σήμερα εἶναι ἡ Κυριακή τῆς Τυροφάγου. Ἀπό αὔριο ἀρχίζει ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή, προετοιμασία πνευματική, γιά τήν ἑορτή τῆς ἁγίας Ἀναστάσεως καί εὐκαιρία γιά νά καθαρίσει κανείς τόν ἑαυτό του ἀπό τόν ρύπο τῶν ἁμαρτιῶν.
Ὅπως φροντίζομε νά καθαρίζομε τό σῶμα μας καί τά ροῦχα μας μέ τό πλύσιμο, ἔτσι πρέπει νά φροντίζομε νά καθαρίζομε καί τήν ψυχή μας, μέ ἕνα πνευματικό λούσιμο, ἀπό τόν ὁποιοδήποτε ρύπο τῆς ἁμαρτίας.
Ἡ περασμένη Κυριακή καί ἡ σημερινή, εἶναι Κυριακές πού ἔχομε ἀπόκριες. Ἀπόκριες βέβαια στήν ἐκκλησιαστική γλώσσα σημαίνει ὅτι τρῶμε γιά τελευταία φορά καταλύσιμα φαγητά καί εἰδικά γιά σήμερα, ψάρια καί τυριά. Ἀπό αὔριο ἔχομε τήν νηστεία καί τήν περισσότερη προσευχή.
Ἐμεῖς ὅμως τίς Ἀπόκριες κάνομε καί κάτι ἄλλα. Φορᾶμε διάφορες μάσκες, ντυνόμαστε καί διαφορετικά καί ἔτσι ἀστειευόμαστε μεταξύ μας. Πειράζομε καί κοροϊδεύομε τόν κόσμο, κάνομε ἀστεῖα σοβαρότερα ἤ σαχλότερα καλυπτόμενοι κάτω ἀπό τό προσωπεῖο πού φορᾶμε. Καί ὁ ἄλλος ψάχνει νά δεῖ ποιός ἦταν αὐτός πού τόν κορόιδευσε καί δέν μπορεῖ νά τό βρεῖ εὔκολα, ὅταν μάλιστα ὁ μεταμφιεσμένος παραποιεῖ ἔξυπνα τήν φωνή του.
Εἶναι ἔθιμο, νά γίνονται τέτοιου εἴδους μασκαρέματα τίς ἡμέρες αὐτές. Ἀλλά τό μεγαλύτερο κακό εἶναι ὅτι κάποιοι ἄνθρωποι, ἔχουν μασκαρέματα καί ἀπόκριες ὅλο τόν χρόνο.
Πῶς γίνεται αὐτό ἀδελφοί μου; Νά ποῦμε ἕνα παράδειγμα. Τό πιό συνηθισμένο. Μερικές γυναῖκες βάφονται. Βάφουν τά χείλη. Βάφουν τά μάτια τους, βάφουν τά φρύδια γύρω-γύρω ἐδῶ. Ἐκεῖνες βέβαια πού τά κάνουν. Δέν τά κάνουν ὅλες. Γιατί εἶναι πολλές καί νεαρές κοπέλες ἅγιες γυναῖκες.
Ἄλλες βάφουν τά μαλλιά τους. Εἶναι ὀγδόντα χρονῶν καί δέν ἔχουν ἄσπρη τρίχα. Ὄχι γιατί δέν ἔγινε καμία τρίχα ἄσπρη. Ἀλλά γιατί δέν τήν ἄφησε ποτέ νά ἀσπρίσει, βάφοντας καί ξαναβάφοντας συνεχῶς τά μαλλιά τους.
Λέγει ἕνας σοφός ἄνθρωπος: «Μᾶς ἀρέσουν τά ψέματα. Καί γι' αὐτό μᾶς τά λέγουν». Μᾶς ἀρέσει νά μᾶς λένε οἱ ἄνθρωποι εὐχάριστα λόγια, κολακεῖες. Καί γι' αὐτό μᾶς τίς λένε. Μᾶς ἀρέσει νά μᾶς κοροϊδεύουνε καί γι' αὐτό μᾶς κοροϊδεύουν· καί καμιά φορά μέ ἄσχημες κοροϊδίες.
