«Μυστήριον τῆς Εκκλησίας καί τύπος τῆς τοῦ Χριστοῦ παρουσίας ἐστίν ὁ γάμος , κατά τόν ὁποῖον συνέρχονται ἀνήρ καί γυνή καί ποιοῦσιν ἕνα. Ἄν οἱ δύο μή γένωνται ἕν, οὐκ ἐργάζονται πολλούς [...] γέφυρα ἐστιν τό παιδίον». (Ἱεροῦ Χρυσοστόμου, Ὑπόμνημα εἰς τήν πρός Κολοσσαεῖς, Ὁμιλία ΙΒ΄, PG 62, 386-387). Σύμφωνα με τα λόγια του Ιερού Πατρός, ο γάμος είναι μυστήριο της Εκκλησίας με το οποίο ο Θεός ευλόγησε τους πρωτόπλαστους. O γάμος ανάγεται από την εποχή της δημιουργίας. Ο Θεός είπε στους πρωτόπλαστους το γνωστό «αυξάνεσθε και πληθύνεσθε» (Γεν α΄, 28). Χαρακτηριστικό παράδειγμα που ο Θεός κατά την ενανθρώπιση Του, ευλόγησε τον Γάμο, στην Κανά, κάνοντας ένα από τα πολλά θαύματά Του. Εκεί μετέτρεψε το νερό σε κρασί.
«Το μυστήριο τούτον μέγα εστίν, εγώ δε λέγω εις Χριστόν και εις την Εκκλησία», όπως αναφέρει ο Απόστολος Παύλος την προς Εφεσίους επιστολή του (5,18). Κατά το μυστήριο τούτο, ο Θεός ευλογεί με τη θεία χάρη την ένωση του ζευγαριού, με σκοπό να πετύχουν το σκοπό τους. Σκοπός της ψυχοσωματικής ένωσης του ζευγαριού, είναι αρχικά η αλληλοσυμπλήρωση και η βοήθεια των συζύγων, η χαλιναγώγηση των παθών, ο πολλαπλασιασμός του ανθρώπινου γένους με την τεκνογονία, δίνοντας στα παιδιά την εν Χριστώ ανατροφή. Την ημέρα του μεγάλου Μυστηρίου της Εκκλησίας, μεριμνούμε για τα υλικά αγαθά, που μας δίνουν μεγάλη χαρά, αυτό όμως δεν καλύπτει την πνευματική προετοιμασία. Απαραίτητη είναι η συμμετοχή στα Μυστήρια της Εκκλησίας , κυρίως στην Εξομολόγηση και την Θεία Κοινωνία, και κατά την περίοδο της προετοιμασίας αλλά και μετά την ένωση του ζευγαριού. Έτσι το Άγιο Πνεύμα θα τους επισκιάζει με αγάπη, θα τους βοηθά και θα προστατεύει τους «καλούς αθλήσαντες».
Οι νεόνυμφοι στεφανώνονται κατά το Μυστήριο του γάμου εις ένδειξη νίκης και θριάμβου, όπως στεφανώνονται και οι αθλητές. Είναι συμβολική η στεφάνωση αυτή, λόγω του ότι έφτασαν στο Μυστήριο του γάμου με εγκράτεια και αγνότητα. Παίρνουν την πρώτη ευλογία από τον Θεό και την Εκκλησία «κατ’ ευδοκίαν».
Ο Θεός χαρακτήρισε την μοναξιά και την απομόνωση πράγμα κακό, έτσι έφτιαξε τον άνθρωπο για να ζήσει με άλλους ανθρώπους και ο πρώτος «άλλος» ήταν η γυναίκα. «Ου καλόν είναι τόν άνθρωπον μόνον, ποιήσωμεν αυτώ βοηθόν κατ’ αυτόν». (Γένεσις 2,18). Η συζυγική αγάπη είναι έργο που προϋποθέτει διαρκή αγώνα και από τις δυο πλευρές. Απαραίτητος δε είναι και ο χρόνος που πρέπει να αφιερώνει το ζευγάρι ο ένας για τον άλλον. Η επικοινωνία είναι το απαραίτητο συστατικό, που βαθαίνει την κατανόηση και αυξάνει τη ευαισθησία του ενός συζύγου προς τον άλλο. Με την συνεργασία πλάθουν την αγάπη μεταξύ τους. O κάθε ένας από πλευράς του πρέπει να ασχολείται με τα ενδιαφέροντα του άλλου, με τις επιθυμίες και τις ανάγκες του συντρόφου τους, «ο αγαπών την εαυτού γυναίκα εαυτόν αγαπά». (Εφεσίους 5,28).
Ο Θεός χαρακτήρισε την μοναξιά και την απομόνωση πράγμα κακό, έτσι έφτιαξε τον άνθρωπο για να ζήσει με άλλους ανθρώπους και ο πρώτος «άλλος» ήταν η γυναίκα. «Ου καλόν είναι τόν άνθρωπον μόνον, ποιήσωμεν αυτώ βοηθόν κατ’ αυτόν». (Γένεσις 2,18). Η συζυγική αγάπη είναι έργο που προϋποθέτει διαρκή αγώνα και από τις δυο πλευρές. Απαραίτητος δε είναι και ο χρόνος που πρέπει να αφιερώνει το ζευγάρι ο ένας για τον άλλον. Η επικοινωνία είναι το απαραίτητο συστατικό, που βαθαίνει την κατανόηση και αυξάνει τη ευαισθησία του ενός συζύγου προς τον άλλο. Με την συνεργασία πλάθουν την αγάπη μεταξύ τους. O κάθε ένας από πλευράς του πρέπει να ασχολείται με τα ενδιαφέροντα του άλλου, με τις επιθυμίες και τις ανάγκες του συντρόφου τους, «ο αγαπών την εαυτού γυναίκα εαυτόν αγαπά». (Εφεσίους 5,28).
