«Η ευαγγελική παραβολή πού διαβάζεται τη δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου, είναι γνωστή σε όλους μας ως παραβολή του Ασώτου.
Ένας άνθρωπος έχει δύο γιους. Ό νεότερος γιος ζητάει χωρίς περιστροφές από τον πατέρα του το μερίδιο του από την κληρονομιά.…
Και ο πατέρας του δίνει το κομμάτι, το επιβάλλον μέρος της περιουσίας, πού ζητάει. Είναι άρχοντας αγάπης. Δεν ενδιαφέρεται για τον εαυτό του. Ενδιαφέρεται να σώσει το παιδί του. Αυτό βρίσκεται στο σκοπό της ζωής του, είναι η καταξίωση του, το είναι του. Δεν τον ενδιαφέρει τι θα πει ο κόσμος, όπως ενδιαφέρει τόσο πολύ εμάς για το πως θα χαρακτηρίσουν το παιδί μας για τις αστοχίες του, δεν τον ενδιαφέρει αν θα χάση το κύρος του, αν παρουσιαστεί ως πατέρας αποτυχημένος, με παιδί πού αφήνει το σπίτι και φεύγει μακριά. Η αγάπη του πατέρα πάει πιο μακριά απ' ό,τι μπορεί να πάει η κρίση του κόσμου η η ανταρσία του γιου του.
Για τον λόγο αυτό δεν του κάνει διδασκαλία με λόγια. Τώρα πρέπει να τον αφήσει να περιπλανηθεί, να πάθει, να μάθει, να δει προσωπικά το ψεύδος και τις ανυπόστατες απάτες.
Αυτό ξέρει ο πατέρας, ότι είναι κάτι θανάσιμα επικίνδυνο, αλλά δεν βλέπει άλλη λύση. Το μόνο πού μπορεί να κάνει είναι να τον συντροφεύει πάντοτε με την αγάπη του, πού υπάρχει στο σπίτι, αλλά απλώνεται παντού. Δίνει αγωγή στο παιδί του υποφέροντας μυστικά ολόκληρος, βγαίνοντας από σταυρό της αναμονής.
Το θέμα δεν είναι ο πατέρας να κρατήσει δια της βίας τον γιο κοντά του, αλλά να του δώσει τη δυνατότητα, να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις, ώστε ο ίδιος μόνος του να έλθει προς αυτόν. …
Και ο άσωτος φεύγει. Πηγαίνει για να ζήσει σε μια χώρα ξένη, όπου τα πάντα ξοδεύονται χωρίς να ανανεώνονται. Αλλά μετά από λίγο μένει μόνος. Οι φίλοι του έμειναν κοντά του όσο κράτησαν τα πλούτη του. Αρχίζει να ζει την έκπτωση και την εξαθλίωση. Και όταν πηγαίνει να ζητήσει βοήθεια τον σπρώχνουν πιο χαμηλά. Τον στέλνουν να βόσκει χοίρους, να ποιμάνει τα πάθη. Τον κάνουν χοιροβοσκό. Του αρνούνται τη φύση του, την ανθρωπιά του, την αξιοπρέπεια του, την ευγένεια του. Τον θεωρούν ζώο.
Η επιστροφή και η μετάνοια
Όμως, η δοκιμασία του νεότερου γιου στη μακρινή χώρα φανέρωσε και το τι έκρυβε μέσα τον, τι αντοχή είχε, τι έμεινα ανέπαφο, σε ποιόν να καταφύγει, που υπάρχει τροφή, ζωή και ανάσταση για όλους.
Και αρχίζει να μονολογεί: "Μπορεί να τα έχασα όλα! Μπορεί να χάθηκα κι εγώ Κυριολεκτικά να πέθανα. Άλλα υπάρχει κάτι πού δεν χάνεται, δεν πεθαίνει. Είναι ο πατέρας μου και η αγάπη τον. Δεν σκέφτομαι τα παιδιά του - είμαι ανάξιος για κατ τέτοιο - σκέφτομαι τους υπηρέτες του, πως τους φέρεται, πως τους χορταίνει. θα σηκωθώ και θα γυρίσω πίσω και θα πω στον πατέρα μου: Αμάρτησα στον ουρανό κα ενώπιον σου. Σε σένα που έχεις τέτοια αγάπη που γεμίζει ουρανό και γη. Σε σένα που ακόμη εδώ, στη μακρινή χώρα της στέρησης και της κόλασης, με συνοδεύεις. Δεν είμαι άξιος να λέγομαι γιος σου. Ξέπεσα, έχασα την υιοθεσία. Αυτή είναι η αμαρτία μου. Δεν είναι η περιουσία σου που σπατάλησα. Καθύβρισα τη μια σχέση του παιδιού προς τον πατερά. Πάτερ ήμαρτον,
Ξέρετε, είναι σχετικά εύκολο να παραδεχθώ τα λάθη και τα ελαττώματα μου αλλά είναι πολύ δύσκολο να αναγνωρίσω ξαφνικά πως έχω προδώσει, πως έχω χάσει την πνευματική μου, την αληθινή μου ομορφιά, πως βρίσκομαι τόσο μακρύ: από το αληθινά μου σπίτι.