Ἕνας ἄλλος λέει: «Ξέρετε τί κακό πάθαμε; Μᾶς ἀρέσει, μᾶς ἀρέσει ν’ ἀκοῦμε ψεύτικα λόγια. Καί τά συνηθίσαμε τόσο πολύ, ὥστε τήν μάσκα πού φοροῦμε, ἀκούγοντας ψεύτικα λόγια, τήν θεωροῦμε πραγματικό μας πρόσωπο. Καί δέν μποροῦμε πιά νά ξεχωρίσουμε, οὔτε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι, ποιός εἶναι ὁ ἀληθινός ἑαυτός μας καί ποιό εἶναι τό μασκάρεμά μας μέ ἕνα προσωπεῖο, πού τό «ντυνόμαστε» καί προσπαθοῦμε νά φερνόμαστε σύμφωνα μέ τά λόγια πού μᾶς ἀρέσει νά ἀκοῦμε. Καί πού ὅταν μᾶς τά λένε, τρίβομε τό στῆθος μας καί λέμε, τί ὡραῖα, τί καλά».
2. Οἱ πνευματικές μάσκες
Τό σωστό εἶναι ὁ ἄνθρωπος νά προσπαθεῖ καί νά θέλει νά εἶναι ἀπέναντι τοῦ ἑαυτοῦ του πρῶτα, σωστός καί εἰλικρινής. Νά ἀγαπάει γιά τόν ἑαυτό του τήν ἀλήθεια καί νά θέλει νά ξέρει γιά τόν ἑαυτό του τήν ἀλήθεια. Καί τό δεύτερο εἶναι, νά θέλει νά ἀκούει καί ἀπό τούς ἄλλους τήν ἀλήθεια. Ὄχι ψεύτικα λόγια.
Γιατί ἀδελφοί μου;
Ὅταν ἀκοῦμε τήν ἀλήθεια ἔχομε πρῶτα ἀπ'  ὅλα σωστή εἰκόνα γιά τόν ἑαυτό μας. Δέν ἔχομε μάσκα, προσωπεῖο. Καί δεύτερο. Ἄν εἶναι ἡ ἀλήθεια λιγάκι δυσάρεστη, νά φροντίσομε νά διορθωθοῦμε καί νά γίνομε καλύτεροι.
Ξέρετε πιό εἶναι τό πιό εὐχάριστο πράγμα στόν ἄνθρωπο; Εἶναι ὁ καθρέφτης. Εἴτε εἴμαστε μικρά παιδιά, εἴτε εἴμαστε, πολύ περισσότερο, νέοι καί κοπέλες. Εἴτε ἔχομε μεγαλώσει ἀκόμα, ὁ καθρέφτης μᾶς ἀρέσει. Θέλομε νά κοιτάζομε τόν ἑαυτό μας καί νά βλέπομε τό πρόσωπό μας. Μᾶς ἀρέσει νά βλέπομε τό πρόσωπό μας, τόν ἑαυτό μας, ὡραῖο. Καί προπαντός, ἀκόμη περισσότερο, μᾶς ἀρέσει νά βλέπομε τό πρόσωπό μας νά ἔχει κάποια καλωσύνη. Κάποια γλύκα. Τά μάτια μας νά εἶναι καθαρά. Γιατί μᾶς ἀρέσει νά εἶναι ὁ ἑαυτός μας καλός. Περισσότερο ἀπό ὄμορφος ἐξωτερικά, μᾶς ἀρέσει νά εἶναι ὁ ἑαυτός μας καλός.
