Απευθυνόμενος στους Γαλάτες, ο Απόστολος Παύλος, στην Στ Κυριακή του Λουκά, κάνει λόγο για την προκοπή του στην Ιουδαϊκή πίστη, προ της μεταστροφής του στο Χριστιανισμό και την πιστότητά του στην παράδοση των πατέρων του, στα ήθη των πατέρων του, σε ότι παραδέχονται και πίστευαν και αυτό τον έκανε να ξεχωρίζει από τους άλλους συμπατριώτες του.
Αυτό νομίζω, αδελφοί μου, πως αξίζει να το δούμε λίγο, να πούμε λίγα σχετικά, στο σημερινό Αποστολικό ανάγνωσμα.
Το μεγάλο θέμα της Παράδοσης λοιπόν το σημερινό μας θέμα, με αφορμή των λεγομένων από τον Απόστολο των εθνών. Ευκαιρία να εξετάσουμε την αξία που έχει στη ζωή της Εκκλησίας και φυσικά όλων μας όλων όσων είναι και επιθυμούν να είναι μέσα στην Εκκλησία μας.
Και πρέπει να δούμε πρώτα – πρώτα τι εννοούμε σαν λέμε παράδοση. Τι τέλος πάντων είναι αυτή η πολυσυζητημένη παράδοση στην Εκκλησία μας.
Αδελφοί μου!
Στην Ορθόδοξη πραγματικότητα η πίστη μας στηρίζεται πάνω σε δυο ατράνταχτους πυλώνες. Πάνω σε δυο πόδια. Το ένα είναι η Αγία Γραφή. Το δεύτερο η Παράδοση, η Ιερά Παράδοση. Και η Αγία Γραφή μεν είναι ο λόγος του Κυρίου, ο λόγος των Αποστόλων ο οποίος γράφηκε, όσος μπόρεσε να γραφεί, η δε Παράδοση ο άγραφος λόγος του Κυρίου, των Αποστόλων και στη συνέχεια η ερμηνεία του Θείου Λόγου από τους Πατέρες της Εκκλησίας διαχρονικά.
Η Παράδοση λοιπόν κατέχει ισόκυρη θέση δίπλα στην Αγία Γραφή. Δεν είναι μια απλή και στείρα πραγματικότητα, που οφείλουμε εμείς οι Χριστιανοί να ακολουθούμε απλά και μόνο επειδή έτσι πρέπει. Είναι μια κατάσταση δυναμική που δημιουργήθηκε με το πέρασμα των αιώνων. Διαμορφώθηκε επηρεαζόμενη από πλεΐστες όσες επιρροές και παρεμβάσεις και ανανεώθηκε στο πέρασμα του χρόνου. Η αλήθεια είναι, μάλιστα, ότι δεν ήταν πάντοτε η ίδια αφού από ανθρώπους διαμορφώθηκε.. Γνώρισε μεταβολές, που ήρθαν να τη συμπληρώσουν και να την εμπλουτίσουν ανά τους αιώνες, γιατί όχι και να διορθώσουν κάτι από αυτή και να τη μετασχηματίσουν σύμφωνα με τις ανάγκες των καιρών.
Αυτή η πραγματικότητα σχετικά με το μέγα θέμα της παράδοσης
δεν πρέπει να μας τρομάζει και να μας κάνει να πιστεύουμε ότι οποιαδήποτε συζήτηση ή και όποια προσαρμογή της παράδοσης στα δεδομένα της σύγχρονης εποχής, χωρίς βέβαια να αλλοτριώνεται, να αλλοιώνεται να αλλάζει μορφή ο χαρακτήρας και η ουσία της, αποτελεί βλασφημία και ύβρη κατά του προσώπου του Θεού. Είναι αυτοκτονία και μας οδηγεί στην αυτοκαταστροφή μας. Ό ίδιος ο Κύριος μας καινοτόμησε και ανέτρεψε μια ολόκληρη παράδοση με την οποία είχε γαλουχηθεί ο Ιουδαϊκός λαός για πολλούς αιώνες, δίδοντάς της νέα μορφή και έκφραση, φέρνοντας τέτοιες καινοτομίες που τον έκαναν δακτυλοδειχτούμενο και ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων απέναντι του.
Αδελφοί μου!
