Ωσαννά και Σταυρωθήτω σε καιρούς πανδημίας.
Περάσαμε και
εφέτος, αδελφοί μου, μέσα από το
αγωνιστικό στάδιο της Μ. Τεσσαρακοστής. Μιας Μ. Τεσσαρακοστής που προηγούμενο
δεν είχε. Μιας Τεσσαρακοστής με βουβές τρις εκκλησιές, χωρίς ακολουθίες, χωρίς
να ειπωθούν τα χαίρε στην Παναγιά μας, χωρίς να προσκυνήσουμε το Σταυρό. Παρ’
όλα αυτά διήλθαμε την ανακαινιστική οδό της μετανοίας. Κολυμβήσαμε στο πέλαγος
της νηστείας. Την ψυχωφελή πληρώσαμε Τεσσαρακοστή. Και σήμερα Κυριακή των
Βαΐων, αναφωνούντες κι εμείς το « Ωσαννά
εν τοις υψίστοις, ευλογημένος ο ερχόμενος, εν ονόματι Κυρίου» μετά Βαΐων
και κλάδων, εισερχόμεθα στην Αγία και Μ. Εβδομάδα. Προχωράμε στην κορύφωση του
μεγίστου των Μυστηρίων της αφάτου δι’ ημάς Θείας οικονομίας. Στο μεγαλείο του
Σταυρού, στο θαύμα του ζωογόνου Τάφου, στο θρίαμβο της Αναστάσεως.
Η Αγία και
Μ. Εβδομάδα διανοίγεται και πάλι μπροστά μας, αδελφοί μου. Το αποκορύφωμα και
το επιστέγασμα της πνευματικής πορείας που ξεκινήσαμε την Κυριακή του Τελώνου
και του Φαρισαίου και που όλες αυτές τις ημέρες, έχοντας σ’ αυτήν στραμμένο το
βλέμμα μας, με πόθο ιερό και καρδιά γεμάτη κατάνυξη πορευόμασταν.
Και είναι Μεγάλη η εβδομάδα στην οποία
προχωρούμε, όχι για τις μέρες της, ούτε για τις ώρες της. Σε τίποτε τέτοιο δεν
διαφέρει από τις άλλες, μα και σε τίποτε δεν μοιάζει με όλες τις άλλες. Είναι
μεγάλη γιατί μέσα σ’ αυτήν συγκαιφαλαιούται το θαύμα του Χριστιανισμού,
τελεσιουργείται και τελειώνεται το μέγα και μοναδικό Μυστήριο της Θείας
συγκαταβάσεως, κορυφώνεται η δόξα της Ορθοδοξίας. Είναι μεγάλη γιατί ο ίδιος ο
Θεός, για χάρη δική μας οδηγείται στα άγια και σωτήρια και φρικτά πάθη. «Στους
εμπτυσμούς, τα ραπίσματα, τα κολαφίσματα, τας ύβρεις, τους γέλωτας, την
πορφυράν χλαίναν, τον κάλαμον, τον σπόγγον, το όξος, τους ήλους, την λόγχην.
Και προ πάντων τον σταυρόν και τον θάνατον». Αλλά «και αυτήν την ζωηφόρον
Ανάστασιν εορτάζομεν του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού». Είναι
μεγάλη γιατί…μεγάλη και η δική μας υποκρισία, ο εγωισμός, η αγνωμοσύνη, η
κακία. Σήμερα με ενθουσιασμό φωνάζουμε «Ωσαννά», αύριο αλλόφρονες θα
κραυγάζουμε «Σταυρωθήτω».
Αγαπητοί Χριστιανοί.
Θριαμβευτική και μεγαλόπρεπος η είσοδος του
Ιησού στα Ιεροσόλυμα. Πλήθη αναρίθμητα συγκεντρώθηκαν για να ζητωκραυγάσουν τον
Κύριο της ζωής και του θανάτου. Τον ανακαινιστή του κόσμου, τον αναμορφωτή της
ζωής, τον αναμενόμενο Μεσσία. Τέτοια ήταν η υποδοχή ώστε, «Εισελθόντος αυτού
εις Ιεροσόλυμα εσείσθη πάσα η πόλις». Αυτός προχωρεί. Εισέρχεται στη αγία πόλη.