Καί γι' αὐτό, εὐχαριστιόμαστε ὅταν μᾶς ποῦνε, ὀμοφρόπαιδα καί  ὀμορφοκοπέλες. Ἀλλά ὅταν ἀκούσομε τή λέξη «καλός», εὐχαριστιόμαστε πολύ περισσότερο. Γιατί ἔτσι μᾶς ἔχει φτειάξει ὁ Θεός. Ἡ μέσα καλωσύνη, νά μᾶς εἶναι πιό εὐχάριστη καί πολύ πιό ποθητή ἀπό τήν ἔξω καλωσύνη, τήν ὀμορφιά καί τήν λεβεντιά.
Τί κρίμα ὅμως! Ἐπειδή μᾶς εἶναι πολύ δυσάρεστο νά βλέπομε τόν ἑαυτό μας ἄσχημο ἐσωτερικά, καταντᾶμε νά φορᾶμε ἕνα πνευματικό προσωπεῖο καί νά ὑποκρινόμαστε. Νά παρουσιάζομε τόν ἑαυτό μας διαφορετικό. Ἐπί παραδείγματι:
Κάνω ἐνῶ σωρό ἁμαρτίες. Ἀλλά ὅταν μέ ρωτήσουν τίποτε ἀπαντῶ, «Ἐγώ δέν ξέρω τίποτε. Ἄ, μπᾶ. Τί εἶναι αὐτά τά πράγματα πού κάνει ἐκεῖνος ἐκεῖ. Αὐτά εἶναι ἀπαράδεκτα». Μά τά ἴδια κάνεις!
Φοράω λοιπόν τό προσωπεῖο, τῆς ἀρετῆς. Πηγαίνω καί ἐγώ στήν Ἐκκλησία καί στέκομαι -ὅπως πρέπει νά γίνεται- μέ εὐλάβεια. Θά πεῖς «κακό εἶναι;» Ἀντιθέτως εἶναι πολύ καλό! Ὅπως καί πολύ καλό εἶναι νά στιγματίζομε τό κακό. Ἀλλά ὄχι μέ τή σκέψη ὅτι θά τό συνεχίσω. Ἀλλά μέ τήν σκέψη ὅτι ἀπό τώρα καί πέρα τό διορθώνω. Γιατί ὅταν φορῶ τό προσωπεῖο γιά νά σκεπάσω τήν ἁμαρτία μου, τό κακό μου, καί νά τό συνεχίσω, τότε εἶμαι, μέ τό συμπάθειο, μασκαράς.
Ἀλλά οἱ μάσκες κάποια ὥρα θά πέσουν.
3. Κάποτε θά πέσουν
Τί ἀκούσαμε τήν περασμένη Κυριακή; Θά ἔλθη ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου καί «θά καθήσει ἐπί θρόνου δόξης αὐτοῦ». Καί θά μαζευτοῦν ἔμπροσθέν του ὅλα τά ἔθνη. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι. Ἀπό τήν ἐποχή τοῦ Ἀδάμ μέχρι καί τήν δευτέρα Παρουσία. Καί τότε θά ξεχωρίσει καλούς καί κακούς, μέ τήν εὐκολία πού ξεχωρίζει ὁ τσοπάνης τά πρόβατα ἀπό τά κατσίκια. Δηλαδή τί σημαίνει αὐτό;
Δέν θά μπορέσομε νά τοῦ παραστήσομε τόν καλό. Δέν θά γελαστεῖ ἀπό τό τί θά ποῦμε γιά τόν ἑαυτό μας.
Ὅταν στίς συναλλαγές μας, μιλᾶμε γιά τόν ἑαυτό μας ἰσχύει:
-Τί εἶσαι στό ρωμέικο;
-Ὁ καθένας ὅτι δηλώσει εἶναι.
Τότε, δέν θά ἰσχύει αὐτό πού θά δηλώσεις. Θά πέσουν οἱ μάσκες.