Το φως της Ορθόδοξης παράδοσης πρέπει να καταστεΐ αφορμή και αιτία αναδημιουργίας στη ζωή της Εκκλησίας και του καθενός από εμάς ξεχωριστά. Πρέπει να γίνει οδηγός για να μπορέσει η εποχή μας να δημιουργήσει, να θεμελιώσει παράδοση, ικανή να αποτελέσει τη συνέχεια του παρελθόντος, ικανή να μη προσβάλλει τον αγώνα των Πατέρων του παρελθόντος. «Ή αληθινή Ορθόδοξη πιστότητα στο παρελθόν πρέπει να σημαίνει μια δημιουργική πιστότητα. Η αληθινή Ορθοδοξία δε μπορεί να μείνει ικανοποιημένη από μια στείρα θεολογία της επανάληψης, η οποία με παπαγαλίστικο τρόπο επαναλαμβάνει διαμορφωμένες προτάσεις, χωρίς ν’ αγωνίζεται ανά κατανοήσει το τι κρύβεται πίσω τους. Ή σωστή πιστότητα στην παράδοση δεν είναι κάτι το μηχανικό, μια παθητική και αυτοματική διεργασία μετάδοσης της συσσωρεμένης σοφίας μιας εποχής του μακρινού παρελθόντος. Η Ορθόδοξη αντίληψη για την παράδοση δεν είναι στατική αλλά δυναμική, δεν τή θεωρεί ως μία νεκρή αποδοχή του παρελθόντος, αλλά ως μία ζώσα αποκάλυψη του Αγίου Πνεύματος στο παρόν. Η παράδοση, ενώ εσωτερικά είναι αμετάκλητη (επειδή ο Θεός δε μεταβάλλεται), συνεχώς αναλαμβάνει καινούριες μορφές που συμπληρώνουν τις μπαλιές χωρίς να τις εκτοπίζουν» Κάλλιστος, Μητροπολίτης Διοκλείας, «Η Ορθόδοξη Εκκλησία», σελ. 314
Και θέλω να σκεφτούμε κι εμείς τούτη τη στιγμή πόσα και πόσα πράγματα στην Εκκλησία μας, στη πίστη μας έχουμε παρεννοήσει, πόσα και πόσα στραβά δικά μας τα νομίζουμε παράδοση, απαράβατη και δεν τολμούμε καν να σκεφτούμε μήπως κάπου κάνουμε λάθος;
Στο θέμα του πένθους, στα κεριά και στα λιβάνια, στα λάδια και στα καντήλια, ε τόσα και τόσα άλλα μικροπράγματα που έχουμε κολλήσει κυριολεκτικά και δε λέμε να ξεκολλήσουμε μη μη τυχόν και λιγοστέψει ο Χριστιανισμός μας.
Ακόμα και στο μέγα και κεφαλαιώδες θέμα της Θείας Κοινωνίας και των άλλων μυστηρίων τα έχουμε τόσο πολύ μπερδέψει τα πράγματα και νομίζουμε πως είναι η παράδοση να αποτρέπουμε από αυτά ανθρώπους επειδή απλώς εμείς τους θεωρούμε ακάθαρτους. Παράδειγμα μεγάλο μα και απλό το να αποτρέπουμε από τη Θεία Κοινωνία της Μ. Πέμπτης έγγαμες νεαρές. Γυναίκες. Να κόβουμε σχέσεις για αρκετό καιρό με την Εκκλησία όταν πεθάνει κάποιος δικός μας
Είναι βέβαια και οι παραδόσεις μας, οι Ελληνορθόδοξες παραδόσεις μας που επιτήδειοι, δυστυχώς και ντόπιοι, τους ακούμε καθημερινά να σαλιαρίζουν, με το στανιό και με κάθε τρόπο τείνουν να αλλοιώσουν. Προσπαθούν να αλλάξουν για να μας εξομοιώσουν λένε, για να μη διαφέρουμε με τους τόσους και τόσους ξένους που άκριτα, ανεμπόδιστα, και ανεξέλεγκτα υπερπλήρωσαν τη χώρα μας. Πρέπει λένε να αλλάξουμε αυτές τις παραδόσεις μας αφού τόσοι και τόσοι ξένοι με άλλη κουλτούρα και παραδόσεις ζούνε δίπλα μας. Να αλλάξουμε εμείς. Να αλλοιωθούμε εμείς για χάρη των άλλων. Να ξεπουληθούμε. Αυτές τις παραδόσεις μας έχουμε χρέος να τις φυλάμε σαν τα μάτια μας. Αυτές τις παραδόσεις που μας κράτησαν όρθιους, ζωντανούς και αναλλοίωτους μετά από 400 και πλέον χρόνια Τουρκοκρατίας δεν τις αλλάζουμε για κανέναν και για κανένα λόγο, όσο κι αν το προσπαθούν οι καλοθελητές, χτυπώντας την ιστορία, τη προσευχή στα σχολεία, τη σημαία, τις παρελάσεις και ό,τι άλλο μυρίζει ελληνορθόδοξα.
Με αυτές τις σκέψεις, αδελφοί, υπογραμμίζουμε την ανάγκη για σεβασμό και τήρηση των παραδόσεων της Ορθοδόξου πίστεώς μας, της Ελληνορθοδοξίας όχι με φανατισμό, όχι παρωπίδες, που εμποδίζουν την θέαση της σύγχρονης πραγματικότητας, αλλά με διάθεση εμπλουτισμού, με διάθεση εξορθολογισμού της κάτω από το φως του Αγίου Πνεύματος και για το συμφέρον της Εκκλησίας μας, για το συμφέρον μας δηλαδή αφού καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του παρόντος και την αβεβαιότητα του μέλλοντος. ΑΜΗΝ!