Την πόλη την φονεύσασα τους προφήτας, την πόλη που έσβηνε κάθε φωνή που ήταν
ελεγκτική γι’ αυτήν. Εισέρχεται «καθήμενος επί πώλον όνου», γνωρίζοντας ότι
στην κορυφή του Γολγοθά τον περιμένει ο Σταυρός. Γνωρίζοντας ότι όλος αυτός ο
κόσμος, όλος αυτός ο ενθουσιασμός , αμέσως μετά άρδην θα μετατραπούν. Το μίσος,
ο φθόνος, ο φανατισμός, η εκδίκηση, θα μεταβάλουν το «Ευλογημένος ο ερχόμενος
εν ονόματι Κυρίου», σε «Άρον άρον σταύρωσον Αυτόν».
Αλλά αδελφοί μου, η ιστορία αυτή είναι τόσο παλιά, μα και τόσο καινούρια. Ο
Χριστός σταυρώθηκε μεν πριν 2000 χρόνια, αλλά έκτοτε συνεχίζει καθημερινά να
ξανασταυρώνεται. Το «Ωσαννά» και το «Σταυρωθήτω», στο πρόσωπο του Χριστού είναι
δυο αλληλένδετες έννοιες που ποτέ δεν ξεχώρισαν, ποτέ δεν έπαψαν να συνοδεύουν
το Χριστό, και παράλληλα να είναι η πτώση και η ανάσταση η δική μας.
Ακούει και σήμερα ο Χριστός το «Σταυρωθήτω», από
πολλούς και διαφόρους «Χριστοκάπηλους». Από αυτούς που το ευαγγέλιο στέκεται
εμπόδιο στα άνομα σχέδια τους. Από αυτούς που βάζουν μέσα σε καλούπια τη
διδασκαλία Του, που τον χρησιμοποιούν σύμφωνα με τα συμφέροντα τους, και τον
εκμεταλλεύονται για τις προσωπικές τους επιδιώξεις. Ακούει το «Σταυρωθείτω» από
αυτούς που δεν διστάζουν να τον ανταλλάξουν με το χρυσό στην πρώτη ευκαιρία,
από αυτούς που εύκολα τον ξεπουλάνε και τον αποστρέφονται μη τυχόν και
διακινδυνεύσουν τον ευδαιμονισμό τους, κάτι δικό τους.
Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, απ’ τους διώκτες της
πίστεως, τους καταφρονητές της Εκκλησίας, τον υλισμό, τον ορθολογισμό την
αθεΐα. Χιλιάδες οι στομφώδεις διαλέξεις, οι πομπώδεις στα τηλεοπτικά παράθυρα
αμπελοφιλοσοφίες, ατέλειωτη η αμφισβήτηση από γνωστούς και μη εξαιρετέους
αρνητές και Χριστομάχους Σε τόνους μετριέται η μελάνη που καθημερινά χύνεται,
με στόχο μοναδικό να σπιλωθεί το όνομα Του, να υβριστεί η θεότητα Του, να
συκοφαντηθεί και να γελοιοποιηθεί η εκκλησία Του. Δηλητήριο δραστικότατο,
περιτυλιγμένο με το χρυσόχαρτο, άλλοτε της ελευθερίας, άλλοτε της δημοκρατίας,
άλλοτε της τέχνης, που προσπαθεί να δηλητηριάσει τις ψυχές και να κρημνίσει την
πίστη. Ξανασταυρώνεται ο Χριστός απ’ την θολοκουλτούρα της εποχής, που
εκτινάζει στο πρόσωπο Του τη λάσπη που έχει συσσωρεύσει μέσα της, τα αμαρτωλά
της απωθημένα, τα βλαβερά και τοξικά κατάλοιπα του υποσυνείδητου της.