Καί τί θά γίνει;
Κάποια φορά ἦταν ἕνας πλανόδιος, ἀπό ἐκείνους πού τούς λέμε ἀρκουδιάρηδες. Αὐτός εἶχε μία μαϊμοῦ, πού τήν εἶχε ἐκπαιδεύσει καί τήν ἔντυνε σάν μία ὡραία κοπέλα. Τῆς ἔβαζε καί μία μάσκα καί κείνη χόρευε. Ἔκανε ὡραῖα τσαλιμάκια, γελοῦσε ὁ κόσμος καί ὁ πλανόδιος μάζευε λεφτά.
Ἐνῶ λοιπόν εἶχε βάλει τήν μαϊμοῦ σέ μία ἐξέδρα καί ἐχόρευε ὁ κόσμος εἶχε μπερδευτεῖ. Τήν νόμιζαν γιά κοπέλα καί ὄχι γιά μαϊμοῦ. «Εἶναι ποτέ δυνατόν μαϊμοῦ νά χορεύει τόσο ὡραῖα;» Τόσο πολύ τούς γοήτευε. Ὁπότε ἕνας τί ἔκανε; Πέταξε κοντά της μερικά καρύδια. Ἡ μαϊμοῦ τρελλαίνεται γιά καρύδια. Γι' αὐτό ὅταν τά εἶδε, ξέχασε τόν χορό, ὅρμησε καί τά ἅρπαξε.
Ἀλλά μέ τή μάσκα πού φοροῦσε καί φαινόταν ὀμορφοκόριτσο, πῶς νά τά φάει; Τῆς δίνει λοιπόν ἕνα τράβηγμα καί τήν πέταξε. Καί φάνηκε ποιά εἶναι.
Γέλασε ὁ κόσμος μέ τήν καρδιά του.
Ἔτσι θά γελάσουν μέ τήν καρδιά τους οἱ ἄνθρωποι καί οἱ ἄγγελοι γιά μερικούς, πού θά πέσει ἡ μάσκα τους τήν ἡμέρα τήν φοβερά τῆς δευτέρας Παρουσίας. Ἀλλά καί τώρα πέφτει μερικές φορές ἡ μάσκα, ὅταν βλέπεις ἕναν ἄνθρωπο, νά τρελλαίνεται ἀπό κάποιο πάθος καί νά μήν συγκρατιέται μέ τίποτε. Ποῦ νά μπορέσει νά συγκρατηθεῖ τό ταλαίπωρο τό παιδί ἤ ὁ ταλαίπωρος ὁ γέρος, ἀπό ἐκεῖνα πού λαχταράει καί τά εἶδε μπροστά του καί χάνει τόν ἑαυτό του. Τότε, πέφτει ἡ μάσκα.
Ὁ σκοπός εἶναι, νά μήν πέσει ἡ μάσκα μέ ἐξευτελισμό δικό μας, καί μάλιστα ἐνώπιον τῶν ἁγίων καί τῶν ἀγγέλων καί τό χειρότερο ἀπ' ὅλα, ἐνώπιον τοῦ Κυρίου τῆς δόξης, τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ ὁποῖος ἔγινε ἄνθρωπος καί σταυρώθηκε γιά μᾶς. Γιά ἕνα καί μοναδικό σκοπό: Νά μᾶς φρονηματίσει. Νά μᾶς συνετίσει. Νά μᾶς καλέσει σέ μετάνοια. Νά μᾶς φωτίσει νά διορθωθοῦμε ἀπό μόνοι μας. Γιά νά γίνει ἡ διόρθωσή μας, τό ξεμασκάρεμά μας, ὄχι ἐξευτελισμός, ἀλλά τιμή καί δόξα.
Ὑπάρχει μεγαλύτερη τιμή καί δόξα γιά ἕναν ἄνθρωπο, νά κουβεντιάζουν οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι καί νά λένε: «Εἶχε μερικά ἐλαττώματα κι αὐτός, ὅπως ὅλοι μας. Ἀλλά, ὑπάρχει ἕνα «ἀλλά».
