ΤΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ

Σήμερα Κυριακή της αποδόσεως των Θεοφανείων, μετά τήν βάπτιση τοῦ Κυρίου, θά ἀσχοληθοῦμε μέ ἕνα ἀπό τά βαπτίσματα, μέ αὐτό τῶν Ὀρθοδόξων.

Κατ᾿ἀρχήν τό Ἅγιον Βάπτισμα εἶναι ἕνα ἀπό τά ἑπτά Μυστήρια καί μάλιστα μυστήριο θεοσύστατο. Τό συνέστησε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὁ ἱδρυτής τῆς Ἐκκλησίας μας. Μετά τήν ἀνάστασή του παρήγγειλε  στούς ἀποστόλους, πορευθέντες οὖν μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Στό κατά Μᾶρκον Εὐαγγέλιο διαβάζουμε, ὁ πιστεύσας καί βαπτισθείς σωθήσεται, ὁ δέ ἀπιστήσας κατακριθήσεται. Στό κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιο ἔχουμε τήν συνομιλία τοῦ Χριστοῦ μέ τόν Νικόδημο, πού τοῦ λέγει, ἐάν δέν ἀναγεννηθεῖ κάποιος ἀπό τό νερό καί  Ἅγιο Πνεῦμα, δέν μπορεῖ νά σωθεῖ, δέν θά μπεῖ στήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Διά τοῦ μυστηρίου τοῦ βαπτίσματος, μέ ὁρατά-αἰσθητά σημεῖα, ἔρχεται καί μεταδίδεται στόν ἄνθρωπο ἡ ἀόρατη χάρις τοῦ Θεοῦ. Λέγει ὁ Τερτυλλιανός: Μέ τό ἅγιο βάπτισμα πλύνεται τό σῶμα, γιά νά καθαρισθεῖ ἡ ψυχή. Χρίεται τό σῶμα, γιά νά ἁγιασθεῖ ἡ ψυχή. Τό σῶμα σφραγίζεται, γιά νά ἐνδυναμωθεῖ ἡ ψυχή. Σκεπάζεται τό σῶμα μέ τήν ἐπίθεση τῶν χειρῶν, γιά νά φωτισθεῖ ἡ ψυχή μέ τό ἅγιο Πνεῦμα.

Τό ἅγιο βάπτισμα, ὅπως καί ὅλα τά μυστήρια τελοῦνται ἀπό αὐτούς πού ἔχουν τό εἰδικό χάρισμα τῆς ἱερωσύνης, δηλαδή τούς  Ἱερεῖς καί τούς Ἐπισκόπους. Τά μυστήρια ναί μέν τελοῦνται ἀπό τούς Ἱερεῖς, ἡ χάρις ὅμως μεταδίδεται ἀπό τόν Θεό. Εἶναι μυστήριο ὑποχρεωτικό, ὁπωσδήποτε πρέπει νά βαπτισθεῖ ὁ ἄνθρωπος, γιατί τότε μπαίνει στήν Ἐκκλησία, ἔτσι γίνεται μέλος Χριστοῦ. Εἶναι ἡ θύρα, διά τῆς ὁποίας εἰσερχόμεθα στήν Ἐκκλησία καί μποροῦμε κατόπιν νά συμμετάσχουμε καί στά ἄλλα μυστήρια.

Ἡ λέξις βάπτισμα ἤ βαπτίζω σημαίνει παίρνω κάποιον καί τόν βουτάω ὁλόκληρο μέσα στό νερό. Γι᾿ αὐτό, λέγει ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, πρέπει νά ἔχουμε μεγάλες κολυμβῆθρες, νά παίρνουν πολύ νερό, ὥστε νά κολυμπάει μέσα τό παιδί καί νά μή μένει οὔτε ἴσαμε τοῦ ψύλλου τό μάτι ἄβρεχο, γιατί καί ἀπό ἐκεῖ μπορεῖ νά μπεῖ ὁ διάβολος. Γι᾿ αὐτό τά παιδιά δαιμονίζονται καί γίνονται κοκορίζικα, γιατί δέν εἶναι σωστά βαπτισμένα.