Αυτούς που για τους δικούς τους λόγους, τις
δικές τους ιδεοληψίες, βγάζουν σπυριά μόλις ακούσουν για ιερείς, για εκκλησία,
για ιερή ακολουθία. Φτάσαμε στο σημείο όταν τη Δευτέρα Κυριακή των νηστειών
(15/3/20), χωρίς, να υπάρχει καμιά ακόμη απαγόρευση, λόγω πανδημίας, να
χαρακτηρισθεί εγκληματική πράξη η Θ. Λειτουργία και εγκληματίες οι ιερείς που
τόλμησαν να κοινωνήσουν πιστούς, από μια ορθολογιστικώς σκεπτομένη και
εκφραζομένη μερίδα, γνωστή ευτυχώς για τις ευκαίρως - ακαίρως επιθέσεις της.
Όλοι αυτοί απειλούν και χλευάζουν πάντας, όσους τολμούν να αναφερθούν στο θέμα
της Θ. Κοινωνίας. Χρόνια και χρόνια προσπαθούν οι σαρκοφάγοι του Ελληνισμού να
κλείσουν τις εκκλησίες, να στείλουν στα αζήτητα τη πίστη, να καταργήσουν ό,τι
μυρίζει «θυμάρι και λιβάνι», να διαγράψουν το είναι μας. Στη δεδομένη στιγμή,
δυστυχώς, η πανδημία τους ευνόησε.
Μα ο Χριστός ξανασταυρώνεται και από μας τους
ίδιους.
Μιλάμε για τον Χριστό αλλά οι πράξεις μας δεν κάνουν το ίδιο. Είναι
πλήρεις υποκρισίας. Θέλουμε ανοιχτές εκκλησίες, τούτες τις περίεργες μέρες, αλλά
με ανταρσίες, με φωνές και ύβρεις, με
ανυπακοές και παραβατικές συμπεριφορές, με επιθέσεις και ψόγους σε Ιερείς, στην
Ιερά Σύνοδο, σε όποιον συνιστά υπομονή και προσευχή άχρι καιρού, με αδιαφορία
στον συνάνθρωπο.
«Θέλουμε όμως να κοινωνήσουμε. Βλέπουμε τη Θεία
Κοινωνία ως εξάσκηση θρησκευτικού δικαιώματος. Έρχεται το Πάσχα και σκεφτόμαστε
ακόμα και το πώς θα σπάσουμε κάποια πόρτα Εκκλησίας για να Κοινωνήσουμε. Πολλοί
ιερείς έχουν βρεθεί στο στόχαστρο από τους επαναστάτες της οθόνης αλλά δεν
άκουσα κανέναν να βγει και να πάρει την ευθύνη για τους καθημερινούς θανάτους .
Κουνάνε όμως το δάχτυλο γιατί ο Ιερέας δεν λειτουργεί και δεν ανοίγει τις
πόρτες! Άνθρωποι που είναι ικανοί αν πάνε τελικά στην απώλεια να πούνε στον
Χριστό ότι κάνει λάθος!» π.
Σπυρίδων Σκουτής.
Δυο λοιπόν οι στάσεις ανέκαθεν απέναντι στο
πρόσωπο του Ιησού. Η πρώτη εκδηλώνεται με την ανείπωτη χαρά της συνάντησης μαζί Του. Εκφράζεται με τις επευφημίες και
τις ζητωκραυγές της ψυχής –το μυστικό προσωπικό μας «Ωσαννά»-, υπογράφεται με
την ταύτιση μας μαζί Του. Είναι στάση θαυμασμού, ευγνωμοσύνης, αγάπης,
αφοσίωσης σ’ Αυτόν.
Η δεύτερη, είναι στάση αποστροφής, προδοσίας,
εχθρότητας, εγωπάθειας, κακεντρέχειας, υπερφίαλης και προβληματικής
προσωπικότητας. Είναι η στάση του «Σταυρωθήτω» ανά τους αιώνας.
Αδελφοί μου.
Μπαίνουμε πλέον στη Μ. Εβδομάδα. Την εβδομάδα των
αγίων και σωτηρίων και φρικτών Παθών του Κυρίου και Θεού και Σωτήριος ημών Ιησού Χριστού.