Τί «ἀλλά» εἶναι αὐτό;
«Διορθώθηκε. Καί πῶς διορθώθηκε. Δέν μπορεῖς νά φανταστεῖς, τί ἄνθρωπος εἶναι αὐτός. Ἔκανε ἀγώνα παιδάκι μου, πολύ ἀγώνα. Νήστευσε, προσευχήθηκε, πάλαιψε. Ὅτι καί νά τοὔλεγες, πίσω δέν ἔκανε. Λεβεντιά πνευματική εἶναι. Γενναιότητα, φρόνημα. Σταθερότητα παιδί μου. Θέληση».
Ἔτσι μιλᾶνε οἱ πεπειραμένοι ἄνθρωποι, γιά νά περιγράψουν τήν καλωσύνη καί τήν ἀρετή τοῦ ἀνθρώπου πού ἀγωνίστηκε καί νίκησε τό ὁποιοδήποτε λάθος καί τό ὁποιοδήποτε πάθος.
Αὐτό εἶναι τό ζητούμενο.
4. Ἡ δεκτή νηστεία
Μᾶς εἶπε ὁ Κύριος στό Εὐαγγέλιο πού διαβάσαμε:
Πρῶτα ἀπ'  ὅλα, πρέπει νά συγχωρᾶμε ὁ ἕνας τόν ἄλλο. Ὅποιος συγχωρέσει ἐκεῖνον πού τοὔκανε κακό, θά τόν συγχωρήσει καί ὁ Πατέρας μας ὁ ἐπουράνιος. Καί μετά;
Προσέξετε λέει. Εἶναι Σαρακοστή; Νά νηστεύετε. Ἀλλά νά μήν νηστεύετε ὅπως κάνουν οἱ ὑποκριτές. Γιά νά φανοῦν στούς ἄλλους ὅτι εἶναι καλοί καί ὅτι νηστεύουν. Ἐσεῖς νά μήν νηστεύετε γιά νά σᾶς δοῦν οἱ ἄνθρωποι. Ἀλλά νά νηστεύετε, γιά νά σᾶς δεῖ ὁ Πατέρας σας ὁ ἐπουράνιος. Καί αὐτός, ὁ Πατέρας σας ὁ ἐπουράνιος, καί μέσα στό σπίτι νά νηστεύετε, κρυφά, σᾶς βλέπει. Δέν χρειάζεται ὁ ἔπαινος τῶν ἀνθρώπων. Τό ζητούμενο εἶναι νά ἔχομε τόν ἔπαινο τοῦ Θεοῦ.
Μή τολμήσετε νά ἐπιτρέψετε ποτέ στόν ἑαυτό σας, ἔξω στούς ἀνθρώπους νά προσποιηθεῖτε εὐσέβεια, ὅτι νηστεύετε, καί στό σπίτι σας κρυφά νά τρῶτε.
Γιά τόν Θεό νά νηστεύετε, ὄχι γιά τούς ἀνθρώπους, ὄχι γιά τό τί θά ποῦν οἱ ἄνθρωποι. Ἀλλά γιά τό τί θά πεῖ ὁ Πατέρας σας ὁ ἐπουράνιος.
Εἶπε ἀκόμη ὁ Χριστός: «Ὅπου εἶναι ὁ θησαυρός σας, ἐκεῖ εἶναι καί ἡ καρδιά σας». Προσέξτε! Μή κάνετε θησαυρό, τήν γνώμη καί τήν κρίση τοῦ κόσμου. Τήν ἐπίγεια ἐπιτυχία.
Νά κάνετε θησαυρό σας, τήν ἐπουράνια ἐπιτυχία. Γιατί;
Τί σημασία ἔχει νά πᾶς κάπου καί νά σέ περάσουν γιά σπουδαῖο, νά σοῦ κάνουν μιά ὑπόκλιση, νά σοῦ ποῦν, «τά σέβη μας», ἀλλά ἐσύ νά εἶσαι ἕνα ταλαίπωρο πλασματάκι; Πού δέν θά κερδίσεις ἀπολύτως τίποτε; Φτωχός ἤσουνα καί φτωχότερος θά μείνεις. Τί σημασία ἔχει; Σημασία ἔχει μόνο ἡ ἀλήθεια.