Ὁ κάθε ἄνθρωπος ἔχει κληρονομήσει ἀπό τόν Ἀδάμ τήν πεπτωκυῖα ἀνθρώπινη φύση. Ἔχει μέσα του τήν φθορά, φέρει τά ἀποτελέσματα καί τίς συνέπειες τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος. Αὐτή ἡ πεσμένη φύσις πρέπει νά πεθάνει, γιά νά γεννηθεῖ μία καινούργια φύσις. Πρέπει νά πεθάνει ὁ παλαιός ἄνθρωπος, πού ὑπάρχει μέσα μας καί νά γεννηθεῖ ὁ καινούργιος, ὁ κατά Θεόν κτισθείς. Ὁ θάνατος πραγματοποιεῖται μέ τό βάπτισμα, μέ τήν τριπλῆ κατάδυση τοῦ ἀνθρώπου στό ἁγιασμένο νερό τῆς κολυμβήθρας.Ἐκεῖ μέσα πνίγεται ἡ ἁμαρτία καί βγαίνει ὁ ἄνθρωπος ντυμένος τόν Χριστό, πού εἶναι ἡ ζωή. Ὅλα αὐτά τά ἐνεργεῖ ἡ δύναμις τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ὅπως ὁ Χριστός ἔκανε τρεῖς μέρες καί τρεῖς νύχτες μέσα στόν τάφο, ἔτσι καί οἱ βαπτισμένοι μιμοῦνται αὐτό μέ τήν τριπλῆ κατάδυση.

Ὅλοι οἱ βαπτισμένοι δέν εἴμαστε πλέον ξένοι καί ἀποχωρισμένοι μεταξύ μας. Ἀνήκουμε στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καί εἴμαστε ἀλλήλων μέλη κατά τόν ἀπόστολο Παῦλο. Δέν εἴμαστε ἄκαρπα καί ἄγρια δέντρα, ἀλλά ἐμβολιασθήκαμε καί γίναμε καλιέλαιοι, ἥμερα καί καρποφόρα δέντρα. Δέν εἴμαστε δοῦλοι, ἀλλά παιδιά τοῦ Θεοῦ γνήσια. Κληρονόμοι μέν Θεοῦ, συγκληρονόμοι δέ Χριστοῦ. Συμπολῖται τῶν ἁγίων καί οἰκεῖοι τοῦ Θεοῦ. Δέν εἴμαστε ἁπλῶς δισύνθετοι, ἀποτελούμενοι ἀπό ψυχή καί σῶμα. Εἴμαστε τρισύνθετοι ἀπό ψυχή, σῶμα καί Ἅγιο Πνεῦμα. Δέν ἰσχύει γιά μᾶς τό γῆ εἶ καί εἰς γῆν ἀπελεύσει, ἀλλά παρ᾿ ὅτι εἶσαι ἀπό γῆ, προορίζεσαι γιά τόν οὐρανό.

Λέγει ἕνας ρῶσος θεολόγος, ἀνάμεσα στόν βαπτισμένο καί σ᾿ ἕναν ἀβάπτιστο ὑπάρχει μεγάλο χάος, μεγίστη διαφορά. Ὁ ἀβάπτιστος μένει γυμνός, ἀπροστάτευτος, ἐνῷ ὁ βαπτισμένος ἔχει σύμμαχον τήν Θείαν Χάριν.

Στό μυστήριο τοῦ βαπτίσματος καλοῦνται ὅλοι νά προσέλθουν, ἄνδρες καί γυναῖκες, μικροί καί μεγάλοι, ἀφοῦ γιά ὅλους εἶναι ἡ σωτηρία καί κανείς δέν ἐξαιρεῖται ἀπό αὐτήν. Ὁ Θεός θέλει πάντας ἀνθρώπους σωθῆναι.

Τῆς βαπτίσεως προηγεῖται ἡ κατήχησις, ἡ ἐξομολόγησις (ἄν πρόκειται γιά μεγάλους) καί ἡ νηστεία. Ἡ Διδαχή τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων γράφει σχετικά: Νά βαπτίζεις εἰς τό Ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος σέ νερό πού μόλις ἀντλήθηκε, δηλαδή  νά εἶναι φρέσκο. Ἄν δέν ἔχεις τέτοιο, βάπτισε σέ ἄλλο. Ἄν δέν μπορεῖς σέ δροσερό, βάπτισε σέ χλιαρό. Καί πρίν ἀπό τό βάπτισμα νά νηστεύουν ἐκεῖνος πού θά βαπτίσει καί ἐκεῖνος πού θά βαπτισθεῖ, ἀκόμη καί ὅσοι ἄλλοι μποροῦν. Νά προστάξεις αὐτόν πού πρόκειται νά βαπτισθεῖ, νά νηστεύσει μία ἤ δύο ἡμέρες πρίν. Ἔτσι παλαιότερα λούζονταν καί ἔτρωγαν τήν Πέμπτη, νήστευαν Παρασκευή καί Σάββατο καί βαπτίζονταν τήν Κυριακή.