Και ο άσωτος παίρνει το δρόμο της επιστροφής. Πριν ακόμη φθάσει στο σπίτι, ο πατέρας τον βλέπει από μακριά και τρέχει. Χωρίς να του πει τίποτα, πέφτει ολόκληρος στην αγκαλιά του και τον καταφιλεί. Ήδη ο γιος κατάλαβε, πηρέ τη απάντηση. Ό πατέρας άκουσε την εξομολόγηση. Γιατί πάντοτε ήταν μαζί με το παιδί του. Αυτό το οποίο παρακαλώ να προσέξουμε είναι ότι η πρώτη λέξη της ομολογίας του δεν είναι "συγχώρα με", αλλά "πατέρα". Είναι το όνομα του πατέρα πού ανεβαίνει από τα βάθη του είναι του και του δίνει το θάρρος να ελπίζει.
Η πατρική αγάπη
Εκείνη τη στιγμή ο άσωτος ομολογεί το λάθος του και σιωπά. Δεν μπορεί να συνεχίσει. Τα χάνει με τον χείμαρρο της αγάπης του πατέρα πού τον διαλύει. Κα το λόγο παίρνει ο πατέρας πού μιλά ξεκάθαρα εν σιωπή. Δεν λέει στο παιδί του για τον εαυτό του. Ούτε αν πόνεσε, ούτε πόσο πόνεσε όταν έφυγε. Ούτε πόσο χαίρεται τώρα πού γύρισε. Ούτε τον μαλώνει για να δικαιώσει τον εαυτό του. Αυτά δε λέγονται. Διότι η μυσταγωγία της σχέσης τους ιερουργείται σε χώρο βαθειάς σιωπής. Πυράκτωμα αγάπης πού παραλύει τη γλωσσά. Έτσι νίκησε η πατρική αγάπη το θάνατο. Και άναψε τούτη η χαρά, το πανηγύρι πού ενδύεται και πάλι ο γιος την στολή την πρώτη, και φορά το δακτυλίδι της υιοθεσίας, και θύεται ο μόσχος ο σιτευτός». ( Αρχιμανδρίτης Βασίλειος. Ηγούμενος Ι. Μ. ΙΒΗΡΩΝ).
Τα δικά μας χρέη
Μιλάμε, αδελφοί μου, για τον Άσωτο Υιό και τονίζουμε τη σημασία της επιστροφής. Σήμερα, όμως, όπως έχουν διαμορφωθεί τα πράγματα, αντί να μιλάμε για ασώτους υιούς, καλύτερα να μιλάμε πως δεν θα φτιάχνουμε άσωτους υιούς. Και ο καλύτερος τρόπος είναι να σταθούμε πλάι στους νέους με αγάπη και κατανόηση. Να τους πλησιάσουμε με ανοιχτά τ΄ αυτιά μας κι ακόμη πιο ανοιχτή την καρδιά μας. Η οικογένεια, πρώτα, οι δάσκαλοι μετά, οι διάφοροι κοινωνική θεσμοί, στο κατόπιν, με πρώτο - πρώτο το θεσμό της Εκκλησίας.
Ζούμε, αγαπητοί Χριστιανοί, σε μία εποχή φοβερών αντιφάσεων και ανισορροπίας. Κι αυτή ανισορροπία και οι αντιθέσεις ξεκινούν από αυτή την ίδια την οικογένεια, με τις νέες περί οικογενείας ιδέες, την ασυδοσία που μας έβαλαν μέσα σ’ αυτήν, τις ελευθεριάζουσες σχέσεις των μελών της και ακόμη αυτήν την απλή και μόνο συνύπαρξη των μελών της κάτω από την ίδια στέγη.