5. Ὁ βασιλιάς πού ἔγινε μασκαράς
Κάποια φορά, πῆγε στόν ἅγιο Βενέδικτο, μεγάλο ἅγιο, θαυματουργό καί ἀσκητή, ἕνας ἄνθρωπος, ντυμένος μεγαλοπρεπῶς, μέ μεγάλη συνοδεία.
Ὅταν τόν εἶδε μπροστά του ὁ ἅγιος Βενέδικτος καί τοῦ λέει: «Βρέ παιδάκι μου, πῶς μοῦ ἦλθες ἔτσι; Ἄι παιδί μου, πέταξέ τα ἀπό πάνω τά ροῦχα πού δέν σοῦ ἀνήκουν, καί ἔλα νά σέ δῶ, ὅπως εἶσαι».
Τί εἶχε συμβεῖ;
Ἕνας βασιλιάς εἶχε βάλει ἕνα ἕνα γελοῖο ὑποκείμενο, νά ντυθεῖ βασιλικά, τοῦ ἔδωσε καί ἕνα ἀπόσπασμα ἀξιωματικούς καί ἐπισήμους καί πῆγαν νά κοροϊδέψουν τόν ἅγιο. Πού ὁ κόσμος τόν εἶχε θαυματουργός καί προφήτη.
-Ἐδῶ θά τό δοῦμε τί «βλέπει». Εἶπε ὁ βασιλιάς.
Καί περίμενε ὁ βασιλιάς ὅτι ὁ ἅγιος βλέποντας τόν ἁπλό ἀνθρωπάκο, μέ τήν βασιλική στολή καί τήν συνοδεία θά τόν προσκυνοῦσε. Καί θά ἐξευτελιζόταν. Ἀλλά ὁ ἅγιος τοῦ εἶπε: «Πέταξέ τα ἀπό πάνω σου παιδάκι μου αὐτά τά ροῦχα πού δέν σοῦ ταιριάζουν».
Ἐκεῖνος, ὅταν ἄκουσε τά λόγια αὐτά, ἔπεσε στά πόδια τοῦ ἁγίου, καί τοῦ ζήτησε συγγνώμη. Μετά γύρισε στό βασιλιά καί τοῦ λέει:
-Βασιλιά μου, ἐκεῖνον πήγαμε νά κοροϊδέψομε, εἰς βάρος σου βγῆκε. Ἐσύ εἶσαι μασκαράς. Ἐμένα μ’ ἔκανες μασκαρά, ἐσύ ἀποδείχθηκες μασκαράς. Ἐκεῖνος καθαρός καί ἅγιος ἦταν καί καθαρός καί ἅγιος ἔμεινε.
6. Μάνα μεῖνε ὅπως σέ ἤξερα
Ἄλλο παράδειγμα.  Ἕνας νέος, χωριατόπαιδο, ἔγινε καλόγηρος. Ἔφυγε ἀπό τό σπίτι του, πῆγε στό Μοναστήρι, καί ἔζησε ἐκεῖ, ἀγωνιζόμενος μέ νηστεῖες καί μέ προσευχές. Ἔπειτα ἔγινε καί καλός κληρικός. Ὅταν πέθανε ὁ ἀρχιεπίσκοπος τοῦ τόπου, τόν ἐκλέξανε διάδοχό του γιά τίς ἀρετές του. Καί ἀκούστηκε ὅτι τό παιδί αὐτό ἔγινε δεσπότης, καί τήν τάδε ἡμέρα ἐνθρονίζεται στό μητροπολιτικό ναό.