Τό ὄνομα τώρα πού θά δώσουμε, πρέπει νά εἶναι ἕνα καί χριστιανικό, ὄνομα Ἁγίου τῆς Ἐκκλησίας μας καί ὄχι κακόηχο ἤ ἐχθρῶν τῆς Πίστεώς μας. Ὁ δέ ἀνάδοχος νά εἶναι πιστός καί εὐσεβής, ὄχι ἄπιστος ἤ αἱρετικός, οὔτε μικρό παιδί, ἀλλά ἐνήλικας, ὅπως ὁρίζουν οἱ ἱεροί Κανόνες καί οἱ ἀποφάσεις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου. Πάνω σ᾿ αὐτό λέγει ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Θεσσαλονίκης: Πρέπει νά προσέχουμε, νά κάνουμε ἀναδόχους φίλους τῆς εὐσεβείας καί διδασκάλους τῆς πίστεως. Ἀλλ᾿ ἐγώ ἄκουσα πρᾶγμα πολύ ἄτοπο καί βαρύ, ὅτι μερικοί γιά κάποιο ὄφελος προσκαλοῦν τούς διώκτας καί ὑβριστάς τῆς πίστεως καί ἀθέους καί αἱρετικούς νά ἀναδεχθοῦν τά παιδιά τους. Ἀλλ᾿ αὐτοί προσβάλλουν τό μυστήριο καί τά παιδιά τους, ὄχι μόνο δέν φωτίζουν, ἀλλά μᾶλλον τά σκοτίζουν περισσότερο. Πῶς εἶναι δυνατόν ἐκεῖνος πού βλασφημεῖ τόν Θεό, νά διδάξει τήν εὐσέβεια;

Κοντά σ᾿ αὐτά ἄς ποῦμε καί τά ἑξῆς: Ἐκτός ἀπό τό κανονικό βάπτισμα ἔχουμε καί τό ἀεροβάπτισμα, πού εἶναι βάπτισμα ἀνάγκης. Ὅταν κάποιο βρέφος κινδυνεύει νά πεθάνει καί δέν προλαβαίνουμε νά τελέσουμε τό κανονικό, τότε ὁ οἱοσδήποτε παρευρισκόμενος τό παίρνει στά χέρια, τό σηκώνει ψηλά, στρέφεται κατά ἀνατολάς καί σχηματίζει μέ τό παιδί τρεῖς σταυρούς λέγοντας τά ἱδρυτικά λόγια τοῦ βαπτίσματος, βαπτίζεται ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ... εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἄν τό παιδί πεθάνει, θεωρεῖται βαπτισμένο. Ἄν συνέλθει καί γίνει καλά, τότε τό βαπτίζουμε κανονικά. Οἱ γονεῖς πρέπει νά εἶναι πολύ προσεκτικοί στό θέμα αὐτό. Ἄν ἀπό ἀμέλεια καί ἀδιαφορία τους πεθάνει τό παιδί τους ἀβάπτιστο, οἱ ἱεροί Κανόνες τούς ἐπιτιμοῦν, τούς βάζουν κανόνα.

Ἐπίσης βάπτισμα πού ἔγινε ἀπό αἱρετικούς ἤ σχισματικούς εἶναι ἄκυρο καί ἀνυπόστατο.

Ἀγαπητοί μου,

Ἄς φροντίζουμε νά τελοῦμε κανονικά ὅλα τά τῆς βαπτίσεως, χωρίς νά παραβαίνουμε τό παραμικρό ἀπό τά θεσπισμένα, γιά νά μᾶς ὀφελήσει τό μυστήριο, στό ὁποῖο προσερχόμεθα. Μέ τό μυστήριο ὁ διάβολος ἀναχωρεῖ-φεύγει ἀπό τήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου. Τόν πειράζει ὅμως ἀπ᾿ ἔξω μέ τίς αἰσθήσεις, οἱ ὁποῖες γεννοῦν τά πάθη. Γι᾿ αὐτό μετά τήν βάπτισή μας πρέπει νά ἀγωνιζώμαστε, ὥστε νά μή ἐπιτρέψουμε στόν διάβολο νά μᾶς ρίξει πάλι στήν ἁμαρτία. Τέλος λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, κατά τήν βάπτιση τοῦ Κυρίου σχίσθηκαν οἱ οὐρανοί καί κατέβηκε τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐν εἴδη περιστερᾶς, γιά νά μάθεις ὅτι καί στή δική μας βάπτιση κατεβαίνει τό Ἅγιο Πνεῦμα καί ἀνοίγουν γιά μᾶς οἱ οὐρανοί. Ἄς εἶναι τέτοια ἡ ζωή μας, ὥστε νά μή κλείσουμε ποτέ τούς οὐρανούς μέ τίς ἁμαρτίες μας, ἀλλά πάντοτε νά παραμένουν ἀνοιχτοί καί νά μᾶς περιμένουν ἀνοιχτοί. Ἀμήν.