Κατά την ακολουθία του γάμου διαβάζονται κείμενα σχετικά με την ένωση του ζεύγους, όντως «ούς ο Θεός συνέζευξεν, άνθρωπος μη χωριζέτω». Είναι μια πνευματική κατάσταση κυρίως, που το ζευγάρι καλείται να καρποφορήσει πνευματικά εν Χριστω παιδία, που με την ευλογία της Εκκλησίας, να ομοιάσουν με τον Θεό και να γευτούν του καρπούς της θείας Χάρης. Οι γονείς γίνονται συν-δημιουργοί και δημιουργοί κατά χάριν, με την τεκνογονία. Δίνεται η δυνατότητα στο ζεύγος να ξεπεράσει την ατομικότητα να κάνει την υπέρβαση, προχωρώντας στην αμοιβαία αγάπη, που όπως προαναφέρθηκε καρπός της αγάπης αυτή θα είναι η γέννηση των παιδιών. Τα παιδιά αποτελούν αδιαμφισβήτητα τον κρίκο ανάμεσα στους γονείς. Έτσι μόνο μέσα από την οικογένεια βιώνεται η μητρότητα και η πατρότητα. Η οικογένεια είναι μια κοινωνία αγάπης, όπου ουσιαστικά υπάρχουν οι επαναλαμβανόμενες θυσίες, αφήνοντας στην άκρια τους εγωισμούς. Η οικογένεια από αρχαιοτάτων χρόνων, αποτελούσε αντικείμενο ενδιαφέροντος για τις θρησκείες. Μέσα σε αυτήν αναπτύσσονται οι ευθύνες του πατέρα και της μητέρα, συνάμα και η αγωνία και εξάρτηση μεταξύ όλων των μελών της.
Ο γάμος είναι το θεμέλιο της χριστιανικής οικογένειας, η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το προαύλιο της Εκκλησίας, στον οποίο αναγεννάται και βιώνεται η αγάπη, η ενότητα και η αμοιβαιότητα. Χωρίς ενότητα είναι αδύνατη η συμβίωση, και τα συστατικά της επιτυχημένης συμβίωσης είναι η εγκαρδιότητα και η κατανόηση καθώς επίσης και η υποχωρητικότητα. Όλα αυτά μαζί οδηγούν την οικογένεια στην ανύψωση της πνευματικά. Η πνευματικότητα, λοιπόν, είναι απαραίτητο στοιχείο που πρέπει να ενυπάρχει στην οικογένεια, έτσι με τον τρόπο αυτό βγαίνουν στην επιφάνεια τα στοιχεία αρετής, δυο ανόμοιων, ιδιαίτερων προσωπικοτήτων, δυο εντελώς διαφορετικών κόσμων. Το θαύμα της ενότητας αυτής, γιατί περί θαύματος πρόκειται, είναι ενέργεια της θείας Χάριτος του Θεού. «Και έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν».(Εφεσίους 5,31).
Σύμφωνα με μια λαϊκή παροιμία που λέει: «το αυγό όπου και αν πέσει, θα σπάσει». Ο γάμος και συνάμα η οικογένεια, έχουν ευλογηθεί από το Θεό. Όταν η οικογένεια είναι ενωμένη, τότε αντιμετωπίζονται τα άπαντα. Όλοι είμαστε παιδιά του Χριστού, όλοι είμαστε ίσοι, δε υπάρχει διαχωρισμός του άνδρα και της γυναίκας ή και του παιδιού. Ενώπιον του Θεού ο κάθε άνθρωπος είναι φτιαγμένος ως κατ’ εικόνα Του. Η ομαλότητα της οικογένειας, πρέπει να έχει σημείο αναφοράς την Εκκλησία και τις Εντολές του Χριστού. Ο άνδρας είναι η κεφαλή της γυναίκας, και αυτό γιατί ο άνδρας είναι αυτός που πρέπει να έχει πυγμή, έτσι με τρόπο γλυκό να μιλάει στη γυναίκα του και τα παιδιά του για τον Χριστό που είναι το θεμέλιο της ζωής.
Η οικογένεια, ο πολύτιμος αυτός λίθος της κοινωνίας και της Εκκλησίας, νουθετεί και καλλιεργεί τα μέλη της, μέσα στο χώρο της εκκλησίας. Θεωρείται θυσιαστήριο και ναός του Θεού. Συγχωρεί, ανέχεται, υπομένει καλλιεργώντας έργα θεάρεστα. Είναι μυστήριο και δημιουργία, όπου η αγάπη των προσώπων εξαγιάζεται, αντιγράφει το Θεό, όπου μέσα από Αυτόν αναβλύζει μόνο η αγάπη, έχοντας κοινωνία και με τα τρία πρόσωπα, έτσι η αγάπη αυτή αντιγράφεται από τον άνθρωπο και βιώνεται από αυτόν. Οι καρδίες που διαθέτουν την ταπείνωση, οι καθαρές ψυχές, έχουν το αίσθημα της αυτοθυσίας.
Λαζάρω Καλλή
Θεολόγος
Θεολόγος