Τὄμαθε καί ἡ μητέρα του, πού εἶχε νά τό δεῖ ἀπ'  ὅταν ἔφυγε καί εἶπε: «Πάω καί ἐγώ νά καμαρώσω τό παιδί μου. Ἀλλά πῶς νά πάω μέ αὐτά τά παλιόρουχα, ἡ φτωχή;»
Πῆγε λοιπόν σέ κάτι φιλενάδες της, πλούσιες γυναῖκες, καί τίς παρακάλεσε νά τῆς δώσουν κανά ρουχαλάκι νά βάλει ἐπάνω της. Ἐκεῖνες τῆς ἔδωσαν τά καλύτερα πού εἶχαν καί ντύθηκε σάν ἀρχόντισσα. Πῆγε στήν τελετή, καί ὅταν ὁ Δεσπότης βρισκόταν στό θρόνο του, πῆγε νά τόν προσκυνήσει.
Ἐκεῖνος τήν γνώρισε, καί τῆς λέει:
-Ποιά εἶσαι;
Τοῦ ἀπάντησε μέ λαχτάρα:
-Ἡ μητέρα σου παιδάκι μου. Ἡ μητέρα σου.
-Ἡ μητέρα μου, τῆς λέει, ἦταν μιά φτωχή γυναῖκα. Καί δουλεύει μέρα-νύχτα νά βγάλει λίγα χρηματάκια. Καί ἐγώ βλέποντας τήν ἀρετή, τήν καλωσύνη, καί τήν θυσία της, ἔγινα καλόγηρος, γιά νά ὑπηρετήσω καί ἐγώ μέ τόν ἴδιο τόπο τόν Θεό. Ὅπως ὑπηρετοῦσε ἐκείνη τό σπίτι της καί τούς ἄλλους ἀνθρώπους. Ἐσύ ποιά εἶσαι; Ποῦ τά βρῆκες αὐτά τά ροῦχα;
-Μοῦ τά ἔδωσαν παιδάκι μου, γιά νά φανῶ καί ἐγώ ἐπίσημα, σέ μιά τέτοια τελετή.
-Πέταξέ τα ἀπό πάνω σου μητέρα μου, τῆς λέει, νά σέ δῶ ὅπως σέ ἤξερα. Νά σέ καμαρώσω, ὅπως σέ καμάρωνα σέ ὅλη μου τή ζωή. Γιά νά θαυμάσω γιά μιά ἀκόμη φορά τήν καλωσύνη σου καί τήν ταπείνωσή σου, πού μέ δίδαξες νά ἀγαπάω τόν Θεό.
Τά πέταξε ἀπό ἐπάνω της ἐκείνη καί τότε κατέβηκε ἀπό τόν θρόνο ὁ δεσπότης, τήν ἀγκάλιασε τήν φίλησε καί ἐφίλησε καί τό χέρι της λέγοντας: «Ἐσύ μέ ἔκανες αὐτό πού εἶμαι. Ἐσύ μέ τά ἔμπρακτα διδάγματά σου, ταπείνωσης, ἀγάπης, εὐσέβειας καί καλωσύνης. Σέ ὅλη σου τή ζωή ἤσουνα ἐκεῖνο πού φαινόσουνα καί κάτι περισσότερο καί κάτι βαθύτερο. Δέν ἤθελα μαννούλα μου νά σέ ἰδῶ ποτέ μασκαρεμένη».
Καί ὁ Χριστός ἔτσι μᾶς θέλει. Ἁπλούς καί ταπεινούς. Διαφανεῖς. Νά βλέπει τήν καρδιά μας. Νά τοῦ τήν δείχνομε τήν καρδιά μας, μέ τήν προσευχή μας, πού τόν ἐπικαλούμαστε καί λέμε: «Θεέ μου, συγχώρεσέ με τόν ἁμαρτωλό. Ἐγώ τά ξέρω τά ἁμαρτήματά μου. Ἐσύ τά ξέρεις. Σοῦ τά ὁμολογῶ καί σέ ἐπικαλοῦμαι. Λυπήσου με». Καί μετά, εἶναι ἡ τάξη τῆς Ἐκκλησίας, αὐτή τήν ἁγία περίοδο πού λέγεται Σαρακοστή, πᾶμε καί ἐξομολογούμεθα, γιά νά βγάλομε τήν μάσκα μας ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ.