Αλλά τούτη η φετινή Μ. Εβδομάδα δε μοιάζει με
καμιά απ’ τις προηγούμενες. Είναι πολύ διαφορετική. Όχι
βέβαια ως προς το νόημα και το περιεχόμενό της, αλλά ως προ τον τρόπο που θα τη
βιώσουμε.
Αλήθεια
ποιος το περίμενε πως τούτη τη Μεγαλοβδομάδα οι πόρτες των εκκλησιών θα ’ναι
κλειστές;
Ποιος ποτέ διανοήθηκε πως θα προτρέπουμε το
λαό να μην έρθει στην εκκλησία, αλλά να κάθετε κλεισμένος στο σπίτι του;
Ποιος
είχε στο νου του πως δεν θα κλάψουν οι καμπάνες τη Μ. Παρασκευή και πως δεν θα
διαλαλήσουν την Ανάσταση;
Μοναδικές
στιγμές που ούτε σαν εφιάλτες δεν είχαν περάσει απ’ το μυαλό μας.
«Μιλάμε για Θεία Λειτουργία κεκλεισμένων των
θυρών. Πώς να Λειτουργήσουμε όταν τα παιδιά μας είναι αποκλεισμένα; Τι Θεία
Λειτουργία θα είναι αυτή; Πώς να λειτουργούμε χωρίς ποίμνιο; Είναι σαν πατέρας
να τρως εσύ αλλά τα παιδιά σου όχι. Μια Θεία Λειτουργία με δάκρυα και πληγωμένη
καρδιά, να είναι όμως ευλογημένο αν είναι να γίνει έτσι.
Ζούμε εφέτος τη Μ. Εβδομάδα αναβαίνοντας το
δρόμο του μαρτυρίου του «κορωνοϊού». Ο κορωνοϊός. Μια πανδημία που μαστίζει την
ανθρωπότητα χωρίς καμιά εξαίρεση. Οι εκκλησίες για λόγους ασφαλείας του
ποιμνίου, σιωπούν και αναστέλλουν την τέλεση κάθε ιεροπραξίας, κάθε μυστηρίου
και αυτής ακόμα της Θ. Λειτουργίας». π. Σπυρίδων Σκουτής
«Περίεργα τα συναισθήματα. Οι δρόμοι έρημοι και
οι εκκλησιές κλειστές κι εμείς κλεισμένοι στα σπίτια μας. Κλεισμένοι στα σπίτια
μας όχι γιατί φοβόμαστε αλλά γιατί αγαπάμε». (ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ).
Γι’ αυτό λοιπόν αδελφοί μου
Όλοι στενοχωριούνται που δεν θα γιορτάσουν Πάσχα
όπως τις προηγούμενες χρονιές. Ο καθένας για τους δικούς του λόγους. Ο ένας
γιατί δεν θα ψήσει αρνί, ο άλλος γιατί δεν θα κοινωνήσει από συνήθεια, ο άλλος
γιατί δεν θα ρίξει δυναμιτάκια, ο άλλος γιατί δεν θα στολίσει Επιτάφιο. Ο
καθένας για την πάρτη του». π. Σπυρίδων Σκουτής.
Όμως. Μετά τη νίκη Του την Κυριακή των Βαΐων,
γνωρίζουμε πως ο Χριστός αρχίζει την κάθοδο του στην οδύνη και στο θάνατο. Ό πυρσός όμως πού άναψε εκείνη τη μέρα θα φωτίσει ακόμη και εκείνο το αβυσσαλέο σκοτάδι. Πέρα από το
σταυρό και το θάνατο ανατέλλει η αυγή της ανέκφραστης χαράς της ανάστασης. Αυτή είναι λοιπόν ή σημασία και η δύναμη αυτών των δύο σημαντικών ήμερων, όταν, έχοντας ολοκληρώσει τη Σαρακοστή. προετοιμαζόμαστε να ακολουθήσουμε το Χριστό στο εθελούσιο πάθος
Του, στη νικητήρια κάθοδο Του στο θάνατο, και στην πανένδοξη ανάσταση Του την
τρίτη ήμερα. π. Αλέξανδρος Σμέμαν.
ΓΕΝΟΙΤΟ