Επεκτείνονται στους διάφορους θεσμούς όπως αυτού της Εκκλησίας, όπου, όπως παρατηρούμε γίνεται ότι είναι δυνατόν ώστε αυτή να πληγεί. Καταβάλλονται καθημερινά και ασταμάτητα προσπάθειες για να μπει στο περιθώριο, να κλείσει το στόμα της και να μπει στην άκρη αφού πρώτα κλονιστεί η πίστη και η εμπιστοσύνη του Ελληνικού λαού σ’ αυτήν. Κάνουμε το κάθε το για να αποτρέψουμε την είσοδο της νεολαίας στην Εκκλησία – βλέπετε τι γίνεται κάθε μέρα -, χωρίς να μας νοιάζει πως τους οδηγούμε κάπου αλλού. Προτιμάμε να τους βλέπουμε στα καταγώγια και τα ναρκωτικά παρά στην Εκκλησία. Την Εκκλησία που δεν είναι αυτή που μας παρουσιάζουν. Γιατί τα πιο πολλά από αυτά είναι παραπλάνηση και παραπληροφόρηση είναι ενορχηστρωμένος πόλεμος. Είναι αθεΐα και χρεωστούμενα σε φωνή καθαρή και ασυμβίβαστη, στα τεκταινόμενα από τους κοσμοκράτορας του αιώνος τούτου.
Συνεχίζεται με τους δημογραφικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς τομείς όπου τα πάντα υπερχρεωμένα στις επιταγές που επιβάλλει η «Νέα Τάξη Πραγμάτων» της τόσο γλυκερώς επαγγελλόμενης «Νέας Εποχής» ξεπουλούν κάθε όσιο και ιερό και τα παιδιά καταπληγωμένα και ανυπεράσπιστα ζουν στο δικό τους μαρτύριο.
Δεν μπορούμε, λοιπόν, να μιλάμε για διαφθορά των νέων, όταν σε τόσες και τόσες περιπτώσεις, αρκούμαστε σε μια γελοία και βλακωδέστατη υποσημείωση, του τύπου «βλάπτει σοβαρά την υγεία» και εμείς ζούμε με την ευφορία της αυταπάτης , ότι κάναμε το χρέος μας και με το παραπάνω. Λεν μπορούμε να μιλάμε για κοινωνικές αξίες, εξύψωση του κοινωνικού βίου, εξάλειψη της εγκληματικότητας, όταν τα ναρκωτικά περιφέρονται από χέρι σε χέρι, μπροστά στα μάτια μας, ακόμη και μέσα σε δημοτικά σχολεία. Όταν κάθε ώρα και στιγμή τα Μ.Μ.Ε. προβάλλουν σκηνές βίας και εγκληματικότητας. Σκηνές αισχρές και απαξιωτικές για το ανθρώπινο είδος. Όταν προωθούν το αφύσικο και χλευάζουν το φυσικό, όταν δεν μπορούμε πλέον να μιλάμε για ηθικό οικογενειακό βίο, αφού από τα κανάλια κατά κόρον προσβάλλεται ο ανέντιμος βίος η παράνομες σχέσεις η απλή συμβίωση, οι ανωμαλίες. Όταν έχουν δημιουργήσει μια κατάσταση αφόρητη και επικίνδυνη για τα μάτια και τα αυτιά μας, μια ατμόσφαιρα αποπνικτική απ’ τις βρωμερές αναθυμιάσεις βόθρων δυσοζόντων.
Πώς μπορούμε να απαιτήσουμε σωστή συμπεριφορά από τους νέους μας, όταν τα σχολεία μας έπαυσαν να είναι παιδαγωγικά καθιδρύματα και έγιναν μεταπρατήρια φτηνών γνώσεων; Όταν συζητάμε ότι και αυτήν ακόμη η αναφορά σε Θεό, πίστη και Εκκλησία πρέπει να καταργηθεί. Να καταργηθούν τα Θρησκευτικά, η προσευχή, να φύγουν οι εικόνες από τα σχολεία;
Έχουμε, αδελφοί μου και σήμερα ασώτους υιούς, αλλά υπεύθυνοι δεν είναι εν πολλοίς οι άσωτοι. Αυτοί είναι τα θύματα των αντιφάσεων και της ανισορροπίας του δικού μας κοινωνικού κατεστημένου. Αντί να ζητούμε λοιπόν την επιστροφή των άσωτων, μάλλον απαιτείται η δική μας γενναία επιστροφή. Μάλλον πρέπει να δούμε εμείς πρώτα να «έλθουμε στον εαυτό μας», να ρθούμε στα συγκαλά μας, να βροντοφωνάξουμε το «ήμαρτον» και μετά να μιλήσουμε για «ασώτους υιούς».