Αὐτή εἶναι ἡ ἐξομολόγηση. Βγάζομε τήν μάσκα ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ. Λέμε τά ἁμαρτήματά μας στόν πνευματικό. Ζητοῦμε συγχώρηση. Μετά νηστεύομε μέ ταπείνωση. Προσευχόμαστε μέ ταπείνωση. Καί πᾶμε νά συναντήσομε τόν Χριστό, στή Θεία Κοινωνία. Παίρνοντας τό σῶμα του καί τό αἷμα του, ἰδιαίτερα αὐτή τήν ἁγία περίοδο τῆς Σαρακοστῆς.
Τί λέμε ὅταν πᾶμε νά κοινωνήσομε; «Ἔρχομαι Χριστέ μου καί ἐγώ ὅπως ἦλθε ἡ πόρνη, ὅπως ἦλθε ὁ ληστής. Ὅπως ἦλθε σέ σένα ὁ τελώνης. Δέξου με, σάν τήν πόρνη, σάν τόν ληστή, σάν τόν τελώνη. Δέν αἰσθάνομαι καλά, γιατί εἶμαι ἁμαρτωλός. Ἀλλά πᾶρε με ἐσύ κοντά σου, καί δέξου τήν μετάνοιά μου καί δυνάμωσέ με νά διορθωθῶ καί νά γίνω ἄνθρωπος δικός σου, δοῦλος σου ἀληθινός».
Ἄν κάνομε ἔτσι, ὅταν θά ρθεῖ ἡ ἡμέρα τῆς ἁγίας ἀναστάσεως, πού κρατώντας τήν λαμπάδα στό χέρι μας, θά λέμε «Χριστός ἀνέστη», ὁ Χριστός δέν θά εἶναι ἀναστημένος μόνο ἀπό τόν τάφο του, ἀλλά θά εἶναι καί ἀναστημένος μέσα μας. Θά ἔχομε καί μεῖς ἀναστηθεῖ γιά τόν Χριστό.
Καί ὅταν ψάλλομε: «θανάτῳ θάνατον πατήσας καί τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωήν χαρισάμενος», θά λέμε: «Καί ἐγώ ἤμουνα μέσ’ στό μνῆμα». Ποιό μνῆμα; Τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανάτου. «Ἀλλά ἀναστήθηκα. Καί πῆρα καί θά πάρω ζωή ἀπό σένα Χριστέ μου. Μέ τήν διόρθωση, μέ τή δύναμη σου, μέ τή χάρη σου καί προπαντός μέ τήν Θεία Κοινωνία.
Νά μᾶς ἀξιώσει ὁ Θεός, νά πετάξομε τήν ἁμαρτία ἀπό πάνω μας.
Νά μήν μείνομε γιά ὅλη μας τή ζωή μασκαράδες. Νά μή χρειαστεῖ νά μᾶς βγάλει τήν μάσκα ὁ Χριστός τήν ἡμέρα τῆς δευτέρας Παρουσίας. Νά τήν βγάλομε τώρα ἐμεῖς. Καί νά παρουσιαστοῦμε ἐνώπιόν του ὅπως εἴμαστε. Γιά νά μᾶς δώσει στολή δόξης, ὀμορφιά δόξης, τήν χάρη του, τήν ἀγάπη του, τήν εὐλογία του. Εἴθε τά λόγια αὐτά νά βροῦν ἀπήχηση στίς καρδιές ὅλων. Καί μέ τή δύναμη τοῦ Χριστοῦ νά βαδίσομε τήν ἁγία Σαρακοστή καί νά φτάσομε στήν ἁγία Ἀνάσταση. Ἀμήν.-
Τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Νικοπόλεως κυροῦ Μελετίου,

ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία. Ἔγινε στήν Ἄνω Ράχη στίς 9/3/1997
https://www.zoiforos.gr